صبح روز سه‌شنبه ۷ مرداد، هزاران مرد افغان جویای کار مقابل دفاتر ثبت‌نام اعزام کارگر به قطر که وزارت کار و امور اجتماعی طالبان یک روز قبل معرفی کرد، صف کشیدند تا پس از مدت‌ها بیکاری، شانس خود را برای یافتن کار بیازمایند.
وزارت کار و امور اجتماعی رژیم طالبان روز دوشنبه مکان‌هایی را در ۲۰ شهر افغانستان به‌عنوان دفاتر ثبت‌نام کارگران اعزامی به قطر اعلام کرد. بر اساس توافقی که میان وزارت کار و امور اجتماعی طالبان و مجموعه‌ای از شرکت‌های دولتی و خصوصی قطر صورت گرفته، قرار است در مرحله نخست، ۷۰۰ کارگر ماهر افغان در ۱۱ زمینه به این کشور اعزام شوند.
مجموع کارگران اعزامی افغان به قطر سه هزار و ۱۰۰ نفرند، اما در مرحله نخست که روند ثبت‌نام برای آن آغاز شده است، ۷۰۰ نفر اعزام خواهند شد.
متقاضیان کار در مزارشریف-ایندیپندنت فارسی
بر اساس اطلاعیه وزارت کار و امور اجتماعی طالبان، قطر در بخش‌های مهندسی برق، تعمیرکار خودروهای برقی، دوشنده شیر، سرآشپز مهمانی‌های رسمی، سرآشپز رستوران، کمک‌آشپز درجه۱ و ۲، مربی سرگرمی در هتل، راننده اتوبوس، بخش خوراکی و نوشیدنی، هماهنگ‌کننده بخش نظافت مسکن، کارمند بخش رزرو هتل و نظافتچی هتل کارگر می‌پذیرد.
بر اساس توافقی که میان طالبان و شرکت‌های دولتی و خصوصی قطر صورت گرفته، شمار کارگران موردنیاز در این مرحله، هفت هزار نفر اعلام شده است، با این حال تا پیش از ظهر سه‌شنبه، جلو هریک از ۲۰ مرکز ثبت‌نام در ۲۰ شهر افغانستان، بیش از یک هزار نفر صف کشیدند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به دلیل بیکاری و فقر گسترده در افغانستان، اقدام طالبان در اعزام کارگر به قطر با استقبال گسترده مواجه شده است، اما شمار افراد جویای کار چند برابر شمار افرادی است که قرار است به قطر اعزام شوند.
نجم‌الدین ارسلان که یک ماه پیش در روند اخراج مهاجران افغان از ایران، به خانه‌اش در مزارشریف برگشت، صبح سه‌شنبه با کپی مدارک شناسایی خود به محل ثبت‌نام اعزام کارگر به قطر در «مارکت سهراب»، واقع در مرکز مزارشریف رفت، اما با صف طولانی چندین صد نفری مواجه شد. نجم‌الدین گفت یک سال پیش که برای کارگری به ایران می‌رفت، هم صفی مشابه را در مقابل کنسولگری جمهوری اسلامی در مزارشریف برای دریافت روادید مشاهده کرد.
نجم‌الدین دبیرستان را تمام کرده اما تحصیلات دانشگاهی ندارد و در ایران نیز در ساختمان‌ها و مزارع کارگری کرده است. او به ایندیپندنت فارسی گفت در زمینه دوشیدن شیر و کارهایی چون نظافت و رانندگی تجربه دارد، اما در هیچ‌یک از این زمینه‌ها دوره تخصصی نگذرانده و آمده است تا شانس خود را برای یافتن کار آزمایش کند.
نجم‌الدین و بسیاری از افراد جویای کار، بدون اینکه جزئیات و شرایطی را وزارت کار و امور اجتماعی اعلام کرده است، بدانند، فقط با شنیدن این خبر که قطر کارگر افغان می‌پذیرد، در محل ثبت‌نام جمع شده‌اند. بر اساس اطلاعاتی که وب‌سایت وزارت کار و امور اجتماعی منتشر کرده، شرایط پذیرش کارگر در بخش‌هایی مانند مهندس برق، سرآشپز و تعمیرکار ماشین‌های برقی، دست‌کم داشتن مدرک دیپلم است و ارائه مدرک برای گذراندن دوره تخصصی این حرفه‌ها و همچنین داشتن سه تا ۱۰ سال تجربه کاری هم الزامی است.
در دیگر بخش‌ها مانند دوشیدن شیر، مربی سرگرمی، راننده اتوبوس، نظافتچی هتل، کمک‌آشپز و کارمند بخش رزرو هتل نیز تحصیلات ابتدایی و داشتن تجربه کار سه تا ۱۰ سال الزامی اعلام شده است.
بی‌نظمی در روند ثبت‌نام
رسول اکبری، مسئول یکی از شرکت‌های خصوصی که روند ثبت‌نام افراد جویای کار را در شهرهای کابل، بلخ، نیمروز و بامیان برعهده دارد، به ایندیپندنت فارسی گفت که این روند درست مدیریت نشده است و وزارت کار و امور اجتماعی برای آن برنامه شفافی ندارد.
اکبری افزود که تنها در روز سه‌شنبه، بیش از ۱۰ هزار نفر در ۲۰ شهر افغانستان برای ثبت‌نام در ۷۰۰ فرصت شغلی اعلام‌شده مراجعه کردند. متقاضیان برای ثبت‌نام باید ۲۰۰ افغانی (معادل حدود ۱۰ دلار) بپردازند.
متقاضیان کار در کابل-ایندیپندنت فارسی
اکبری افزود که ممکن است در روزهای آینده، هزاران نفر به فهرست افراد جویای کار اضافه شوند، در حالی که در مرحله نخست فقط ۷۰۰ نفر به قطر اعزام خواهند شد.
وزارت کار و امور اجتماعی طالبان متقاضیان را بر اساس تقسیم‌بندی در هفت بخش افغانستان گزینش می‌کند. به این صورت که افغانستان به هفت بخش مرکزی، جنوب‌غرب، غرب، شرق، جنوب‌شرق، شمال و شمال‌شرق تقسیم و فرصت‌های شغلی میان این بخش‌ها توزیع می‌شود. طالبان این سهمیه‌بندی را به این دلیل انجام داده‌اند که باعث اعتراض متقاضیان از شهرهای مختلف نشود.
سهمیه استان‌ها از نیروی کار اعزامی به قطر- ایندیپندنت فارسی
در این روزها، دمای هوا در بسیاری از شهرهای افغانستان حدود ۴۰ درجه سانتی‌گراد است. یا این حال بر اساس تصاویری که از شهرهای مختلف برای ایندیپندنت فارسی فرستاده شده است، مردان جویای کار، با برگه‌هایی در دست و به امید یافتن روزنه‌ای برای پایان بیکاری، در انتظار ثبت‌نام برای اعزام به قطر در صف‌های طولانی می‌ایستند.
هنوز روشن نیست آیا ماموران طالبان در روند گزینش افراد برای اعزام به قطر‌ــ در کنار نکاتی که کارفرمایان قطری تاکید کرده‌اند‌ــ مسائل دیگری را هم در اولویت قرار خواهند داد یا خیر. در چهار سال گذشته، طالبان متهم بوده‌اند که در توزیع فرصت‌های شغلی و جذب نیروی کار به نهادهای دولتی و خصوصی تحت کنترل این گروه، به اعضای طالبان، بستگان یا هواداران این گروه اولویت داده‌اند. نهادهای ناظر از جمله بازرس ویژه ایالات متحده در امور بازسازی افغانستان (سیگر) هم مقام‌های طالبان را متهم کرده‌اند که کمک‌های بشردوستانه را میان خانواده‌ها، بستگان و حامیانشان توزیع می‌کنند و به مسئولان سازمان‌های داخلی و بین‌المللی هم فشار وارد می‌کنند تا افراد مدنظر آن‌ها را استخدام کنند.
با این حال، سمیع‌الله ابراهیمی، سخنگوی وزارت کار و امور اجتماعی طالبان، اطمینان می‌دهد که روند جذب کارگر برای اعزام به قطر، با شفافیت انجام می‌شود و افراد واجدشرایط جذب خواهند شد.
روز دوشنبه، وزارت کار و امور اجتماعی طالبان با برگزاری کنفرانسی، از اقدام مشابه برای اعزام کارگر به کشورهای عربستان سعودی، روسیه، عمان و امارات متحده عربی خبر داد و ملا عبدالمنان عمری، وزیر کار و امور اجتماعی رژیم طالبان، گفت که قصد دارد «کارگران افغان متخصص و نیمه‌متخصص» را به کشورهای بیشتری اعزام کند و «تلاش می‌شود از حقوق قانونی آنان در خارج از افغانستان حمایت صورت بگیرد».
عبدالمنان عمری، وزیر کار و امور اجتماعی طالبان در کنفرانسی به مناسبت اعزام کارگران افغان به قطر در کابل-Molsa_gov_af/X
عبدالمنان عمری تاکید کرد: «فراهم کردن بستر اعزام قانونی کارگر از افغانستان به کشورهای دیگر از مهاجرت‌های غیرقانونی که کرامت و حیثیت افغان‌ها را تهدید می‌کند، جلوگیری می‌کند.»
با این حال، از روند گزینش افراد تصویر روشنی وجود ندارد و برخی از اینکه شفافیت در این روند رعایت شود، ناامیدند. بازگشت نزدیک به دو میلیون مهاجر افغان از کشورهای ایران و پاکستان در یک سال گذشته و هم‌زمان، قطع کمک‌های بشردوستانه ایالات متحده و کاهش کمک‌های کشورهای اروپایی، موجب افزایش بیکاری و فقر در افغانستان شده است.
در چنین وضعیتی، انتشار خبر اعزام کارگر به کشورهای مختلف برای بسیاری در افغانستان خبری خوشایندی است، هرچند برای خیلی‌ها این ابهام در روند گزینش کارگران و صف طولانی مردان جویای کار، همچنان تصویری است که چهره مردمانی گیرافتاده در چرخه فقر و بیکاری را به نمایش می‌گذارد.
