پس از دیدار تقریبا سه ساعته روز جمعه دونالد ترامپ و ولادیمیر پوتین در آلاسکا، این دو رهبر مذاکراتشان را سازنده توصیف کردند، اما پاسخ‌های مختصری به پرسش رسانه‌ها دادند و صرفا گفتند که درمورد برخی مسائل پیشرفت‌هایی داشته‌اند.

پس از پایان این دیدار، گمانه‌زنی‌ها درباره پیشنهادهای مطرح‌شده رئیس‌جمهوری ایالات متحده و روسیه برای پایان دادن به جنگ اوکراین آغاز شد.

خبرگزاری رویترز به نقل از منابع نزدیک به مسکو نوشت که روسیه حاضر است بخش‌های کوچکی از مناطق شمالی اوکراین را که در تصرف دارد واگذار کند و در ازای آن از کی‌یف می‌خواهد که بخش‌های شرقی شامل دو استان دونتسک و لوهانسک را که مسکو نتوانسته است تصرف کند، تخلیه و واگذار کند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، قرار است روز دوشنبه به واشینگتن برود تا درمورد حل‌وفصل احتمالی جنگی که پوتین در فوریه ۲۰۲۲ آغاز کرده است با ترامپ گفتگو کند.

ترامپ در مصاحبه‌ای با فاکس‌نیوز گفته است که او و پوتین درمورد انتقال بخش‌هایی از سرزمین اوکراین و تضمین‌های امنیتی برای این کشور بحث کرده‌ و «تا حد زیادی به توافق رسیده‌اند». او گفت: «فکر می‌کنم ما به توافق بسیار نزدیک هستیم اما اوکراین باید با آن موافقت کند.»

ترامپ اوایل روز شنبه زلنسکی و رهبران اروپایی را در جریان مذاکرات دیدار خود قرار داد.

زلنسکی به نشست آلاسکا دعوت نشده بود و متحدان اروپایی‌اش نگران بودند که ترامپ ممکن است در ازای متوقف کردن درگیری، کنترل ــ هرچند غیررسمی ــ روسیه بر یک پنجم اوکراین را به رسمیت بشناسد.

ترامپ روز جمعه پیش از مذاکرات، با بیان اینکه اجازه می‌دهد اوکراین درمورد هرگونه امتیاز ارضی احتمالی تصمیم بگیرد، سعی در کاهش این نگرانی‌ها داشت. او در پاسخ به این سوال که چه چیزی این جلسه را موفقیت‌آمیز می‌کند به خبرنگاران گفت: «می‌خواهم آتش‌بس اتفاق بیفتد و کشتار متوقف شود.»

در دیدار ترامپ و پوتین در آلاسکا، همچنین مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ، یوری اوشاکوف، دستیار سیاست خارجی پوتین، و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، حضور داشتند.

پیشنهاد پوتین آتش‌بس را تا رسیدن به یک توافق جامع به تعویق انداخت و مانع از اجرای درخواست‌های کلیدی زلنسکی شد که کشورش روزانه مورد حمله پهپادها و موشک‌های بالستیک روسیه قرار می‌گیرد.

به گفته منابع رویترز، طبق پیشنهادی که در دیدار پوتین با ترامپ در آلاسکا مطرح شد، روسیه موافقت کرده است در صورتی که اوکراین از مناطق شرقی دونتسک و لوهانسک عقب‌نشینی کند، پیشروی نظامی در مناطق جنوبی خرسون و زاپوریژژیا را متوقف کند.

اوکراین پیش از این با عقب‌نشینی از خاک اوکراین به‌ویژه در منطقه دونتسک، که  نیروهای اوکراین در آن مستقرند، مخالفت کرده است. کی‌یف می‌گوید که دونتسک مانند یک ساختار دفاعی حیاتی برای جلوگیری از حملات روسیه به عمق خاک آن عمل می‌کند.

منابع مطلع گفته‌اند که روسیه آماده است بخش‌های نسبتا کوچکی از خاک اوکراین را که در مناطق شمالی سومی و شمال شرقی خارکف اشغال کرده است بازگرداند.

روسیه بخش‌هایی از مناطق سومی و خارکف را در اختیار دارد که در مجموع حدود ۴۴۰ کیلومتر مربع است. اوکراین حدود شش هزار و ۶۰۰ کیلومتر مربع از دونباس را کنترل می‌کند که شامل مناطق دونتسک و لوهانسک می‌شود و روسیه ادعای مالکیت بر آنها را دارد.

 اگرچه آمریکایی‌ها این موضوع را آشکارا بیان نکرده‌اند، منابع گفتند آنها می‌دانند رهبر روسیه همچنین خواهان - حداقل - به رسمیت شناختن حاکمیت رسمی روسیه بر کریمه است، که مسکو در سال ۲۰۱۴ تصرف کرد. کی‌یف و متحدان اروپایی‌اش با به رسمیت شناختن حاکمیت رسمی مسکو در این شبه جزیره مخالف‌اند.

آنها گفتند که پوتین همچنین انتظار دارد حداقل برخی از تحریم‌های روسیه لغو شود. با این حال، آنها نتوانستند بگویند که آیا این موضوع شامل تحریم‌های اروپا هم می‌شود یا نه.

ترامپ روز جمعه گفت که نیازی نیست تعرفه‌های تلافی‌جویانه به دلیل خرید نفت روسیه را فعلا برای چین در نظر بگیرد، اما ممکن است «در دو یا سه هفته» این کار را انجام دهد.

این منابع گفتند که اوکراین همچنین از پیوستن به اتحاد نظامی ناتو منع خواهد شد، هرچند به نظر می‌رسد پوتین از دریافت نوعی ضمانت امنیتی برای اوکراین استقبال می‌کند.

رهبران اروپایی گفتند که ترامپ در تماس روز شنبه خود (۱۶ اوت) درباره تضمین‌های امنیتی برای اوکراین صحبت کرده و همچنین پیشنهادی شبیه به «بند ۵» پیمان ناتو ولی خارج از چارچوب این اتحاد را مطرح کرده است.

ناتو هرگونه حمله‌ای را که به یکی از ۳۲ عضو آن انجام شود، طبق بند ۵، حمله‌ای به همه اعضای خود می‌داند.

پیوستن به اتحاد آتلانتیک شمالی یک هدف استراتژیک برای کی‌یف محسوب می‌شود که در قانون اساسی این کشور گنجانده شده است.

این منابع گفتند که روسیه همچنین خواستار رسمی شدن زبان روسی در بخش‌هایی از اوکراین یا سراسر آن و همچنین حق فعالیت آزاد برای کلیسای ارتدکس روسیه است.

آژانس امنیتی اوکراین، کلیسای وابسته به مسکو را متهم می‌کند که با پخش تبلیغات طرفدار روسیه و پذیرش جاسوسان به ادامه جنگ علیه اوکراین کمک می‌کند، اتهامی که کلیسا که ضمن رد آن، تاکید می‌کند که روابط رسمی‌اش با مسکو را قطع کرده است.

اوکراین قانونی را تصویب کرده است که فعالیت سازمان‌های مذهبی وابسته به روسیه را، که این کلیسا ​​یکی از آنهاست، ممنوع می‌کند. با این حال، این ممنوعیت هنوز اجرایی نشده است.

زلنسکی پیش از اجلاس روز جمعه گفت که این جلسه باید راه را برای «صلح عادلانه» و مذاکرات سه جانبه با حضور او باز کند.

ترامپ که در جریان مبارزات انتخاباتی‌اش برای ریاست‌جمهوری گفته بود جنگ اوکراین را ظرف ۲۴ ساعت پایان خواهد داد، روز پنجشنبه اذعان کرد که این کار دشوارتر از آن چیزی است که انتظارش را داشت. او پیش از دیدار با پوتین تاکید کرد که اگر مذاکرات روز جمعه خوب پیش برود، ترتیب دادن سریع یک نشست سه‌جانبه با زلنسکی از دیدارش با پوتین مهم‌تر خواهد بود.