عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه دهم اردیبهشت اعلام کرد که دیدار بعدی نمایندگان تهران و واشینگتن برای مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران مانند دور دوم این گفتگوها در شهر رم ایتالیا برگزار خواهد شد.
عباس عراقچی و استیو ویتکاف، نماینده ویژه دونالد ترامپ در امور خاورمیانه، تاکنون سه نشست در مسقط و رم برگزار کرده‌اند که تهران این گفتگوها را «غیرمستقیم» توصیف کرده است.
به گزارش رسانه‌های داخل ایران، عراقچی در حاشیه جلسه هیئت دولت به پرسشی درباره گفته‌های وزیر خارجه روسیه درباره آمادگی این کشور برای ذخیرهسازی اورانیوم ایران در صورت موافقت تهران و واشینگتن، پاسخی مبهم داد.
او که پیش‌تر تاکید کرده بود چین و روسیه را در جریان مذاکرات قرار می‌دهد، بدون تایید یا رد سخنان وزیر خارجه روسیه کفت: «کشور‌هایی هستند که ما همواره با آن‌ها درباره موضوع هسته‌ای مشورت داشتیم؛ آن‌ها در مذاکرات گذشته نقش مهمی را ایفا کردند و از نظر ما نقش سازندهای داشتند. این نقش هم‌اکنون نیز می‌تواند وجود داشته باشد و بسته به ادامه مسیر مذاکره با آمریکا این مشورتها می‌تواند شکل جدیتری به خود بگیرد.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی در بخش دیگری از تازه‌ترین اظهاراتش، گفت که پیش از مذاکرات روز شنبه، قرار است با سه کشور اروپایی دیدار داشته باشد. او در عین حال تاکید کرد که نقش سه کشور اروپایی به دلیل «سیاست‌های غلطی که اتخاذ کردند» کمرنگ‌تر شد و اکنون مذاکرات اصلی با آمریکا است.
سه کشور اروپایی فعال در توافق برجام شامل فرانسه، آلمان و بریتانیا بارها درباره به فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ابراز نگرانی کرده‌اند. ژان نوئل بارو، وزیر خارجه فرانسه، روز دوشنبه گفت که کشورش، آلمان و بریتانیا در صورتی که برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تهدیدی برای امنیت اروپا باشد، در اعمال دوباره تحریم‌ها علیه تهران تردید نخواهند کرد.
اشاره او به امکان فعال کردن «مکانیسم ماشه» است که برای آغاز روند آن نهایتا تا اواسط تابستان فرصت باقی است. در غیراین صورت، مکانیسم ماشه نیز به همراه قطعنامه ۲۲۳۱ که برجام ضمیمه آن است، در آبان‌ماه منقضی می‌شود.
وزیر خارجه فرانسه پس از نشست پشت درهای بسته شورای امنیت درباره منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای که به ابتکار خود او برگزار شد، به خبرنگاران گفت: «ایران از تمام خطوطی که متعهد به رعایت آن‌ها شده بود، عبور کرده و در آستانه دستیابی به سلاح هسته‌ای است.»
بارو ابراز امیدواری کرد که مذاکرات جاری میان تهران و واشینگتن به نتیجه برسد و تاکید کرد که فرانسه، آلمان و بریتانیا در این زمینه با مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، در «ارتباط نزدیک» هستند.
در همین حال، رافائل گروسی، دبیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پس از شرکت در جلسه غیرعلنی شورای امنیت سازمان ملل متحد در کنفرانس مطبوعاتی مشترک با ژان نوئل بارو، درباره دسترسی کنونی آژانس به تاسیسات هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران و اجرای بازرسی‌ها گفت: «در شرایط کنونی تایید این که همه‌چیز در وضع مطلوب قرار دارد، برای ما بسیار دشوار است. بنابراین، ما با ایرانی‌ها در حال گفتگو درباره الزامات و توضیحاتی هستیم که باید ارائه دهند.»
گروسی با تاکید بر اینکه «هرگونه توافق با ایران باید به آژانس اجازه نظارت بر برنامه هسته‌ای آن را بدهد»، افزود هر توافقی که آژانس ذیل آن توانایی راستی‌آزمایی اجرای تعهدات ایران را نداشته باشد، «صرفا یک توافق ناقص خواهد بود».
در واکنش به اظهارات وزیر خارجه فرانسه، امیرسعید ایروانی، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل، در نامه‌ای به شورای امنیت مدعی شد که اظهارات وزیر خارجه فرانسه مبنی بر اینکه ایران در آستانه تولید سلاح هسته‌ای قرار دارد، «بی‌اساس و از منظر سیاسی غیرمسئولانه» است.
ایروانی در نامه خود به رئیس دوره‌ای شورای امنیت و همچنین آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل، ادعا کرد: «جمهوری اسلامی ایران هرگز به دنبال دستیابی به سلاح هسته‌ای نبوده و دکترین دفاعی خود را هم تغییر نداده است. اگر فرانسه و شرکای آن واقعا به دنبال راه‌حلی دیپلماتیک‌اند، باید دست از تهدید بردارند و به حقوق حاکمیتی کشورها تحت حقوق بین‌الملل احترام بگذارند.»
این ادعای ایروانی در حالی است که بر اساس گزارش‌ها، ایران در حال حاضر اورانیوم را تا ۶۰ درصد غنی‌سازی می‌کند؛ بسیار بالاتر از سقف ۳.۶۷ درصدی تعیین‌شده در توافق ۲۰۱۵، اما همچنان کمتر از آستانه ۹۰ درصدی موردنیاز برای تولید مواد لازم به منظور ساخت سلاح هسته‌ای.
او در بخش دیگری از این نامه، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را «دستاوردی تاریخی و چندجانبه» نام داد و نوشت: «برهم خوردن این توافق نه به دلیل اقدام‌های ایران، بلکه در نتیجه خروج غیرقانونی و بی‌ملاحظه ایالات متحده آمریکا و نیز ناتوانی تروئیکای اروپایی در عمل به تعهدات اقتصادی آنان رخ داد.»
هم‌زمان، استیو ویتکاف، نماینده دولت آمریکا در امور خاورمیانه، در گفتگوی تازه‌ای با برنامه رادیویی دبلیو ای‌بی‌سی تاکید کرد که برجام «توافقی ناقص و یک‌طرفه» بود و در دنیای تجارت گزینه‌های یک‌طرفه عادلانه نیستند. او با دفاع از موضع ترامپ در خروج از این توافق در اولین دوره حضورش در کاخ سفید، افزود: «برجام توافقی به نفع ایرانی‌ها بود و این موضوع باید اصلاح و جبران شود.»
نماینده آمریکا در امور خاورمیانه درباره گفتگوهایش با مقام‌های جمهوری اسلامی نیز خاطرنشان کرد که خود را فردی می‌داند که به نمایندگی از دولت و رئیس‌جمهوری ایالات متحده در حال انجام دادن کاری بزرگ و مهم است تا چیزی را که ترامپ می‌خواهد، به دست آورد.
در حالی که مقام‌های جمهوری اسلامی تاکید دارند مذاکرات ایران و آمریکا به شکل غیرمستقیم برگزار می‌شود، استیو ویتکاف در بخشی از اظهارات جدیدش گفت که با عباس عراقچی دیدار کرده است. او این دیدار را سرنوشت‌ساز و بااهمیت خواند و گفت که حسی شبیه به دیدار با ولادیمیر پوتین داشته است.
نماینده ایالات متحده در سازمان ملل هم روز سه‌شنبه با متهم کردن جمهوری اسلامی به دامن زدن به بی‌ثباتی در خاورمیانه از طریق حمایت از گروه‌های نیابتی، گفت که زمان برای حل دیپلماتیک برنامه هسته‌ای ایران «محدود و رو به اتمام» است. دوروتی شی در جلسه شورای امنیت با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی «تهدیدی برای میلیون‌ها نفر در منطقه» است، گفت که اقدام‌های بی‌ثبات‌کننده تهران، هم مردم این کشور و هم امنیت جامعه بین‌المللی را تهدید می‌کند.
او با اشاره به اظهارات دونالد ترامپ مبنی بر اینکه برای پایان دادن به برنامه هسته‌ای ایران دو راه وجود دارد، گفت: «ایالات متحده راه‌حل مبتنی بر مذاکره و توافق را ترجیح می‌دهد. با این حال، زمان محدود است. اگر ایران از کنار گذاشتن برنامه تسلیحات هسته‌ای خود امتناع کند، باید آن را به روش‌های دیگر پاسخگو کنیم.»
در حالی که ترامپ بارها تهدید کرده در صورت شکست مذاکرات، آمریکا ممکن است تاسیسات هسته‌ای ایران را هدف حمله هوایی قرار دهد، به‌وضوح اعلام کرده است ترجیح می‌دهد قبل از توسل به راه‌حل نظامی، تمام مسیرهای دیپلماتیک را امتحان کند. در همین حال گزارش شده که اسرائیل نگران است آمریکا به سمت «توافقی بد» با ایران پیش برود؛ یعنی توافقی که شرایط ضروری اورشلیم را برای جلوگیری از دستیابی رژیم به سلاح هسته‌ای براورده نکند.
نتانیاهو تاکید کرده که نباید به تهران اجازه داده شود به غنی‌سازی اورانیوم ادامه دهد. او گفت: «از نظر اسرائیل، توافق واقعی و موثر توافقی است که ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم جمهوری اسلامی برای ساخت سلاح هسته‌ای را به طور کامل از بین ببرد.»
