یکی از عمده ترین چالش های تداوم بحران جنگ و تشدید نا امنی در سوریه، مسئله پناهندگان این کشور است که شمار آن ها با گذر زمان و به دلیل گسترش دامنه جنگ در حال افزایش است. برخی از مردم سوریه که شهرها و روستاهای آن ها بر اثر جنگ ویران شده است، به اطراف شهرهای دیگر سوریه پناهنده شدند و زندگی را با مشکلات بسیاری به پیش می برند، اما برخی دیگر به کشورهای همسایه پناه برده و در اردوگاه ها به سر می برند. عمده ترین مرکز تجمع آوارگان سوریه، شمال این کشور است و صدها هزار از پناهندگان سوریه در نوار مرز با ترکیه زندگی می کنند. این پناهندگان افزون بر این که به شدت دچار مشکلات اقتصادی و رنج و مشقت روز افزون هستند، همه روزه با خطر وقوع جنگ میان طرف های درگیر در شمال سوریه رو به رو می باشند. اما بحران چالش برانگیز شیوع بیماری کرونا بر درد و رنج این آوارگان افزوده است و زندگی آن ها را بیشتر از پیش در خطر انداخته است.

هنوز چند هفته از آغاز انتشار ویروس کرونا نگذشته بود که سازمان بین المللی مهاجرت و کمیساریای عالی سازمان ملل در امور پناهندگان، در 17 ماه مارس جاری،‏ برنامه اسکان مجدد پناهجویان مناطق جنگ زده در خاورمیانه و آفریقا را به منظور جلوگیری از شیوع بیماری کرونا به صورت موقت به حالت تعلیق در آورد. البته افزون بر این که در اکثر کشورها برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، محدودیت رفت و آمد وضع شده است، کشورهای که قصد اسکان پناهندگان را داشتند، اکنون در پی بحران بیماری کرونا با چالش های اقتصادی رو به رو شده اند و این امر مانع همکاری آن ها در زمینه کمک به مهاجران می شود.

در این میان تنها دولت سوئد اعلام کرده است که به رغم محدودیت ورود شهروندان خارجی به کشور، اما پناهندگانی که در حمایت سازمان های بین المللی قرار دارند و یا افرادی که در وضعیت انسانی ویژه ای می باشند می توانند بر اساس برنامه و زمانبندی که به آن ها طرح شده است، وارد سوئد شوند. اما سایر کشورهای غربی از پذیرش پناهندگان در شرایط کنونی خودداری می کنند، به عنوان مثال، دولت آلمان قصد داشت حدود 5 هزار و پانصد پناهنده که 3 هزار آن ها شهروندان سوریه بودند را در سال جاری بپذیرد، اما پس از شیوع بیماری کرونا، از اجرای این تصمیم منصرف شد.

از سوی دیگر، سازمان بین المللی مهاجرت ابراز نگرانی کرده است که در حال حاضر، انتقال پناهندگان از یک کشور به کشور دیگر می تواند منجر به شیوع بیشتر ویروس کرونا شود، اما در عین حال، بقای پناهندگان در اردوگاه های که فاقد خدمات پزشکی و امکانات اولیه زندگی است، نیز می تواند به همان میزان مخاطره آمیز باشد و انتشار ویروس کرونا و سایر بیماری ها را در میان پناهندگان افزایش دهد.

همچنان بسیاری از سازمان های امداد رسانی هشدار می دهند که با توجه به شرایط فاجعه آمیز بهداشت و سلامتی در اردوگاه های پناهندگان، ایجاب می کند ساکنان این اردوگاه ها به نقاط امن دیگری جابجا شوند تا از انتشار ویروس ها و بیماری های مسری جلوگیری به عمل آید. افراد مشهور و سیاستمداران برای حمایت و پشتیبانی از پناهندگان، آغاز به امضای طومار های در اینترنت کردند که از آن جمله می توان به هشتگ (Leave No One Behind)‏ اشاره کرد.

در همین راستا، احمد بدوی، رئیس هیئت امنای بنیاد مصر برای حمایت از پناهندگان، در صحبتی که با ایندیپندنت عربی داشت، گفت: بحران انتشار ویروس کرونا اکثر دولت ها و نهادها را با چالش های بی شماری رو به رو کرده و تدابیر بهداشتی برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا باعث شده است تا پناهندگان در سراسر جهان مورد بی توجهی قرار گیرند و شرایط زندگی آنان دچار دشواری های بیشتری شود.

وی خاطرنشان می کند که هم اکنون میزان خدمات پناهندگان در سطح بین المللی و در سطح کشورها به صورت چشمگیری کاهش یافته است، زیرا افزون بر چالش های اقتصادی، محدودیت های اعمال شده به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، اغلب فعالیت های نهادی های ارائه کننده خدمات پناهندگان را متوقف کرده است، مسئله ای که باعث دشواری و رنج بیشتر آوارگان می شود. از سوی دیگر، در پی تشدید بحران کرونا، بیشتر کشورها و نهادهای بین المللی و داخلی متحمل خسارت های اقتصادی بسیاری می شوند و در نتیجه، میزان کمک های بشر دوستانه در همه جا کاهش می یابد و پناهندگان را در وضعیت دشوار و غیر قابل تحملی قرار می دهد. این در حالی است که پناهندگان نیز برای پیشگیری از شیوع ویروس کرونا نیاز بیشتری به ابزارها و مواد بهداشتی دارند.

همچنان با آن که بحران کرونا در همه جا منجر به افزایش وخامت اوضاع پناهندگان شده است اما پناهندگانی که در مناطق مرزی میان کشورها به صورت غیر سازماندهی شده به سر می برند، بیشتر از دیگران در معرض تهدید و خطر قرار دارند. احمد بدوی می گوید هم اکنون بیش از 40 هزار آواره در مرزهای ترکیه و یونان هستند که با شرایط سختی رو به رو می باشند. نبود پناهگاه های موقت و امکانات زندگی، این آوارگان را با فاجعه مواجه می کند، به ویژه این که مرزهای اروپا به زودی به روی پناهندگان باز نخواهد شد.

البته شمار بسیاری از پناهندگان سوری در مرزهای عراق و ترکیه و در مناطق شمالی سوریه به سر می برند که شرایط زندگی آن ها نیز به شدت نگران کننده است و تشدید بحران کرونا بدون شک بر رنج و درد آن ها می افزاید. علاوه بر آن، شهروندان یمن نیز که مناطق جنگ زده را رها کرده و در اطراف استان های دیگر کشور پناهنده شده اند با چالش زیادی رو به رو هستند و فاجعه در انتظار آن ها است و البته تشدید بحران کرونا و کاهش میزان امداد رسانی می تواند همه ای این پناهندگان را در معرض خطرهای جدی قرار دهد. احمد بدوی در ادامه سخنانش گفت: پناهندگانی که از سوی کشورهای مختلف جهان پذیرفته شده اند و تمام خدمات اجتماعی لازم را دریافت می کنند و مورد حمایت سازمان های بین المللی هستند، از این شرایط مستثنی بوده و به رغم تشدید بحران همه گیر کرونا، با دشواری مشخصی مواجه نخواهند بود.

https://www.independentarabia.com