وزارت امور خارجه آمریکا شامگاه دوشنبه اعلام کرد، معافیت از تحریم‌های هسته‌ای ایران برای شرکت‌های چینی، روسی و اروپایی را دو ماه دیگر تمدید می‌کند، تا آنچه که دستیابی به سلاح هسته‌ای خوانده شده، برای تهران دشوارتر شود.

پیش از این رویترز به نقل از چهار منبع آگاه از تصمیم آمریکا برای تمدید معافیت از تحریم‌های هسته‌ای خبر داده بود.

با خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸، روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران آغاز شد و استراتژی فشار حداکثری به منظور ترغیب تهران برای بازگشت به میز مذاکره برای توافقی جامع‌تر در دستور کار قرار گرفت. اما باوجود تحریم‌های سنگین نفتی و بانکی، بخشی از صنعت هسته‌ای ایران از تحریم‌ها معاف مانده است. 

مورگان اورتگاس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در این زمینه گفت: «ایالات‌متحده به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای را نمی‌دهد و برنامه‌های هسته‌ای ایران را به دقت زیر نظر دارد.» آمریکا در روزهای گذشته تحریم‌های متعددی را علیه اشخاص حقیقی و حقوقی متهم به نقض تحریم‌ها علیه ایران اعمال کرده است. 

معافیت از تحریم‌های هسته‌ای در شرایطی تمدید شد که همه‌گیری کووید-۱۹ در جهان به بحران مشترکی تبدیل شده که همه کشورهای جهان با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. آمریکا با حدود ۱۶۵ هزار مبتلا و ۳ هزار و ۲۰۰ جان باخته در صدر کشورها با بیشترین شمار مبتلایان به کروناویروس قرار دارد. آمار رسمی وزارت بهداشت نیز تعداد مبتلایان را حدود ۴۲ هزار نفر و تعداد قربانیان را حدود ۳ هزار نفر اعلام می‌کند. هرچند که دقت و صحت این آمار مورد تردید است. 

برنامه‌های هسته‌ای ایران و برجام نیز مانند بسیاری از موضوعات دیگر در جهان در سایه همه‌گیری کووید-۱۹ قرار گرفته است. مقامات تهران در شرایط کنونی بر لغو تحریم‌ها اصرار دارند و ادعا می‌کنند تحریم‌های آمریکا مانعی در راه مبارزه با شیوع کرونا به شمار می‌رود.

این همه‌گیری مانع از آن شد که ایران در موعد مقرر گام ششم در مسیر کاهش تعهدات هسته‌ای را بردارد. مقامات تهران تهدید‌هایی مانند خروج از پیمان منع اشاعه هسته‌ای یا پروتکل الحاقی را مطرح کرده بودند.

از سوی دیگر مذاکرات مربوط به کمیسیون حل اختلاف در برجام نیز با توجه به ممنوعیت‌های سفر و تردد بین کشورها فعلا به حال تعلیق درآمده است.

مقامات واشینگتن می‌گویند ادامه معافیت از تحریم‌های هسته‌ای امکان نظارت بر فعالیت‌های هسته‌ای ایران را فراهم می‌کند.

این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اخیرا از عدم همکاری ایران در ارایه اطلاعات و دسترسی به دست‌کم دو سایت ابراز نگرانی کرده است.