در حالی که نشست شورای حکام ادامه دارد و انتظار می‌رود قطعنامه‌ای علیه جمهوری اسلامی صادر شود، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در مصاحبه‌با اورشلیم‌پست گفت: «ایرانی‌ها به من گفتند اگر اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای آن‌ها حمله کند، این موضوع می‌تواند کار را به جایی برساند که تصمیم بگیرند به سمت ساخت سلاح هسته‌ای بروند.»
گروسی گفت: «چنین حمله‌ای می‌تواند عزم جمهوری اسلامی را برای – رک و صریح بگویم – دنبال کردن ساخت بمب هسته‌ای یا خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) جزم کند.»
گروسی تاکید کرد: «این را مستقیما به من گفته‌اند.» این در حالی است که مقامات جمهوری اسلامی همواره در واکنش به ابراز نگرانی‌های درباره ماهیت برنامه‌های هسته‌ای ایران مدعی‌اند فتوای رهبر جمهوری اسلامی به معنی ضمانت عدم ساخت سلاح هسته‌ای است.
اورشلیم‌پست می‌نویسد، اگرچه برخی این تهدیدهای ایران را جنگ روانی تلقی می‌کنند، اما وقتی چنین هشدارهایی از زبان مقام ارشد بازرسی هسته‌ای جهان شنیده می‌شود – کسی که با سه رئیس‌جمهور ایران و بسیاری از مقامات عالی‌رتبه ملاقات کرده – موضوع جدی‌تر جلوه می‌کند.
در حالی که برخی مقامات اسرائیلی اطمینان داده‌اند که اسرائیل قادر به حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران است، گروسی نسبت به امکان‌پذیر بودن چنین حمله‌ای ابراز تردید کرده است.
او گفت: «این برنامه وسیع و عمیق است. تاسیسات بسیار محافظت‌شده هستند. برای نابودی آن‌ها، نیرویی فوق‌العاده قوی و ویرانگر لازم است.»
گروسی با اشاره به تاسیساتی مانند فردو و سایت جدید در نطنز که زیر کوه ساخته شده‌اند، یادآور شد که اسرائیل بدون داشتن بمب سنگرشکن آمریکایی ۳۰ هزار پوندی، نمی‌تواند آن‌ها را نابود کند.
گفت‌وگویی بی‌سابقه درباره احتمال حمله نظامی اسرائیل
به نوشته اورشلیم‌پست، گروسی که همیشه در برابر ایده حمله اسرائیل موضع منفی داشته، این بار به طور بی‌سابقه‌ای از احتمال وقوع چنین حمله‌ای صحبت کرد، آن هم پس از حمله موفق اسرائیل در ۲۴ اکتبر ۲۰۲۴ به سامانه‌های ضدهوایی اس-۳۰۰ ایران.
او تایید کرد: «ایران اکنون به اندازه کافی اورانیوم ۶۰ درصدی ذخیره کرده که اگر بخواهد گام‌های بعدی را بردارد – از جمله حل مسائل مربوط به انفجارهای خاص – می‌تواند حدود ۱۰ بمب هسته‌ای تولید کند.»
گروسی تصریح کرد: «برای ساخت یک سلاح هسته‌ای واقعی، به غنای ۹۰ درصد نیاز دارید. پس فاصله کمی تا رسیدن به سطح تسلیحاتی باقی مانده است.»
با این حال او هشدار داد که داشتن این میزان اورانیوم به معنای داشتن بمب نیست. «تبدیل این مواد به سلاح نیازمند فناوری، توسعه و اقدامات زیادی است.»
اطلاعات اسرائیل، آمریکا و کارشناسان هسته‌ای نیز برآورد کرده‌اند که ایران ممکن است چند ماه تا یک سال دیگر برای تکمیل سایر مولفه‌های ساخت بمب زمان نیاز داشته باشد.
گروسی که از دسامبر ۲۰۱۹ ریاست آژانس را بر عهده دارد، گفت که هدف اصلی‌اش، برنامه هسته‌ای ایران بوده – گرچه بحران اوکراین نیز بخش زیادی از زمان او را گرفته است.
او افزود: «من با رئیس‌جمهوری اسلامی ایران ملاقات کرده‌ام و از آن‌ها خواسته‌ام اجازه دهند ما کارمان را انجام دهیم تا شک و تردیدها برطرف شود. آن‌ها می‌گویند چیزی برای پنهان کردن ندارند؛ پس اگر راست می‌گویند، باید اجازه دسترسی کامل بدهند.»
ایران از سال ۲۰۲۱ دسترسی آژانس به برخی سایت‌ها را محدود و از ۲۰۲۲ برخی بازرسان را اخراج کرده است. گروسی اذعان داشت که بین اطلاعات آژانس و واقعیت‌های میدانی شکاف وجود دارد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او گفت: «ما شکاف دانشی داریم، اما فعالیت‌ها ادامه یافته‌اند. بسیاری از اتفاقات دو سال گذشته از دید ما پنهان مانده‌اند.»
با این حال، گروسی تاکید کرد که بازرسان آژانس هنوز بر غنی‌سازی اورانیوم نظارت دارند و می‌دانند ایران چه مقدار غنی‌سازی انجام می‌دهد.
او افزود: «ایران در سال‌های اخیر سانتریفیوژهایی بسیار پیشرفته‌تر از آنچه در برجام آمده تولید کرده است.»
هفته گذشته، گروسی گزارشی شدیداللحن به آژانس ارائه داد که در آن اعلام شد برنامه هسته‌ای ایران متوقف نشده و یافته‌های نگران‌کننده‌ای وجود دارد – از جمله کشف آثار اورانیوم غنی‌شده در مکان‌هایی که نباید فعالیت هسته‌ای می‌داشتند.
گروسی گفت: «سوال من ساده است: اگر آنجا رد اورانیوم بوده، چه فعالیتی انجام شده؟ آن اورانیوم کجاست؟ به ما نشان دهید. توضیح بدهید.»
او افزود: «شما می‌توانید هرچه می‌خواهید بسازید، اما ما فقط با یک نمونه‌برداری ساده، حتی پس از ۲۵ سال، می‌فهمیم چه اتفاقی افتاده است.»
او گفت که پاسخ‌هایی از ایران دریافت شده، اما رضایت‌بخش نبوده‌اند.
گروسی درباره اعتماد به مقامات جمهوری اسلامی گفت: «من به همه اعتماد دارم، ولی باید همه‌چیز را راستی‌آزمایی کنم. اگر با آن‌ها حرف نزنم، چه کار باید بکنم؟»
در پاسخ به انتقادهای اسرائیلی‌ها که آژانس را ساده‌لوح می‌دانند، او گفت: «اگر چیزی نباشیم، آن ساده‌لوح است. ما دقیقا می‌دانیم چه می‌کنیم. شفافیت برای ما اصل است.»
در حال حاضر، آمریکا و ایران در حال تلاش برای مذاکره بر سر توافق جدید هسته‌ای هستند، اما شکاف‌ها گسترده است.
در حالی که ترامپ خواهان توقف کامل غنی‌سازی توسط ایران است، علی خامنه‌ای به روشنی اعلام کرده که این حق را کنار نخواهند گذاشت.
با وجود این، گروسی معتقد است که رسیدن به توافق هنوز ممکن است.
او گفت: «برجام دیگر کارایی ندارد. ایران امروز با ۱۰ سال پیش متفاوت است. باید نقطه اشتراکی میان آمریکا و ایران یافت. من در تلاش‌های رئیس‌جمهور ترامپ برای گفت‌وگو با ایران نکات مثبتی می‌بینم.»
او تاکید کرد که مذاکرات توسط استیو ویتکاف، نماینده ویژه ترامپ در خاورمیانه و عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی انجام می‌شود، اما افزود که هر توافقی باید نظارت دقیق آژانس را در بر داشته باشد.
گروسی گفت: «بدون توانایی پر کردن شکاف‌های دانشی کنونی، من نمی‌توانم سندی را امضا کنم که تایید کند ایران چه چیزی دارد یا ندارد.»
او در پایان افزود: «همه جا می‌شنوم که می‌گویند ایران نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد. این خواست جامعه جهانی است. ایرانی‌ها هم این را می‌دانند. و باید تاثیر دومینویی آن را در منطقه و فراتر از آن در نظر گرفت.»
