سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، می‌گوید گروه‌های تروریستی مستقر در افغانستان منشا اصلی تهدید علیه امنیت و ثبات آسیای مرکزی‌اند. شویگو، روز جمعه، در نشست سازمان همکاری شانگهای در پایتخت قزاقستان تاکید کرد که روسیه و متحدانش در آسیای مرکزی باید تمرینات نظامی مشترکشان را گسترش دهند، زیرا با تهدید مستقیم تلاش‌ ایالات متحده برای گسترش نفوذ امنیتی در منطقه مواجه‌اند. سازمان همکاری شانگهای گروهی امنیتی است که روسیه، هند، ایران، چین، پاکستان، قزاقستان، قیرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان در آن مشارکت دارند.

رویترز، به نقل از وزیر دفاع روسیه، نوشت: «ایالات متحده می‌کوشد تا نفوذش در منطقه را که پس از خروج از افغانستان در سال ۲۰۲۱ از دست داده بود بازگرداند.»

خطر روزافزون داعش خراسان، حمایت طالبان از القاعده، حرکت اسلامی ازبکستان، تحریک طالبان پاکستان، جماعت انصارالله تاجیکستان و حزب اسلامی ترکستان شرقی، نگرانی عمیق همسایه‌های افغانستان را برانگیخته است. حمله مرگبار داعش خراسان به کنسرت کروکوس در حومه مسکو، به نگرانی روسیه و دیگر کشورها از ادامه و تکرار حمله‌های مشابه دامن زد. با وجود نگرانی‌های عمیق کشورهای منطقه و همسایه‌های افغانستان از حضور گروه‌های تروریستی در این کشور، مقام‌های طالبان مدعی‌اند که خطری از افغانستان متوجه کشورهای دیگر نیست و داعش خراسان نیز مهار شده‌ است. ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، روز جمعه در ملاقات با هیات سیاسی مالزی گفت که داعش در افغانستان حضور ندارد. روز پنج‌شنبه نیز مولوی امیرخان متقی، وزیرخارجه طالبان، با رد حضور گروه‌های تروریستی در افغانستان، مدعی شد که ۳ همسایه افغانستان از داعش حمایت می‌کنند. او بدون نامبردن از کشور مشخصی، ادعا کرد که داعش با حمایت‌ این کشور فعالیت می‌کند.

با این حال سخنان وزیر دفاع روسیه نشان می‌دهد که کشورهای منطقه، برخلاف ادعای رهبران طالبان، از بروز حوادث مشابه حمله به سالن کنسرت کروکوس نگران‌اند و منشا این تهدید را در افغانستان می‌دانند.

در عین حال، روسیه که از خروج آمریکا از افغانستان استقبال کرده بود، حالا نگران بازگشت نفوذ ایالات متحده در افغانستان و کشورهای حوزه نفوذ او است. سرگئی شویگو در این‌باره گفت: «من معتقدم همه حاضران بر این عقیده‌اند که زیرساخت‌های نظامی که ایالات متحده و متحدانش در منطقه مستقر کرده‌اند پذیرفتنی نیستند. چنین نیاتی باید تهدیدی مستقیم برای ثبات در فضای سازمان همکاری شانگهای در نظر گرفته شود.»

وزیر دفاع روسیه پیشنهاد کرد که کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای باید دامنه و جغرافیای تمرینات نظامی‌شان را گسترش دهند.

وزیر دفاع روسیه در حالی بر گسترش دامنه و جغرافیای تمرینات نظامی کشورهای عضو این سازمان تاکید می‌کند که سازمان پیمان امنیت جمعی، که روسیه، تاجیکستان، ارمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس در آن عضویت دارند، از زمان بازگشت طالبان به قدرت، تمریناتی را در مرز افغانستان و تاجیکستان برگزار می‌کنند. برای مثال، این سازمان از ۱۵ تا ۱۹ آوریل و با حضور چند هزار سرباز ارتش روسیه و تاجیکستان، تمریناتی را در ۲۰ کیلومتری مرز افغانستان برگزار کرد و در آن به تقویت روش‌های مهار حمله‌های احتمالی از خاک افغانستان به تاجیکستان پرداخت.

وزیر دفاع روسیه در حالی بر تقویت روابط نظامی این کشور با شرکایش در آسیا و مقاومت دربرابر هرگونه نفوذ ایالات متحده در منطقه تاکید می‌کند که بیش از ۲ سال است که این کشور در اوکراین درگیر جنگ است و در این مدت حدود ۵۰ هزار سربازش را از دست داده‌ است. سرگئی شویگو همچنین ساختارهای امنیتی به رهبری ایالات متحده را متهم کرد که تلاش می‌کنند ساختار امنیتی اقیانوس آرام را متناسب با اهداف خودشان تغییر دهند.

با اینکه ایالات متحده هنوز  در کشورهای آسیای مرکزی حضور نظامی ندارد، در چندسال اخیر همکاری‌‌اش در زمینه‌های مختلف ازجمله ارائه کمک‌های نظامی به چند کشور آسیای مرکزی ازجمله تاجیکستان را افزایش داده‌ است. سلطه طالبان بر افغانستان که در نتیجه خروج آمریکا و کشورهای عضو ائتلاف از این کشور فراهم شد، باعث شد تا کشورهای آسیای مرکزی که با افغانستان مرز مشترک دارند در تهدید روزافزون قرار بگیرند. هرچند روسیه روابطش با طالبان را تقویت و از بازگشت این گروه به قدرت نیز استقبال کرد، اما چند ماه پس از سلطه طالبان بر کابل و افزایش تهدید ناشی از حضور گروه‌های تروریستی نگرانی‌اش افزایش یافت.

احمدضیاء سراج، رییس امنیت ملی دولت پیشین افغانستان، هفته گذشته در نشستی در لندن گفت، طالبان به کمک کشورهای همسایه و قدرت‌های منطقه، که مخالف آمریکا هستند، به قدرت رسید، اما دوستی طالبان و این کشورها کوتاه‌مدت بود و اکنون به دردسر بزرگی برای آنان بدل شده‌ است. سراج افزود که به‌جز القاعده و داعش خراسان، که جهادگران سراسر جهان را به افغانستان فرامی‌خوانند، حتی نمایندگان بوکو حرام و الشباب نیز در افغانستان حضور دارند و با طالبان در تماس‌اند. سراج افزود که بازگشت طالبان به قدرت برای همه گروه‌های تروریستی در سراسر جهان الهام‌بخش بود و همین باعث بروز خطر علیه کشورهای همسایه افغانستان شد.