بر اساس تازه‌ترین گزارش سازمان جهانی مهاجرت (IOM)، بیش از پنج هزار شهروند افغانستان عمدتا پس از سقوط دولت جمهوری در سال ۲۰۲۱، در مسیر فرار از این کشور جان باخته‌اند.
این گزارش می‌افزاید که از سال ۲۰۱۴ تاکنون بیش از ۵۲ هزار مهاجر از کشورهای مختلف جهان در تلاش برای فرار از بحران‌های انسانی، جنگ، سرکوب و فقر جانشان را از دست داده‌اند و تقریبا ۷۲ درصد مهاجران جان‌باخته در این بازه زمانی، افرادی بوده‌اند که از کشورهای بحران‌زده می‌گریختند. بیشتر جان‌باختگان هم شهروندان کشورهایی مانند افغانستان، سودان، سوریه، یمن، میانمار و اتیوپی بودند که برای رسیدن به کشورهای غربی تلاش می‌کردند.
افغانستان، به‌ویژه پس از بازگشت طالبان به قدرت در اوت ۲۰۲۱، به یکی از کانون‌های اصلی مهاجرت تبدیل شد. بر اساس گزارش سازمان جهانی مهاجرت، بیش از پنج هزار نفر در مسیر مهاجرت از افغانستان جانشان را از دست داده‌اند. برخی از این افراد هنگام عبور از کوه‌ها، مرزها یا دریاها قربانی سرما، گرسنگی شدند یا در آب‌ها غرق شدند و برخی هم در اثر درگیری در مرزها یا در چنگ قاچاقچیان انسان جان باختند.
آمار مهاجران جان باخته در مسیر مهاجرت از کشورهای مختلف-www.iom.int
ایمی پوپ، مدیرکل سازمان جهانی مهاجرت، در واکنش به این آمار تکان‌دهنده گفت: «این ارقام یادآوری تلخی است از اینکه انسان‌ها زمانی جانشان را در مسیر مهاجرت به خطر می‌اندازند که در وطنشان احساس امنیت نمی‌کنند یا امیدی برای بقا نمی‌یابند. ما باید در جوامع بحران‌زده سرمایه‌گذاری کنیم تا مهاجرت انتخاب باشد، نه اجبار.»
مسیرهای مهاجرت برای افغان‌ها در سال‌های اخیر به‌شدت ناامن شده است و مهاجران افغان هنگام گذر از مسیرهای خطرناک میان ایران و ترکیه یا سفرهای دریایی به اروپا، بیشترین قربانی را داده‌اند.
در نبود مسیرهای قانونی، بسیاری از خانواده‌های افغان مجبورند فرزندانشان را به دست قاچاقچی‌ها بسپارند. گزارش سازمان جهانی مهاجرت تاکید می‌کند که بیش از ۳۹ هزار نفر در کشورهای مبدا مهاجرت یا مناطق بحران‌زده جان باخته و ۱۳ هزار و ۵۰۰ نفر دیگر در جریان فرار کشته شده‌اند.
در افغانستان، جنگ، خشکسالی، فقر و حکومت سرکوبگر طالبان به عوامل اصلی مهاجرت‌های مرگبار تبدیل شده‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یافته‌های سازمان جهانی مهاجرت نشان میدهد که مهاجران اغلب در برنامه‌ریزی‌های کمک‌های بشردوستانه نادیده گرفته می‌شوند. جولیا بلک، هماهنگ‌کننده پروژه مهاجران ناپدیدشده و نویسنده گزارش، هشدار داد: «مهاجران اغلب از برنامه‌های حمایتی و کمک‌رسانی دور می‌مانند و چون اطلاعات کافی در مورد آن‌ها ثبت نمی‌شود، آمار واقعی قربانیان احتمالا بسیار بیشتر از این است.»
سازمان جهانی مهاجرت از دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی خواست تا برای حفاظت از مهاجران، به‌ویژه آن‌هایی که از مناطق بحران‌زده فرار می‌کنند، همکاری موثر و فوری انجام دهند. این سازمان خواهان گسترش مسیرهای قانونی، فراهم‌سازی کمک‌های درمانی و دسترسی به اطلاعات شفاف و منسجم در مورد وضعیت مهاجران شد.
پس از بازگشت طالبان به قدرت که با گسترش فقر، بیکاری و فرار سرمایه از افغانستان همراه شد، بسیاری از خانواده‌ها برای خروج از این کشور و یافتن مکانی بهتر برای زندگی اقدام کردند. هزاران نفر به کمک برنامه تخلیه نظامی به آمریکا و کشورهای اروپایی، کانادا و استرالیا منتقل شدند و هزاران نفر دیگر در کشورهای همسایه مانند ایران و پاکستان پناه بردند.
گسترش فقر و بیکاری، سرکوب شدید آزادی‌های فردی، مسدود ماندن مدارس و دانشگاه‌ها و مشاغل به روی زنان و دختران باعث شده است که خانواده‌ها همچنان برای خروج از افغانستان و پناه بردن به کشورهای دیگری که امکان کار و تحصیل برای آنان و فرزندانشان فراهم باشد، تلاش می‌کنند.
