پس از ناکامی کنفرانس برلین در ایجاد آتش بس در لیبی، امروز، چهارشنبه 29 ژانویه 2020، شورای امنیت سازمان ملل متحد، نشست ویژه ای را برای رایزنی در مورد طرح پیشنهادی بریتانیا برای آتش بسی دایمی در لیبی دایر می کند. در همین راستا، منابع آگاه به اندیپندنت عربی اظهار داشتند که نماینده لیبی در سازمان ملل از آنتونیو گوتِرِش، دبیرکل سازمان ملل متحد خواسته است مشارکت نمایندگان کشورهای منطقه را در نظارت بر اجرای توافق نامه آتش باس، تضمین کند. با این حال، منابع یاد شده علاوه کردند که با توجه به افزایش اختلافات بین المللی در مورد شیوه پایان دادن به بحران جنگ در لیبی و تشدید تنش های داخلی، بعید به نظر می رسد که شورای امنیت بتواند رأی اکثریت را برای صدور قطعنامه آتش بس دایم در لیبی به دست آورد.
طبق گزارش خبرگزاری فرانسه، مسئله ای الزام کشورهای عضو به رعایت کامل تحریم تسلیحات به لیبی که در نشست برلین به تصویب رسیده بوده تا هنوز مورد بحث قرار دارد و به موافقت عموم کشورهای عضو نرسیده است. زیرا در حالی که پیش نویس قطعنامه، همه ای کشورهای عضو را به عدم مداخله در بحران لیبی و حمایت از مقررات آتش بس دایمی فرا می خواند، اما در قطعنامه همچنان تأکید شده است که بایستی به منظور تفکیک نیروهای متخاصم در لیبی و ایجاد اعتماد سازی میان طرف های درگیر در بحران، اقدامات لازم صورت گیرد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در همین راستا، منصور سلامه، رئیس انجمن سیاسی لیبی، می گوید: با توجه به افزایش اختلافات بین المللی در مورد بحران لیبی، بعید است که شورای امنیت سازمان ملل بتواند در مورد پیش نویس قطعنامه آتش بس دایمی به توافق برسد، به ویژه این که پیش نویس کنونی فاقد سازوکارهای لازم برای اجرای آتش بس و نظارت بر روند آن است، افزون بر آن، درخواست نماینده لیبی در سازمان ملل برای گسترش دایره شرکت کنندگان در کمیته نظارت بر آتش بس، می تواند باعث تشدید اختلافات و ناسازگاری ها در مورد آتش بس شود.
در همین حال و پس از آغاز مجدد نبرد میان نیروهای وابسته به دولت وفاق ملی و نیروهای ارتش ملی لیبی در منطقه ابوقرین در شرق مصراته و در جنوب طرابلس، طرف های درگیر، یکدیگر را به نقض مقررات آتش بس متهم می کنند.
سلامه می افزاید: با آن که کنفرانس برلین، خواستار تشکیل کمیته نظامی برای تطبیق آتش بس در لیبی شده و از هیئت سازمان ملل خواسته است تا کمیته سیاسی مشترکی را به منظور نظارت بر روند آتش بس ایجاد کند، اما سازوکار کنفرانس برلین، توان تحقق این مصوبه را ندارد. البته کنفرانس لیبی بایستی از یک سو اقدام به زدودن اختلافات میان کشورهای درگیر در بحران لیبی می کرد و از سوی دیگر، مسئولیت نظارت بر قطع جنگ را به همین کشورها می سپرد. افزون بر آن، عدم اتخاذ تصمیم ویژه ای برای پایان دادن به اختلافات داخلی و واگذاری مسئولیت حل بحران جنگ به خود لیبی ها، کنفرانس برلین را با ناکامی رو به رو کرد، زیرا هیچ جهت بین المللی که منافع آن در تحولات لیبی گره خورده باشد، حاضر نیست در حالی که تعهد خود را نسبت به نتایج کنفرانس برلین در ظاهر اعلام می کند، متحدش در لیبی را به گونه محرمانه مورد حمایت قرار دهد.
از سوی دیگر، وزارت امور خارجه روسیه اعلام کرده است که به رغم برخی درگیری های محدود، اما آتش بس در لیبی تا هنوز ادامه دارد و روسیه قصد دارد برای از سر گیری مذاکرات مربوط به برقراری آتش بس دایمی، دیدار دیگری با ژنرال خلیفه حفتر در مسکو داشته باشد.
عبد القادر امشالی، پژوهش گر سیاسی می گوید: اظهارات اخیر وزارت امور خارجه روسیه بدین معنا است که بحران لیبی به وضعیت قبلی برگشته است و مسکو سعی دارد، مذاکرات آتش بس را دوباره آغاز کند. البته نشست های منطقه ای و بین المللی متعددی که تا کنون به منظور پایان دادن به بحران جنگ در لیبی در مسکو، برلین و الجزیره دایر شده است، تأکید دارد که بحران جنگ در لیبی، هیچ راه حل نظامی نداشته و بایستی از طریق گفت و گو و مذاکره حل شود.
همچنان قرار است نشست دیگری برای حل بحران لیبی به تاریخ 9 ماه فوریه آینده در شهر برازاویل، پایتخت کنگو بر گزار شود و روسیه نیز در این نشست شرکت خواهد کرد. امشالی می گوید: بی دلیل نیست که روسیه اصرار بر مشارکت در روند حل بحران لیبی دارد و تنها کشور اروپایی است که در نشست آینده برازاویل شرکت می کند و قصد دارد گفت و گوهای صلح لیبی را بار دیگر در مسکو برگزار کند.
از جانب دیگر، ترکیه نیز سعی دارد نقش پر رنگی در تحولات لیبی داشته باشد و رئیس جمهور آن، برای بحث و گفت و گو در مورد بحران جنگ در لیبی، از پایتخت های چند کشور آفریقایی دیدن کرده است. بنابر این، با توجه به نزدیکی میان آنکارا و مسکو، بعید نیست که اقدامات ترکیه و روسیه، تلاشی در راستای خنثی کردن راهبرد کشورهای آفریقای برای پایان دادن به بحران جنگ در لیبی باشد، به ویژه این که ترکیه توانست با سیاست بازی های خود، کنفرانس برلین را با شکست رو به رو کند.
البته علاقه جامعه جهانی به پرونده لیبی، زمانی افزایش یافت که آنکارا توافق نامه امنیتی را با دولت وفاق ملی لیبی در 27 نوامبر 2019، به امضا رساند، ترکیه با انجام این توافق نامه، زمینه تحقق اهداف سیاسی و استراتژیک خود را در دریای مدیترانه فراهم کرده و روابط خود را با مسکو گسترش داد. البته عمده ترین هدف ترکیه از دخالت در امور لیبی، تلاش برای ایجاد یک منطقه اقتصادی است که از سواحل جنوبی ترکیه تا سوال شمال شرقی لیبی امتداد داشته باشد.
امشالی علاوه کرد که تلاش های اخیر اروپا به منظور پایان دادن به بحران جنگ در لیبی، مقابله با پروژه مشترک ترکیه و روسیه در دریای مدیترانه است، زیرا با سقوط دولت وفاق ملی در طرابلس، ترکیه دیگر نمی تواند از توافق نامه امنیتی امضا شده با دولت فائز السراج، به عنوان پوششی برای تحرکات خود در دریای مدیترانه استفاده کند.
عبد القادر امشالی، از فرماندهی کل ارتش ملی لیبی می خواهد از شرایط فراهم شده به سود کشور بهره برداری کند و عملیات نظامی خود را به منظور پایان دادن به بحران جنگ و جلوگیری از پروژه ترکیه در دریای مدیترانه، ادامه دهد.
© IndependentArabia
