والیبال ایران پس از سال‌ها افت و سقوط آزاد، حالا با هدایت روبرتو پیاتزا، سرمربی کارنامه‌دار و مطرح ایتالیایی، و در سایه اعتقاد این سرمربی به بازیکنان جوان، صحنه‌هایی درخشان را در لیگ ملت‌های والیبال ۲۰۲۵ را ثبت می‌کند و امیدها برای بازگشت والیبال ایران به سطح اول جهان را زنده کرده است.
تیم ملی والیبال ایران که تا پیش از تاکید رهبر جمهوری اسلامی بر لزوم استفاده از سرمربیان ایرانی در تیم‌های ملی، علاوه بر قهرمانی‌های ممتد در آسیا به رتبه‌های تاریخی و شگفت‌انگیزی همچون مقام پنجمی المپیک و چهارمی لیگ جهانی رسیده بود، حالا بار دیگر و با اتمام ماجراجویی‌های بهروز عطایی، مسیری تازه را آغاز کرده است.
بلندقامتان ایرانی در اولین مسابقات بین‌المللی با هدایت پیاتزا موفق شدند با پنج برد در ۱۰ مسابقه و کسب ۱۶ امتیاز، در رتبه نهم جدول لیگ ملت‌های جهان قرار گیرند و همچنان به حضور در جمع هشت تیم برتر و صعود به مرحله بعدی این تورنمنت امید داشته باشند. این در حالی است که تیم ایران پیش از برد مقابل چین در مسابقه روز پنجشنبه، برابر لهستان، صدرنشین رده‌بندی فدراسیون بین‌المللی والیبال (FIVB) هم یک بازی آبرومندانه را به نمایش گذاشت و در لحظات آخر با نتیجه سه بر دو بازی را به حریف قدرتمندش واگذار کرد.
روبرتر پیاتزا تنها طی چند ماه روحیه‌ای عالی به والیبالیست‌های ایران بخشید. او موفق شد چند بازیکن جوان و بااستعداد کشف و ساختار تاکتیکی این تیم را بازسازی کند و ذهنیت بازیکنان را هم تغییر دهد. به این ترتیب تیمی که تا پیش از این مسابقات کاملا پراشتباه و بی‌انگیزه بود، حالا با اعتمادبه‌نفس و نظم در زمین حاضر می‌شود و بازی‌هایی چشم‌نواز ارائه می‌دهد.
پیروزی اخیر مقابل چین، پنجمین برد ایران در لیگ ملت‌ها، نمونه‌ای روشن از این تغییرات است. این نتیجه در شرایطی به دست آمد که تیم ایران کمتر از یک روز قبل، دیداری دشوار با لهستان، صدرنشین رده‌بندی جهانی، را پشت سر گذاشته بود. چنین نمایشی نشان می‌دهد که این تیم نه‌تنها از بحران خارج شده، بلکه به مرحله‌ای رسیده است که می‌تواند دوباره با در برابر نام‌های برتر جهان با قدرت ظاهر شود و دیگر برابر هیچ حریفی از پیش بازنده تلقی نمی‌شود.
نگاهی به مسیر گذشته نشان می‌دهد که هرگاه والیبال ایران به مربیان نامدار خارجی اعتماد کرد، نتایج چشمگیری حاصل شد. از دوران خولیو ولاسکو که والیبال ایران را به نخستین قهرمانی آسیا و حضور در لیگ جهانی رساند، تا سال‌های موفقیت با اسلوبودان کوواچ، رائول لوزانو و ایگور کولاکوویچ که افتخاراتی چون مقام‌های جهانی و آسیایی و حتی حضور و افتخارآفرینی در المپیک را رقم زدند.
افت ناگهانی والیبال ایران هم با کنار گذاشتن این رویکرد و سپردن هدایت تیم به مربیان داخلی، آغاز شد و شکست سنگین در انتخابی المپیک، نتایج ناامیدکننده در لیگ ملت‌ها و ناکامی در رقابت‌های قاره‌ای باعث شد والیبال ایران از مسیر پیشرفت خارج شود.
اکنون با آمدن پیاتزا، تیم ملی والیبال ایران نه‌تنها به مسیر حرفه‌ای خود بازگشته، بلکه نشانه‌هایی از دوران طلایی گذشته را هم به نمایش گذاشته است. حالا امید‌های هواداران که رنگ باخته بود، دوباره جان گرفته است و این تیم در آستانه بازی‌های بعدی لیگ ملت‌ها، بیش از هر زمان دیگری آماده و پرانگیزه به نظر می‌رسد.
علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، مرداد ۱۳۹۸ مقابل بازیکنان و مربیان تیم ملی والیبال جوانان ایران نشست تا برای آن‌ها از ایدئولوژی‌هایش بگوید، اما کمی بعد، بحث سرمربی این تیم و لزوم کنار گذاشتن مربیان خارجی را پیش کشید و گفت: «نخیر؛ بنده توی کتم نمی‌رود که مربی خارجی لازم است. درباره سرمربی ایرانی همیشه اعتقادم این بوده و واقعا معتقدم این مربی ایرانی برای کشور ما، باشگاه‌ها و مجموعه‌های ایرانی شایسته است. البته دخالتی نمی‌کنم، اما لزومی به استفاده از مربی خارجی وجود ندارد. بعضی مربی‌های خارجی خوب نیستند، پول زیاد می‌گیرند، توقع هم زیاد دارند. گاهی کار هم انجام نمی‌دهند. حالا بعضی‌ها بیخودی احساس لزوم می‌کنند و می‌خواهند این را اثبات کنند.»
در این جلسه حکومتی، بهروز عطایی، سرمربی وقت تیم ملی والیبال جوانان ایران، روبروی خامنه‌ای نشسته بود و او در طول سخنانش بارها با دست به عطایی اشاره کرد. عطایی دقیقا دو سال بعد سرمربی تیم ملی والیبال بزرگسالان ایران شد و مهر ۱۴۰۲، پس از اینکه بخت صعود به المپیک از بین رفت و بعد حذف تحقیرآمیز از لیگ ملت‌ها و شکست مقابل ژاپن در فینال مسابقات آسیایی رخ داد، برکنار شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این در حالی است که والیبال ایران از سال ۲۰۱۱ و حضور خولیو ولاسکو، سرمربی نامدار آرژانتینی، متحول و با جهش شگرفی مواجه شد و در اولین قدم، برای اولین بار در تاریخ، به مقام قهرمانی آسیا رسید. پس از تکرار این عنوان در سال ۲۰۱۳ هم توانست برای نخستین بار به لیگ جهانی راه یابد و در جام بزرگ قهرمانان جهان همان سال نیز میان قدرت‌های برتر جهان مقام چهارم را به دست آورد.
موفقیت‌های والیبال ایران پس از ولاسکو نیز ادامه یافت و والیبالیست‌های ایرانی با اسلوبودان کوواچ، مربی پرافتخار صرب، هم توانستند در لیگ جهانی ۲۰۱۴ مقام چهارم، در مسابقات قهرمانی جهان همان سال مقام ششم و در مسابقات آسیایی نیز جام قهرمانی را به خانه ببرند.
سپس نوبت به رائول لوزانو آرژانتینی رسید. با هدایت او، مردان ملی‌پوش ایران برای اولین بار به المپیک رفتند و در المپیک تابستانی ریودوژانیرو برزیل به مقام پنجم رسیدند. در سال ۲۰۱۷، ایگور کولاکوویچ، اهل مونته‌نگرو، برای سرمربی‌گری تیم ملی والیبال ایران انتخاب شد. او توانست ایران را برای بار سوم به مقام قهرمانی آسیا برساند و در ادامه حضور سه ساله‌اش در ایران، مقام سوم جام بزرگ قهرمانان جهان ۲۰۱۷، مقام پنجم لیگ ملت‌های والیبال ۲۰۱۹ و قهرمانی بازی‌های آسیایی ۲۰۱۸ را کسب کند.
سپس ولادیمیر الکنو روسی که سال ۲۰۱۲ همراه با تیم ملی کشورش قهرمان المپیک لندن شده بود، هدایت تیم ملی والیبال ایران را برعهده گرفت و در المپیک ۲۰۲۰ توکیو مقام نهم این رقابت‌ها را برای ایران به دست آورد. اما در نهایت بهروز عطایی، سرمربی تحسین‌‌شده رهبر جمهوری اسلامی، پس از سال‌ها حضور مربیان نامدار والیبال جهان، این تیم را در سراشیبی سقوط قرار داد تا اکنون پیاتزا دوباره امیدها را زنده کند.
تجربه والیبال ایران تنها یک نمونه روشن از پیامد دخالت‌های غیرکارشناسی سیاستمداران در ورزش است؛ دخالت‌هایی که با اصرار و توصیه‌های علی خامنه‌ای برای کنار گذاشتن مربیان خارجی آغاز شد و سال‌ها پیشرفت و افتخار را به عقب راند.
