«آلفا» در جشنواره فیلم کن؛ فیلمی سردرگم‌کننده

«آلفا»، با وجود ایده‌های درخشان و ظرافت‌های بصری مبتکرانه‌اش، خیلی زود به اثری ملال‌آور و بی‌جان بدل می‌شود. ساختار رویاگونه‌اش نیز به‌احتمال زیاد تماشاگران را سردرگم خواهد کرد و آن‌ها را در حال تلاش برای درک آنچه در حال وقوع است رها خواهد کرد

پوستر فیلم آلفا-Neon و اینستاگرام  julia ducournau

فیلم جدید ژولیا دوکورنو با عنوان «آلفا» (که به‌تازگی در جشنواره کن به نمایش درآمده) پر است از [صحنه‌‌های] خون، استفراغ و مرگ - اما با این حال، به‌طرز عجیبی یک اثر کم‌رمق به شمار می‌آید. در سانس ویژه خبرنگاران و منتقدان در آخر شب که من در آن حضور داشتم، ترک کردن سالن‌، اغلب ناشی از خستگی و ملال بود تا به خاطر دل‌نازکی یا چندش[آور بودن]. زمانی که این کارگردان فرانسوی دو سال پیش، از فیلم ترسناک/قاتل زنجیره‌ای خود به نام «تیتان» رونمایی کرد، جنجالی به پا کرد و نخل طلای جشنواره - مهم‌ترین جایزه این مراسم- را به‌دست آورد. اما این بار، نه واکنش‌های جنجالی گذشته دیده شد و نه آن شور و هیاهوی رسانه‌ای.

«آلفا» لحظاتی فوق‌العاده دارد، اما سبک روایت متراکم و نفوذناپذیر، فیلم را تضعیف می‌کند. بی‌تردید، این اثر به‌عنوان یک تجربه تعاملی درگیرکننده می‌توانست بسیار بهتر عمل کند تا یک فیلم بلند دو ساعته. در ابتدای فیلم، یکی از شخصیت‌ها بخشی از شعری از «ادگار آلن پو» را می‌خواند: «تمام آنچه می‌گوییم یا می‌نماییم، چیزی نیست جز رویایی در رویا.» به نظر می‌رسد که این شیوه‌ای باشد که دوکورنو از طریق آن به ما نشان می‌دهد که کوچک‌ترین علاقه‌ای به روایت یا شخصیت‌پردازی مرسوم ندارد.

در یک سطح [از منظر معنایی]، این داستان، داستانی درباره گذار از مرحله‌ای به مرحله دیگر از زندگی است. آلفا (ملیسا بوروس) دختر ۱۳ ساله‌ای است که دوران نوجوانی ناسالمی را از سر می‌گذراند و می‌کوشد - اما موفق نمی‌شود - رفتار ویرانگر بزرگسالان پیرامون خود را درک کند. در ابتدای فیلم، مردی عجیب و به‌مراتب مسن‌تر را می‌بینیم که بازوی او را خالکوبی می‌کند. نفوذ سوزن به پوستش در نمای کلوزآپی بسیار بزرگ و آزاردهنده به تصویر کشیده می‌شود.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

آلفا با مادر مجردش (گلشیفته فراهانی) زندگی می‌کند؛ پزشکی که در بیمارستانی بیش‌ازحد شلوغ مشغول به کار است. جامعه در چنگ یک بیماری همه‌گیر گرفتار شده. کسانی که به این بیماری مبتلا می‌شوند بدنشان خشک شده است. بدن آن‌ها چنان شکننده می‌شود که اگر حتی [به‌آرامی] لمسشان کنید به قطعات ریز خرد می‌شوند (و سپس، طبیعتا خون و اندام‌ها بیرون می‌ریزند). وقتی مادر آلفا متوجه آثار خالکوبی روی بدن دخترش می‌شود، وحشت‌زده می‌شود که شاید آلوده شده باشد و او را برای انجام آزمایش به بیمارستان می‌برد. سپس، عموی معتاد آلفا، امین (طاهر رحیم)، به‌طرز مرموزی در خانه ظاهر می‌شود. او چهره‌ای شبح‌وار و سوءاستفاده‌گر دارد و استخوان‌هایش از زیر پوست بیرون زده‌اند. آلفا می‌خواهد که او برود، اما مادرش شیفته اوست و برای زنده نگه داشتنش دست به هر کاری می‌زند.

خط زمانی [داستان]، بدون آنکه هیچ زمینه‌ای فراهم شود، مدام تغییر می‌کند. داستان ما را به زمانی بازمی‌گرداند که آلفا کودکی خردسال بود و امین تازه داشت به یک معتاد خودویرانگر تبدیل می‌شد. همانند فیلم‌های دیوید لینچ، حس دلهره فزاینده با وزوزها و خش‌خش‌های موجود در صداگذاری فیلم تشدید می‌شود.

یکی از قوی‌ترین بخش‌های فیلم، آلفا را در مدرسه نشان می‌دهد. مانند «کری» اثر استیون کینگ، دیگر بچه‌ها او را مورد تمسخر و آزار قرار می‌دهند، اما آن‌ها از خونی که مدام از بازوی خالکوبی‌شده‌اش نشت می‌کند و گمان می‌کنند ممکن است آن‌ها را نیز آلوده کند وحشت دارند. در یکی از صحنه‌های بسیار هنرمندانه که در استخر مدرسه فیلم‌برداری شده، او سرش را به لبه استخر می‌کوبد و مابقی دانش‌آموزان مایع قرمزرنگی را که از بدنش بیرون می‌زند می‌بینند و انگار که با یک کوسه روبه‌رو شده‌ باشند از او فرار می‌کنند.

دوکورنو به برخی مضامین غنی و کنجکاوی‌برانگیز می‌پردازد. می‌توان «آلفا» را تمثیلی درباره تاثیر کووید بر نوجوانان دانست. برخی گفته‌اند که این فیلم از همه‌گیری ایدز الهام گرفته است. همچنین درباره خانواده‌های ازهم‌گسیخته‌ای است که با سوگ و داغدیدگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند و [موضوع فیلم] درباره درد عشق اول هم هست. بازیگران اجراهایی به‌شدت سبک‌پردازی‌شده ارائه می‌دهند. شخصیت «امین» با بازی رحیم، طوری تلوتلو می‌خورد گویی از یکی از فیلم‌های فرانکنشتاین کمپانی هَمِر بیرون آمده است. در همین حال، دوکورنو به‌طرز موثری احساس وحشت و یاس را در بیمارستانی با تعداد کم کادر [درمان] و لبریز از بیمارِ در حال مرگ بازآفرینی می‌کند. فیلم با سبک بصری تاریک و درهم‌ریخته تصویربرداری شده است. به دنیای تیره و ویران‌شهری که کارگردان مشغول آفریدن آن است، مقدار بسیار اندکی نور آفتاب یا صدای خنده راه می‌یابد.

«آلفا»، با وجود ایده‌های درخشان و ظرافت‌های بصری مبتکرانه‌اش، خیلی زود به سرنوشت همان قربانیان ویروسی‌ دچار می‌شود که به سنگ تبدیل می‌شوند. این فیلم به اثری ملال‌آور و بی‌جان بدل می‌شود. ساختار رویاگونه‌اش نیز به‌احتمال زیاد تماشاگران را سردرگم خواهد کرد و آن‌ها را در [حال] تلاش برای درک آنچه در حال وقوع است رها خواهد کرد.

کارگردان: ژولیا دوکورنو. بازیگران: ملیسا بوروس، گلشیفته فراهانی، طاهر رحیم، اما مکی، فینیگان اولدفیلد. درجه سنی: هنوز در دست بررسی است و مشخص نشده، مدت زمان: ۱۲۸ دقیقه

«آلفا» در انتظار پخش در بریتانیا است.

© The Independent

بیشتر از فیلم