نادین ایوب، دختر شایسته فلسطین، در مراسم معرفی برای شرکت در رقابت جهانی «دختر شایسته جهان» (Miss Universe)، لباسی بر تن داشت که هبا زغلول، طراح فلسطینی، آن را طراحی کرده بود. این لباس به گلدوزی‌های سنتی فلسطینی مزین بود؛ هنری که قرن‌ها است از شاخص‌ترین و برجسته‌ترین جلوه‌های میراث فرهنگی و هویتی فلسطین شناخته می‌شود.
ایوب هم‌زمان با انتشار تصویر این لباس، در پیامی نوشت: «پوشیدن این لباس برای من افتخار و مسئولیت است. این لباس با خود وزن نسل‌ها، رویای دختران ما و استقامت سرزمینی را که با کرامت ایستاده است، حمل می‌کند. برای هر فلسطینی که با وجود همه دشواری‌ها به پا می‌خیزد و برای هر کودکی که سزاوار زندگی در صلح و کرامت و امید است، من از جانب شما قدم برمی‌دارم و سخن می‌گویم. من فلسطین را در قلبم و بر هر صحنه‌ای که قدم می‌گذارم، همراه دارم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گلدوزی سنتی فلسطینی که در زبان محلی «تطريز» (Tatreez) نامیده می‌شود، چندین قرن قدمت دارد و در سال ۲۰۲۱ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس بشری یونسکو ثبت شد. این هنر نه‌فقط یک شیوه تزیین، بلکه نوعی زبان بصری است که هویت و سرگذشت زنان فلسطینی را روایت می‌کند. از رنگ‌ها و دوخت‌ها گرفته تا نقش‌های پرندگان، درختان یا گل‌ها، هر جز‌ء آن نشان‌دهنده وضعیت اجتماعی، اقتصادی یا منطقه‌ای صاحب لباس است.
لباس سنتی زنان روستاهای فلسطین معمولا پیراهنی بلند موسوم به «ثوب»، شلوار، کت کوتاه، روسری و نقاب است. بخش‌های اصلی این لباس، از پیش‌سینه و آستین‌ها گرفته تا حاشیه دامن، پوشیده از گلدوزی‌های دقیق با نخ ابریشم روی پارچه‌های کتانی یا پشمی است. دوخت این نقوش نه‌تنها یک فعالیت فردی، بلکه یک سنت اجتماعی و بین‌نسلی بوده است و زنان در خانه‌ها یا مراکز محلی گرد هم می‌آمدند و همراه دخترانشان آن‌ها را می‌دوختند تا هم این مهارت به نسل بعدی منتقل شود و هم ممر درآمدی برای خانواده باشد.
در دهه‌های اخیر، علاقه به پوشیدن لباس‌های سنتی فلسطینی در میان زنان فلسطینی‌تبار در نقاط مختلف جهان افزایش یافته است. این روند موجب شده است تا طراحانی چون هبا زغلول بر معرفی نسخه‌های اصیل این هنر تاکید کنند و در برابر رواج طرح‌های جعلی یا برگرفته از فرهنگ‌های دیگر، هشدار دهند.
هبا زغلول برای چهره‌هایی چون ملکه رانیا (ملکه اردن با ریشه فلسطینی)، هدیل (مجری متولد غزه در شبکه الشرق) و علا فارس (مجری الجزیره) لباس‌هایی مبتنی بر میراث هنری فلسطین طراحی کرده است.
هم‌زمان، نهادهای فرهنگی جهان نیز به پاسداشت این هنر توجه نشان داده‌اند. موزه ویکتوریا و آلبرت بریتانیا که یکی از معتبرترین مجموعه‌های لباس سنتی فلسطین را در اختیار دارد، اعلام کرده در حال آماده‌سازی نمایشگاهی تازه است که در آن علاوه بر نمونه‌های تاریخی، لباس‌هایی که پس از بمباران موزه رفح از زیر آوار بیرون آورده شدند، نیز به نمایش گذاشته خواهد شد.
با گسترش بازارهای تجاری، کپی‌برداری غیراصیل از عباهای فلسطینی به‌ویژه در صنعت مد، موجب نگرانی‌هایی شده است. در بسیاری از نمونه‌ها، این بازتولیدها نه‌تنها با اصالت تاریخی و فرهنگی عباها فاصله دارند، بلکه گاه به معنای واقعی به میراث نمادین آن‌ها آسیب می‌زنند. این موضوع باعث شده است تا طراحانی همچون هبا زغلول، با تاکید بر خطر گسترش طرح‌های تقلبی یا نقش‌هایی که به مناطق دیگر تعلق دارند، نمونه‌های اصلی این هنر را معرفی و عرضه کنند.
عباهای سنتی فلسطینی در طول زمان به جایگاهی متمایز و جهانی دست یافته‌اند و به‌عنوان بخشی از میراث فرهنگی فلسطین مورداحترام و شناخته‌شده‌اند. طراحان لباس‌های سنتی نگران‌اند اگر در فرایند تولید و بازآفرینی، اصول اولیه این پوشش نادیده گرفته شود‌ــ ریشه‌های تاریخی، تکنیک‌های سنتی دوخت و ابزارهای آن دوران‌ــ بخشی از معنای نمادین و فرهنگی آن از دست برود.
