تعداد کارگران جان‌باخته در انفجار معدن زغال‌سنگ طبس تا ساعت ۱۵ روز یکشنبه اول مهر دست‌کم ۵۲ نفر اعلام شد و به گفته رئیس جمعیت هلال‌احمر ایران، ١٧ کارگر دیگر همچنان زیر آوارها محبوس‌اند. به این ترتیب به نظر می‌رسد افزایش تعداد جان‌باختگان محتمل است و جست‌وجو برای یافتن باقی کارگران در این معدن همچنان ادامه دارد.

به گفته استاندار خراسان جنوبی، انفجار در ساعت ۲۱ شامگاه شنبه ۳۱ شهریور به دلیل تراکم گاز متان در دو بلوک کارگاهی این معدن دولتی رخ داد.

تسنیم خبر داده است که به دلیل تعداد بالای کشته‌شدگان در معدن، سردخانه طبس ظرفیت پذیرش اجساد کارگران را ندارد.

 به گفته رئيس خانه صنعت و معدن ایران، حدود ۷۰ کارگر در این معدن مشغول به کار بودند.

کارگران معدن در ایران همواره در شرایطی سخت، طاقت‌فرسا، فاقد استاندارد و بدون بهره‌مندی از امکانات لازم فعالیت می‌کنند. نبود بازرسی‌های دقیق و نظارت بر شرایط معادن و عقب‌ماندگی صنایع ایران از نظر فناوری‌های روز، موارد ریزش معادن مختلف بر اثر انفجار و جان باختن کارگران را افزایش داده است.

برررسی‌های ایندیپندنت فارسی نشان می‌دهد که شرکت زغال‌سنگ پرورده طبس که حادثه فوق در کارگاه‌های وابسته به آن رخ داد، دولتی و سهامی عام و سهامدار عمده آن شرکت سرمایه‌گذاری صدر تامین، وابسته به سازمان تامین اجتماعی و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی است.

رعایت نشدن استانداردهای ایمنی برای حفظ امنیت جانی کارگران در معادنی که دولت آن‌ها را اداره می‌کند، بار دیگر اثبات‌کننده بی‌اهمیت بودن امنیت شغلی و سلامتی کارگران برای نهادهای دولتی و حکومتی در جمهوری اسلامی است.

بر اساس گفته‌های کارگرانی که از انفجار و ریزش معدن زغال‌سنگ طبس جان سالم به در برده‌اند، سیستم تهویه هوای کارگاه‌ها مشکل داشته، تجهیزات داخل معدن ضدانفجار نبوده، سیستم هشداردهنده وجود نداشته، گازسنجی درست انجام نشده، سیستم زهکشی در این معدن نصب نشده و برای خروج گازهایی که هر لحظه می‌توانند موجب انفجار در اعماق زمین شوند، مسیری استاندارد وجود نداشته است.

در همین رابطه، رئیس خانه صنعت و معدن ایران به وب‌سایت دیده‌بان ایران گفت: «آیا واحد حفاظت و ایمنی معدن درست عمل کرد؟ آیا سیستم هشداردهنده وجود داشت؟ ما قبلا هم مشابه چنین حوادثی را داشتیم و قول داده بودند روی ایمنی معادن زیرزمینی کار کنند. انتشار گاز متان خفگی ایجاد می‌کند و در مواردی نیز موجب انفجار می‌شود و بخشی از معدن تخریب می‌شود. این ذات طبیعت معادن زغال‌سنگ است. به دلیل وجود این خطرات باید دستگاه‌ها و هشداردهنده‌های لازم وجود داشته باشند.»

وضعیتی که مشابه آن در بسیاری از معادن زیرزمینی یا کوهستانی ایران هم وجود دارد و به مرگ ده‌ها کارگر در سال‌های گذشته منجر شده است. از جمله انفجار معدن زمستان یورت در استان گلستان که جان ۴۳ کارگر را گرفت، ریزش معدن اشکلی هجدک کرمان که پنج کارگر را به کام مرگ فرستاد، انفجار معدن باب نیروز زرند که مرگ ۱۲ کارگر را به همراه داشت، یا معدن یال شمالی، یکی دیگر از معادن طبس، در آذر ۱۳۹۱ که به جان باختن هشت کارگر منجر شد.

خرداد امسال هم پیکر چهار کارگر جان‌باخته در اثر ریزش معدن شن و ماسه شازند در حالی از زیر آوارها بیرون آمد که به گفته نزدیکان آنان، چندین ماه بود حقوق و عیدی عقب‌مانده آنان پرداخت نشده بود.

حادثه اخیر در معدن زغال‌سنگ طبس با دست‌کم ۵۲ کشته و چند مفقودی هم در شرایطی رخ داد که روز جمعه، روز تعطیلی قانونی کارگران در ایران است، اما مانند بسیاری دیگر از معادن و کارخانه‌های دولتی در ایران، کارگران مجبورند در روزهای تعطیلی و به‌صورت شبانه‌روزی کار کنند.

محمد اتابک، وزیر صمت دولت پزشکیان، در واکنشی دور از انتظار به این اتفاق، بدون اشاره به دلیل نبود استانداردهای لازم و تجهیزات ایمنی در معادن ایران، در گفت‌وگو با تلویزیون جمهوری اسلامی وعده داد: «بیمه جان‌باختگان انفجار معدن طبس و مسائل مربوط به کفن‌و‌دفن آن‌ها را پیگیری خواهیم کرد.»

با وجود سود هنگفت و چشمگیر فروش محصولات معدنی، صاحبان و مدیران معادن در ایران که به نهادهای دولتی و حکومتی وابسته‌اند، با هدف کسب منفعت مالی بیشتر از خرید تجهیزات ایمنی و دستگاه‌های حفاری پیشرفته که مانع به خطر افتادن جان کارگران می‌شوند، خودداری می‌کنند. در نتیجه می‌توان پیش‌بینی کرد که چنین حوادث مرگ‌آفرین و تلخی در ماه‌ها و سال‌های آینده باز هم تکرار شوند.