اورشلیم پست با اشاره به گزارش جدید از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نوشت که این گزارش فاش می‌کند که ایران آزمایش‌های هسته‌ای اعلام‌نشده‌ای انجام داده و این امر باعث شده درخواست‌هایی برای ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود. اورشلیم‌پست می‌نویسد، بخش زیادی از این گزارش بر پایه شواهد موساد استوار است.
به نوشته اورشلیم‌پست، در گزارش ویژه اخیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی درباره تخلفات هسته‌ای ایران، آمده که تهران چندین آزمایش انفجاری (implosion tests) انجام داده است. این مهارت نظامی، یکی از گام‌های کلیدی در مسیر ساخت بمب اتمی به‌شمار می‌رود. این نوع آزمایش‌ها هیچ کاربردی در برنامه‌های هسته‌ای غیرنظامی ندارند.
براساس این گزارش، اگرچه بسیاری از فعالیت‌های ذکرشده در این گزارش مربوط به حدود ۲۰ سال پیش هستند، اما ثبت دقیق اطلاعات توسط ایران به این معناست که هرگونه پیشرفت در آن زمان می‌تواند در سال ۲۰۲۵ به‌عنوان پایه‌ای برای جهشی ناگهانی در مسیر دستیابی به سلاح هسته‌ای مورد استفاده قرار گیرد.
اجرای این آزمایش‌های انفجاری نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی فراتر از غنی‌سازی اورانیوم، در حوزه‌های دیگری از فناوری ساخت بمب اتمی نیز پیشرفت‌هایی داشته است؛ شاید بیش از آن‌چه بسیاری از ناظران تصور می‌کردند.
این یافته‌ها در یک گزارش تحلیلی که این آخر هفته توسط «موسسه علوم و امنیت بین‌المللی» به رهبری دیوید آلبرایت منتشر شد، با جزئیات بررسی شده‌اند.
این اندیشکده می‌گوید: شورای حکام آژانس باید در نشست خود که از دوشنبه آغاز شده و تا ۱۳ ژوئن ادامه دارد، تخلفات ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این تحولات در حالی رخ می‌دهد که جمهوری اسلامی و آمریکا در نزدیک‌ترین فاصله خود طی سال‌های اخیر برای دستیابی به توافق هسته‌ای جدید قرار دارند، اما در عین حال، خطر شکست مذاکرات و احتمال حمله اسرائیل به تاسیسات هسته‌ای ایران نیز وجود دارد.
در تحلیلی دقیق‌تر از گزارش آژانس، آمده است که ایران «چاشنی‌های نوترونی» تولیدشده در مرکز «لویزان-شیان» را آزمایش کرده و آژانس تاریخ‌های دقیقی را برای این آزمایش‌ها ذکر می‌کند (۱۵ فوریه و ۳ ژوئیه ۲۰۰۳)، اما مکان مشخصی برای آن‌ها اعلام نکرده است.
همچنین، در گزارش مه ۲۰۲۵، آژانس اعلام می‌کند که تجهیزاتی شامل آشکارسازهای نوترونی و محفظه‌های مربوطه در لویزان-شیان تولید و آزمایش شده و نمونه‌ای مشابه از آن در تاریخ ۱۵ آوریل ۲۰۰۳ در سایت «مریوان» در یک آزمایش انفجاری به کار رفته است.
گزارش همچنین اطلاعات تازه‌ای درباره تاسیسات «ورامین» ارائه داده است. طبق گزارش، در آنجا تجهیزاتی برای یک مرکز تبدیل اورانیوم وجود داشته که شامل سیلندرهای یو‌اف۶ UF6 (احتمالا پر یا بسیار آلوده)، استخراج‌کننده‌های اورانیوم (مانند تری‌بوتیل‌فسفات)، مواد شیمیایی مبتنی بر فلوئور (اسید هیدروفلوریک و پتاسیم دی‌فلوراید)، و تجهیزات پایش پرتویی بوده است.
به نوشته اورشلیم پست، در دسته‌بندی تجهیزات و مواد، ایران آن‌ها را به «ضروری» و «غیرضروری» تقسیم کرده که پنج کانتینر «ضروری» و هشت کانتینر «غیرضروری» طبقه‌بندی شده‌اند. یکی از کانتینرهای ضروری حاوی سطح بالایی از آلودگی رادیواکتیو بوده که شامل سیلندرهای کوچک UF6 و مواد خاص دیگر بوده است.
در نهایت، گزارش نتیجه می‌گیرد که سایت‌های لویزان-شیان، مریوان، ورامین و مکان‌های دیگر، بخشی از یک برنامه سازمان‌یافته ولی اعلام‌نشده هسته‌ای بوده‌اند. همچنین آمده که ایران بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۸ بخشی از مواد و تجهیزات این برنامه را در تورقوزآباد نگهداری می‌کرده است. مکان فعلی این منابع نامشخص است.
آژانس همچنین این فعالیت‌ها را به مقدار گمشده‌ای از اورانیوم که زمانی در «آزمایشگاه چندمنظوره جابر ابن حیان» (JHL) بوده، مرتبط می‌داند و برای نخستین بار اعلام کرده که چهار سایت و مواد گمشده هسته‌ای ایران مستقیماا به هم مرتبط‌ند.
در بخشی دیگر، گزارش به تلاش‌های ایران برای پاک‌سازی مکان‌های مورد نظر آژانس و ارائه اطلاعات نادرست نیز اشاره کرده و آن را مانعی جدی در مسیر تحقیقات دانسته است.
آژانس به‌صراحت اعلام کرده که اگرچه مسائل مربوط به لویزان-شیان و مریوان «در حال حاضر در دستور کار نیستند»، اما این به‌معنای «حل‌وفصل شدن» آن‌ها نیست.
بخش زیادی از اطلاعات این گزارش، بر اساس مدارکی است که موساد پس از سرقت بایگانی هسته‌ای ایران در سال ۲۰۱۸ به آژانس ارائه داده است.
