نشست چهارم روند دوحه قرار است ۲۹ و ۳۰ ژوئن در پایتخت قطر با حضور نمایندگان گروه طالبان، کارشناسان سازمان ملل متحد، نمایندگان کشورهای منطقه و نهادهای مالی بین‌المللی برگزار شود. با آنکه این نشست به میزبانی دولت قطر و رهبری سازمان ملل برگزار می‌شود، مانند سه نشست گذشته، زنان، فعالان مدنی و مخالفان طالبان از حضور در گفتگوهای مستقیم این نشست کنار گذاشته شده‌اند. 

طالبان که پیشاپیش اعلام کرده‌اند در این نشست شرکت خواهند کرد، از سازمان ملل خواسته‌اند تا سرفصل برنامه‌های نشست را در اختیار این گروه بگذارد. طالبان همواره مخالفت خود را با حضور رسمی مخالفان سیاسی و به‌ ویژه نمایندگان زنان در نشست‌ها اعلام کرده‌اند و اصرار دارند که شرکت‌‌کنندگان این نشست صرفا اعضای حکومت فعلی افغانستان باشند و نه مخالفان این گروه.  

نخستین‌ روند دوحه در ماه مه سال ۲۰۲۳ بود. سپس نشست دوم در ماه فوریه سال ۲۰۲۴ و نشست سوم در تاریخ ۳۰ ژوئن ۲۰۲۴ برگزار شد. در تمامی این نشست‌ها، غیبت صدای منتقدان طالبان از موضوع‌های جنجال‌برانگیز و موردانتقاد گسترده فعالان مدنی، سازمان‌های حقوق بشری و جریان‌های اپوزیسیون افغانستان بود.  

هم‌زمان با آمادگی‌ها برای برگزاری دور چهارم نشست دوحه، جبهه آزادی افغانستان که از گروه‌های نظامی مخالف طالبان به‌ شمار می‌رود، به این روند واکنش نشان داد و در اطلاعیه‌ خود تاکید کرده که رژیم طالبان فاقد هرگونه مشروعیت برای نمایندگی از مردم افغانستان است.  

در این اعلامیه تصریح شده است: «نشست چهارم سازمان ملل متحد در دوحه ادامه نشست‌های پیشین است و نگرانی جدی وجود دارد که سازمان ملل متحد یک‌ بار دیگر، بدون در نظرگرفتن دیدگاه‌ها و جریان‌های اصلی دخیل در موضوع افغانستان، تنها با گروه طالبان به گفتگو بپردازد.» 

جبهه آزادی هشدار داده که تکرار تجربه نادیده گرفتن گروه‌های سیاسی موثر همان اشتباهی است که در کنفرانس بن سال ۲۰۰۱ صورت گرفت؛ نشستی که زمینه‌‌ساز شکل‌گیری نظام پس از سقوط نخستین رژیم طالبان شد. به باور این جبهه، بی‌توجهی به تمام بازیگران کلیدی نه‌‌تنها بحران کنونی را پیچیده‌‌تر می‌کند، بلکه می‌تواند هرگونه تلاش برای ثبات و صلح در افغانستان را هم ناکام بگذارد. 

در بخشی دیگر از این اعلامیه آمده است: «تجربه ناکام بن ۲۰۰۱ نمایانگر این است که نادیده گرفتن حتی یک طرف قضیه افغانستان نیز به نتایج مثبت نائل نخواهد شد. هرچند رئیس یوناما بگوید که این نشست‌ها جایگزین تعامل و به معنای عادی‌‌سازی یا مشروعیت‌‌دهی به طالبان نیستند.» 

بیشتر مناصب کلیدی در ساختار رژیم طالبان در اختیار اعضای پشتون‌تبار این گروه قرار دارد و تنها به صورت نمادین و تشریفاتی، نقش‌هایی کم‌‌رنگ و فاقد اثرگذاری واقعی در تصمیم‌گیری‌ها، به نمایندگان دیگر اقوام و مذاهب داده شده است. با گذشت نزدیک به چهار سال از بازگشت مجدد طالبان به قدرت، این گروه هنوز برای تشکیل یک حکومت فراگیر که نماینده تنوع قومی و مذهبی افغانستان باشد، هیچ اقدامی نکرده و انحصار قدرت به‌ شکلی گسترده در ساختار این رژیم نهادینه شده است. 

رژیم طالبان نه‌تنها برای برگزاری انتخابات هیچ برنامه‌ای ندارد، بلکه به روندهای دموکراتیک و مشارکت سیاسی مردم نیز هیچ نوع توجهی نشان نمی‌دهد. این رژیم را ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر تندرو طالبان، هدایت می‌کند؛ فردی که در طول سال‌های اخیر، تنها یک عکس از او منتشر شده و هیچ رسانه‌ای نداشته است و طالبان در مناسبت‌های خاص، تنها به انتشار فایل‌ صوتی منسوب به رهبرشان بسنده می‌کنند.  

از سوی دیگر، نقض سازمان‌یافته حقوق بشر، به‌‌ویژه حقوق زنان، یکی از جدی‌ترین موارد نگرانی جامعه جهانی در قبال رژیم طالبان است. هزاران زن و دختر در افغانستان به دلیل فشارهای اجتماعی، فرهنگی و امنیتی گسترده از این کشور مهاجرت کرده‌اند. طالبان تحت عنوان اجرای «شریعت اسلامی»، تنها به دختران اجازه می‌دهند تا کلاس ششم به مدرسه بروند و بسیاری از زنان را از حق کار در نهادهای دولتی و حتی خصوصی محروم کرده‌اند. با گذشت نزدیک به چهار سال، هیچ نشانه‌ای از تغییر یا نرمش در رویکرد طالبان درباره حقوق زنان و آزادی‌های فردی مشاهده نشده است. 

طالبان در تلاش‌اند تا در نشست‌های بین‌المللی، به‌‌ویژه روند دوحه، تنها نماینده افغانستان باشند و یکی از پیش‌ شرط‌های این گروه برای شرکت در چنین نشست‌هایی نیز همین انحصار است. این گروه روابط خود را با برخی کشورهای منطقه مانند جمهوری اسلامی ایران، پاکستان، ازبکستان، چین و روسیه گسترش داده‌ است و سعی دارد این روابط را حفظ کنند. 

با این‌ حال، در افغانستان تحت حاکمیت طالبان، بیش از ۲۰ گروه تروریستی فعالیت دارند که از جمله آن‌ها می‌توان به شاخه خراسان گروه داعش، شبکه القاعده و تحریک طالبان پاکستان اشاره کرد. حضور و فعالیت این گروه‌ها نه‌‌تنها تهدیدی جدی برای امنیت افغانستان است، بلکه برای امنیت منطقه و جهان هم خطری جدی شمار می‌رود. با وجود این، طالبان تلاش می‌کنند تا در نشست‌هایی چون دوحه، از کارت مبارزه با تروریسم  به‌ویژه مقابله با داعش به‌‌عنوان ابزاری برای جلب حمایت‌های مالی و بهبود روابط با جامعه جهانی استفاده کنند.  

شرکت انحصاری طالبان به‌‌عنوان نماینده حکومت سرپرست افغانستان در نشست دوحه موجی از نگرانی را در میان مردم این کشور به‌ وجود آورده است و بسیاری بیم دارند که سازمان ملل متحد به‌ جای فشار برای شکل‌‌گیری یک گفتگوی ملی فراگیر، به سمت عادی‌ سازی روابط با طالبان گام بردارد؛ روندی که می‌تواند بیش از پیش نقش مخالفان طالبان و صدای واقعی مردم افغانستان را به حاشیه ببرد.