اشتباهات مدیریتی پرشمار افراد مسئول در راس فوتبال ایران که از نگاه منتقدان، «فساد مالی» است و عامدانه انجام می‌شود، روز‌به‌روز درحال افزایش است و به نظر می‌رسد به روالی طبیعی تبدیل شده است.

در یکی از تازه‌ترین موارد، رضا درویش، مدیرعامل پرسپولیس، برخلاف روند مرسوم که باشگاه‌ها از فروش بازیکنان مازادشان، درآمد کسب می‌کنند، تصمیم گرفته است به سعید مهری تا ۱۸ میلیارد تومان و به سردار دورسون، مهاجم ترک این تیم، ۳۸۰ هزار دلار پرداخت کند تا این بازیکنان را‌ــ که حتی یک دقیقه هم در فصل جدید بازی نکرده‌اندــ به فسخ قرارداد راضی کند.

درویش با سرژ اوریه، مدافع ۳۳ ساله ساحل عاجی، هم قراردادی رسمی به ارزش دست‌کم ۶۰۰ هزار دلار امضا کرده، در حالی که اکنون روشن شده که این بازیکن به بیماری هپاتیت مبتلا است و اجازه ندارد در فوتبال ایران بازی کند؛ آنچه نشان می‌دهد مدیران پرسپولیس پیش از عقد قرارداد با او حتی زحمت گرفتن آزمایش پزشکی از او را هم به خود نداده‌اند و اگر نتوانند بی‌خطر بودن و مسری نبودن بیماری اوریه را ثابت کنند، ناچار خواهند شد علاوه بر فسخ قرارداد، کل مبلغ دستمزد او را هم بپردازند.

در موردی دیگر، رسانه‌ها در ایران خبر دادند که علی تاجرنیا، مدیرعامل و رئیس هیئت‌مدیره استقلال تهران، برای فسخ قرارداد عیسی آل‌کثیر، مهاجمی که ماه گذشته به این تیم پیوست، ۱۱ میلیارد تومان به او پرداخت کرده است. عقد قرارداد استقلال با مهاجم فصل گذشته پرسپولیس، موجی از اعتراض و انتقاد هواداران استقلال را در پی داشت، تا اینکه در نهایت، با اضافه شدن مخالفت ریکاردو ساپینتو، سرمربی آبی‌ها، تاجرنیا تصمیم گرفت با پرداخت این جریمه سنگین و بدون حضور آل‌کثیر در تمرین استقلال، او را به فسخ قرارداد راضی کند.

تاجرنیا دوشنبه هفته گذشته در صداوسیما، صحت گزارش ایندیپندنت فارسی در تاریخ ۱۸ خرداد را درباره اشتباه بزرگ مدیران این باشگاه در عقد و سپس فسخ قرارداد با فابیو کاریله، تایید کرد. بر اساس آن گزارش، تاجرنیا و نظری جویباری، مدیرعامل برکنارشده استقلال، با این سرمربی گمنام برزیلی و دستیارانش قراردادی به ارزش ۱.۵ میلیون دلار امضا کردند و سپس به دلیل اعتراض هواداران، مجبور به فسخ آن شدند. در نتیجه حالا با وجود قرارداد جدید کاریله با باشگاهی دیگر، مدیران تیم دولتی استقلال مجبور خواهند بود مابه‌التفاوت ارزش این دو قرارداد را که بیش از ۶۰۰ هزار دلار است، پرداخت کنند.

تاجرنیا و اعضای هیئت‌مدیره استقلال این را هم توضیح ندادند که چرا مبلغ قراردادشان با کاریله و دستیارانش ۱.۵ میلیون دلار بود، اما این مربیان در تیم جدید جمعا کمتر از ۹۰۰ هزار دلار دریافت خواهند کرد؟

گاف‌های بزرگ مدیریتی یا همکاری‌های شائبه‌برانگیز و دلالی مدیران باشگاه‌های دولتی که مستقیم از بودجه عمومی ارتزاق می‌کنند، به همین‌جا ختم نمی‌شود. در پرونده‌ای دیگر، خبرگزاری دانشجو گزارش داده که باشگاه مس رفسنجان، با تصمیم رسول خطیبی، سرمربی این تیم، قرارداد شش بازیکن این تیم را یک‌جانبه فسخ کرده و در پی آن حدود ۴۸ میلیارد تومان به این باشگاه هزینه تحمیل شده است.

رسول خطیبی، مهاجم پیشین تیم ملی فوتبال ایران و باشگاه پاس، که تابستان ۱۴۰۳ چند سخنرانی انتخاباتی در حمایت از همشهری‌اش، مسعود پزشکیان، ایراد کرد، پس از پیروزی او در انتخابات و ورودش به نهاد ریاست‌جمهوری، بدون داشتن هیچ‌گونه سابقه مدیریتی، مدیرعامل باشگاه ورزشی پیکان تهران شد. سپس در اتفاقی بی‌سابقه، هم‌زمان جایگاه مدیرفنی باشگاه شمس‌آذر قزوین در لیگ برتر نیز به خطیبی واگذار شد.

با این حال کمی بعد، به دلیل تغییرات مدیریتی در هیئت‌مدیره ایران‌خودرو و خارج شدن بخش عمده سهام آن از اختیار دولت، رسول خطیبی پس از حسابرسی عملکرد مالی‌اش، از سمت مدیرعاملی پیکان برکنار شد و مدیران جدید ایران‌خودرو هم از رسول خطیبی به اتهام دریافت رشوه، سوءاستفاده مالی، انتصاب‌های خانوادگی و خودداری از تخلیه منزل سازمانی شکایت کردند. با وجود این، او تنها چند روز پس از این اخراج، در روز ۲ اسفند ۱۴۰۳ به دستور مسعود پزشکیان، مدیرعامل باشگاه ورزشی ساپیا شد.

اکنون خبرگزاری دانشجو درباره پرونده جدید رسول خطیبی که پس از مدیرعاملی در پیکان و سایپا، به سرمربی‌گری در مس رفسنجان رسیده است، می‌نویسد: «محسن فروزان، دروازه‌بانی که با نظر خطیبی جذب شد، با قرارداد ۱۲ میلیاردی، حامد پاکدل با قرارداد ۱۵ میلیاردی و امیرمهدی جان‌ملکی با قرارداد ۱۵ میلیاردی، بدون هیچ توافقی و با فسخ یک‌جانبه قرارداد، کنار گذشته شدند. عرفان شهریاری، ماهان کاکو و امیرحسین امانی‌پور هم سه بازیکن جوانی بودند که با مبالغی کمتر، در فهرست خروج قرار گرفتند تا باشگاه مس رفسنجان تنها به دلیل فسخ یک‌جانبه قرارداد شش بازیکن جداشده، در مجموع خسارتی معادل ۴۸ میلیارد تومان متحمل شود.»

مجموعه این قراردادهای پرهزینه، انتصاب‌های سیاسی و فسخ‌های پرغرامت که در تمامی آن‌ها، ردپای دلال‌ها و ردوبدل شدن پورسانت‌های غیرقانونی دیده می‌شود، نشان می‌دهد که فوتبال ایران نه‌تنها از مدیریت حرفه‌ای بی‌بهره است، بلکه به عرصه‌ای برای فساد، رانت و هزینه‌تراشی از جیب مردم تبدیل شده است و تا زمانی که باشگاه‌های بزرگ و کوچک در ایران به بودجه دولتی و منابع عمومی وابسته باقی بمانند، چنین ریخت‌وپاش‌هایی نه یک استثنا، بلکه بخشی از واقعیت دائمی فوتبال حکومتی خواهد بود.