دولت جمهوری اسلامی در ادامه برنامه سازمان‌یافته و هدفمندش برای تخریب میراث تاریخی و باستانی ایران، قصد دارد به بهانه اشتغال‌زایی و توسعه صنعت، در حریم محوطه باستانی ویگل یک جاده ترانزیت احداث کند.
فعالان میراث فرهنگی می‌گویند در صورت احداث این جاده در منطقه شرقی شهرستان آران و بیدگل از توابع استان اصفهان، محوطه باستانی ویگل در معرض خطر نابودی قرار می‌گیرد اما به‌رغم انتقادها، عملیات احداث جاده ترانزیت از یک ماه پیش آغاز شده است و همچنان نیز ادامه دارد.
محوطه باستانی ویگل از نظر باستان‌شناسان، یکی از شاخص‌ترین سایت‌های باستانی ایران است؛ به طوری که تنها در دو فصل کاوش باستان‌شناسی، بقایای یکی از استثنایی‌ترین آتشکده‌های دوران ساسانی در آن کشف شد.
از مجموع گزارش‌های محلی و سخنان فعالان میراث فرهنگی چنین برمی‌آید که وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نه‌تنها از احداث جاده در حریم محوطه باستانی ویگل ممانعت نکرده بلکه با موافقت رئیس پایگاه ملی ویگل و شورای فنی میراث فرهنگی استان اصفهان اجرای این طرح هم از حدود یک ماه قبل آغاز شده است.
این جاده ترانزیت با ادعای توسعه مجموعه‌ای از شرکت‌های فرش ماشینی منطقه احداث می‌شود و نظارت بر اجرای آن را نیز هیئت‌امنای شهرک سلیمان صباحی بیدگلی برعهده دارند. فعالان میراث فرهنگی می‌گویند عملیات احداث جاده برخلاف مقررات حفاظتی حریم آثار تاریخی آغاز شده و در حال حاضر نیز ماشینآلات سنگین در فاصله ۱۰ متری محوطه باستانی ویگل به شخم شدن حریم آن مشغول‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
علی فردین، فعال میراث فرهنگی، مصوبه شورای فنی میراث فرهنگی استان اصفهان مبنی بر احداث جاده در حریم محوطه باستانی ویگل را «غیرقانونی» خواند و به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «هیئت‌امنای شهرک صنعتی خط جاده را جا‌به‌جا و با بردن طرح آن به شورای فنی میراث فرهنگی استان مصوبه اجرای آن را گرفته است.»
به گفته این کنشگر میراث فرهنگی، رئیس پایگاه ملی ویگل بدون مشورت با اعضای هیئت مشورتی آتشکده ویگل، با احداث جاده در محوطه این اثر باستانی موافقت کرده است.
علی ادهمی، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی صباحی بیدگل، نیز گفت: «رئیس پایگاه ویگل در حالی با احداث جاده در حریم درجه یک محوطه باستانی موافقت کرده است که این اقدام با مقررات عرصه و حریم‌های تاریخی مغایرت دارد.»
بر مبنای گزارش روزنامه پیام ما، دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی صباحی بیدگل به دردسرهای ثبت جهانی محوطه باستانی ویگل در صورت احداث جاده در حریم آن اشاره کرد و گفت: «عقل حکم می‌کرد این جاده ۹۰۰ متری را از جایی که حریم نیست، شروع کنند.»
آن‌طور که کنشگران میراث فرهنگی می‌گویند، لودرهای شهرک صنعتی سلیمان صباحی بیدگل در حالی به جان حریم محوطه باستانی ویگل افتاده‌اند که مصوبه شورای فنی میراث فرهنگی را ندارند و تنها با مجوز شورای فنی میراث فرهنگی استان اصفهان و موافقت رئیس پایگاه ملی ویگل، عملیات احداث این جاده ترانزیت را آغاز کرده‌اند.
طبق بند ۴ ضوابط و مقررات حفاظتی حریم، استفاده و تردد ماشینآلات سنگین و نیمه‌سنگین و هرگونه اقدامی که باعث لطمه و آسیب به بنیان یا منظر اثر تاریخی شود، در محدوده حریم آثار تاریخی ممنوع است. همچنین، مطابق با بند ۳ این ضوابط، ایجاد یا نصب هرگونه سازه، دکل، مانع و نظایر آن که باعث مخدوش شدن ارتباط بصری اثر با محیط پیرامون شود، در محدوده حریم ممنوع به حساب می‌آید.
به‌رغم هشدار فعالان میراث فرهنگی، جواد حسین‌زاده، رئیس پایگاه ملی ویگل، اصرار دارد که احداث جاده در حریم محوطه باستانی ویگل، به «نفع» این محوطه است. او که عبور جاده و راه‌آهن از حریم ویگل را «مجاز» اعلام کرده است، به خبرگزاری دولتی ایرنا گفت: «بر اساس قوانین و نظر کارشناسی من، این جاده نه‌تنها به ویگل آسیبی نمی‌زند بلکه آورده‌هایی هم برای آن دارد. اولین آورده این جاده برای ویگل این است که جبهه شمالی آن برای همیشه در عرصه حفظ می‌شود؛ چرا که یک خیابان ۴۰ متری وجود دارد که کسی نمی‌تواند به عرصه تعرض کند و هر ساخت‌و‌ساز و توسعه‌ای هم اگر باشد، در آن طرف جاده صورت می‌گیرد.»
حسین‌زاده در ادامه ادعاهایش نیز افزود: «آورده دوم این است که با عبور این جاده، تاسیسات، روشنایی و آبادانی به این محوطه می‌آید، در حالی که اکنون ویگل جایی برای تخلیه نخاله و جسد حیوانات دامداری‌ها است؛ اما وقتی جاده کشیده می‌شود، این مکان فنس‌کشی و آباد می‌شود.»
رئیس پایگاه ملی ویگل در ادامه، اضافه شدن زمین اداره راه و شهرسازی به عرصه حریم ویگل را نیز «آورده سوم» خواند. و مدعی شد که مجوز اجرای جاده شهرک صنعتی در حریم این اثر باستانی، مطابق بند ۵ ضوابط و مقررات عرصه و حریم‌های میراث فرهنگی ایران صادر شده است.
فعالان میراث فرهنگی ادعاهای رئیس پایگاه ملی ویگل را قبول ندارند. در پیوند با این موضوع، محسن جاوری، رئیس هیئت باستان‌شناسی محوطه ویگل، تاکید کرد که مسیر جاده در حال احداث از کنار عرصه عبور می‌کند و مطابق با ضوابط عرصه و حریم‌ها، تردد ماشین و وسایل سنگین از نزدیکی محوطه باستانی ممنوع است. بنابراین مسیر اول مسیر ایمنی بود و هیچ مغایرتی هم با ضوابط نداشت.»
او درباره اهمیت محوطه باستانی ویگل نیز گفت: «آتشکده‌ای که در ویگل قرار دارد، به دلیل داده‌های تاریخی، کتیبه‌ها و تزیینات و نقش‌های خاص یکی از استثنایی‌ترین آتشکده‌های دوره ساسانی است و نسبت به تمام سایت‌های مشابه دوره ساسانی در ایران شاخص است.»
محوطه باستانی ویگل حدود ۱۲۰ هکتار وسعت دارد که آتشکده مهم‌ترین بخش آن است. ساختمان این آتشکده که با الگوپذیری از چهارطاقی‌های دوران ساسانیان ساخته شده، چهار در ورودی دارد و در بخش مرکزی آن، بقایای یک آتشدان با تزیینات گچ‌بری به جا مانده است. بدنه‌های این آتشکده را نیز به رنگ قرمز نقاشی کرده‌اند. بر مبنای اسناد تاریخی، آتشکده ویگل که در بافت شهری ساخته شده بود، پس از اسلام و تا پایان دوران سلجوقیان نیز برقرار بود.
