تیم ترامپ با مشکل فزاینده ایران مواجه است. تازهترین پیشنهاد هستهای تهران توقف غنیسازی اورانیوم بهمدت یک سال در ازای آزادسازی داراییهای بلوکهشده ایران و به رسمیت شناختن حق ایران برای غنیسازی اورانیوم با اهداف غیرنظامی است که از همان ابتدا یک بنبست راهبردی آشکار هم برای آمریکا و هم برای اسرائیل محسوب میشود.
مارک دوبوویتز، رئیس موسسه دفاع از دموکراسیها، در ایکس (توییتر سابق) نوشت: «آیا [ایرانیها] فکر میکنند ما اینقدر سادهلوحیم؟»
مارک تات و جاناتان سوییت در مقالهای در نشریه هیل مینویسند با وجود اینکه دونالد ترامپ گفته که ممکن است از مذاکرات میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا «خبر خوبی» شنیده شود، کاملا روشن است که رهبر جمهوری اسلامی قصد دارد او را فریب دهد.
جمهوری اسلامی اجازه پیدا کرده است بیش از اندازه به این بازی خطرناک هستهای ادامه دهد، در حالی که بارها و بارها ثابت کرده است که قابل اعتماد نیست، و اسرائیل دیگر حاضر به ادامه این بازی نیست.
تات و سوییت در ادامه میافزایند کاخ سفید باید با قدرت واکنش نشان دهد و تهران را از این تصور بیرون بیاورد که میتوان ترامپ را فریب داد یا نسخهای اندکی اصلاحشده از برجام نافرجام دوره اوباما را به او قالب کرد.
هدف راهبردی جمهوری اسلامی کاملا آشکار است. تهران به هر قیمتی شده میخواهد ظرفیت غنیسازی اورانیوم را حفظ کند، ظرفیتی که بهسرعت رو به افزایش است و بارها هشدار داده شده است که میتواند ظرف یک هفته پنج سلاح هستهای تولید کند و با توجه به توان گسترده سانتریفیوژهای ایران برای غنیسازی ۹۰ درصدی، تعداد بسیار بیشتری را نیز در ادامه بسازد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به نوشته تات و سوییت، اما بازی هستهای جمهوری اسلامی تاریکتر شده است. این دیگر فقط نمود نهایی «محور مقاومت» جمهوری اسلامی علیه اسرائیل نیست، بلکه اکنون برگ برندهای راهبردی برای ماندگاری در «محور شرارت» ولادیمیر پوتین نیز به شمار میرود.
تهران برای حفظ جایگاهش در هر دو محورــ بهویژه با توجه به نقش پررنگی که بهعنوان تامینکننده اصلی در «زرادخانه شرارت» پوتین داردــ به شدت در تلاش است تا زمان بخرد و از هرگونه حمله نظامی آمریکا یا اسرائیل به برنامه هستهای تسلیحاتیاش جلوگیری کند.
در این بین، مسعود پزشکیان، رئیسجمهوری ایران، وارد عمل شده است و همراه عباس عراقچی، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، سفر رسمی دو روزهای به عمان داشت که تلاشی چندوجهی برای تحقق این هدف بود.
هدف پزشکیان از این مانور دیپلماتیک در خاورمیانه متقاعدسازی عمانــ که بهعنوان میانجی میان آمریکا و جمهوری اسلامی عمل میکند (و در توافق آتشبس میان آمریکا و شورشیان حوثی نیز نقش داشت)ــ به حمایت از پیشنهاد جمهوری اسلامی مبنی بر توقف غنیسازی اورانیوم در ازای لغو تحریمها و به رسمیت شناختن حق غنیسازی تهران بود.
یکی از اهداف اصلی پزشکیان در منطقه، کمرنگ کردن مسئله غنیسازی اورانیوم است. پیشتر، در اواسط ماه مه، تهران پیشنهاد داده بود که ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، قطر و سایر کشورهای علاقهمند در منطقه خلیج فارس، کنسرسیومی هستهای برای غنیسازی اورانیوم با اهداف تجاری تشکیل دهند.
پیشنهاد شده بود اورانیوم با غنای کمتر از ۵ درصدــ میزان مورد نیاز برای تجهیزات بیمارستانی و تحقیقات پزشکیــ تحت نظارت مهندسان ایرانی تولید شود. هدف جمهوری اسلامی روشن است: جلب حمایت کشورهای عربی منطقه.
نویسندگان مقاله در ادامه مینویسند اگرچه این کشورها ممکن است دلایلی مشروع برای دستیابی به اورانیوم با غلظت پایین داشته باشند، به احتمال زیاد از پیشنهاد جمهوری اسلامی استقبال نخواهند کرد. نخست، این اقدام آنان را در تضاد مستقیم با موضع «غنیسازی صفر» واشینگتن قرار میدهد. دوم، ممکن است آنها را در تیررس حمله اسرائیل قرار دهد، بهویژه اگر تاسیسات تحت کنترل جمهوری اسلامی در خاک آنها قرار داشته باشد.
اسرائیل همزمان با سفر پزشکیان، با حمله به مواضع حوثیهای یمن، چه عمدی چه سهوی، پیامی به جمهوری اسلامی و کشورهای منطقه فرستاد که این ایده خطرناک است. بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، قاطعانه اعلام کرد که جمهوری اسلامی مسئول حمله به اسرائیل از سمت یمن است.
نکته مهم دیگر، عنصر فرامنطقهای تاریکتری در دیدارهای پزشکیان در عمان وجود داشت. در حالی که او با سلطان عمان دیدار میکرد، مقامهای جمهوری اسلامی قرار بود در نشستی نظامی در «محور شرارت» که به میزبانی سرگئی شویگو، وزیر دفاع پیشین روسیه، در مسکو برگزار شد، شرکت کنند. مقامهایی از کره شمالی نیز این نشست حضور داشتند.
این نشست در مسکو یادآوری بهموقعی است که روسیه از هرگونه اختلال در مذاکره هستهای میان واشینگتن و تهران نفع میبرد. روسیه همچنین تلاش میکند از هرگونه اقدام نظامی آمریکا علیه تهران و تاسیسات هستهای، موشکی یا پهپادی که در سرتاسر کشور پراکندهاند، جلوگیری کند.
در حال حاضر، جمهوری اسلامی یکی از تامینکنندگان اصلی موشکهای بالستیک و پهپادهای ارسالی به مسکو استــ اهمیتی که اخیرا با تصویب توافقنامه شراکت راهبردی ۲۰ ساله دو کشور برجستهتر شد. جمهوری اسلامی سعی میکند با تکیه بر رابطه با پوتین، از جاهطلبیهای هستهایاش حفاظت کند.
اسرائیل این وقایع را همانگونه که است میبیند: یک بازی خطرناک هستهای که از سوی تهران و مسکو علیه اورشلیم و واشینگتن در جریان است. و بهوضوح مشخص است که اسرائیل به احتمال زیاد به نقطه اقدام نظامی علیه برنامه هستهای تسلیحاتی ایران نزدیک شده است، همانطور که از سخنان ترامپ نیز مشهود است که از نتانیاهو خواسته است صبر کند. نخستوزیر اسرائیل این روزها صبر کمی در قبال جمهوری اسلامی دارد.
نویسندگان مقاله در پایان مینویسند زمان آن رسیده است که تیم ترامپ هم با همین وضوح و جدیت، چنین دیدگاهی داشته باشد. تهران، همانند متحد روسش، میکوشد ترامپ را فریب دهد. کاخ سفید باید پیامی شفاف برای جمهوری اسلامی، عمان، و در سطحی گستردهتر، برای پوتین و متحدان «محور شرارت» از جمله چین بفرستد: واشینگتن فریب هیچکس را نمیخورد.