نادر نادری در آستانه نشست دوحه: موضع جامعه جهانی درباره تقسیم قدرت در افغانستان هنوز مشخص نیست

نادر نادری در این مقاله به دبیرکل سازمان ملل توصیه کرد که در نشست دوحه باید اهداف گفت‌وگوهای صلح افغانستان مشخص شود

نادر نادری، عضو گروه مذاکره کننده دولت پیشین افغانستان در گفت‌وگوهای صلح با طالبان - AFP

نادر نادری، عضو گروه مذاکره‌کننده صلح دولت پیشین افغانستان با طالبان، در مقاله‌ای که در وب‌سایت  مرکز ویلسون  ایالات متحده آمریکا منتشر شد، توصیه‌هایی را درباره نشست دوحه -که قرار است در ۱۸ و ۱۹ فوریه به میزبانی سازمان ملل درباره افغانستان برگزار شود- به دبیرکل سازمان ملل ارائه کرد.

او در این مقاله با اشاره به تاکید سازمان ملل و کشورهای جهان در مورد آغاز گفت‌وگوهای صلح میان افغان‌ها، گفت که اهداف این گفت‌وگو هنوز مشخص نیست. نادری تصریح کرد: «برای رهبران سیاسی تبعیدی گفت‌وگو با طالبان مستلزم مذاکره درباره ترتیبات تقسیم قدرت است، اما موضع جامعه جهانی در این مورد مبهم است.»

او به تجربه بیش از دو دهه تلاش برای نشاندن طالبان پای میز مذاکره اشاره کرد و گفت واضح است که «انتظار از طالبان برای شرکت در گفت‌وگوی معنادار درباره اشکال بدیل حکومت، نابجا است.» نادری تاکید کرد که نشست دوحه باید اهداف گفت‌وگو را تعیین کرده و رویکردی مرحله‌ای با نقاط عطف روشن اتخاذ کند که در پایان به شکل‌گیری یک حکومت فراگیر منجر شود تا حقوق و آزادی‌ها برای همه افغان‌ها و به‌ویژه زنان و گروه‌های آسیب‌پذیر تضمین شود.

نادری در این مقاله گفته است که ایالات متحده و جامعه جهانی با استفاده از بینش‌های به‌دست‌آمده در دو سال‌و‌نیم گذشته، باید بین عادی‌سازی روابط با طالبان و تصمیم‌های اصولی که حقوق بشر، حقوق زنان و ثبات بلندمدت افغانستان را در اولویت قرار می‌دهند، تعادل ایجاد کنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

او تاکید کرد که در نشست دوحه که قرار است برای حل معضل افغانستان با حضور نمایندگان بیش از ۴۰ کشور جهان به میزبانی سازمان ملل متحد برگزار شود، باید قطعنامه ۲۷۲۱ شورای امنیت سازمان ملل در مورد انتخاب یک نماینده ویژه در امور افغانستان بی‌درنگ اجرا شود. او تصریح کرد: «دبیرکل سازمان ملل باید بدون توجه به مخالفت‌های طالبان، به‌سرعت یک نماینده ویژه تعیین کند. با توجه به بحران حقوق بشر، بسیار مهم است که فرستاده پیشینه اثبات‌شده‌ای در حمایت از حقوق بشر داشته باشد.»

این در حالی است که طالبان دو هفته پیش با حمایت جمهوری اسلامی ایران نشست کشورهای منطقه را در کابل برگزار کردند و در آن تاکید شد که به انتخاب نماینده ویژه در امور افغانستان نیازی نیست، زیرا حکومت‌ کنونی طالبان بر اساس اصول اسلامی بنا شده است و جنگ و کشمکشی در کشور وجود ندارد.

برای نخستین بار جبهه‌های نظامی، احزاب سیاسی، گروه‌های مدنی و حقوق بشری متشکل از مدافعان حقوق زنان افغانستان روز پنجشنبه ۲۶ بهمن بیانیه مشترک صادر کردند و در آن خواستار انتخاب هرچه سریع‌تر یک نماینده ویژه سازمان ملل در امور افغانستان شدند. این گروه‌ها تاکید کردند که در نشست دوحه باید علاوه بر طالبان، نمایندگان جریا‌ن‌های سیاسی مخالف طالبان نیز حضور داشته باشند و خواسته‌های عمومی مردم افغانستان در اولویت قرار گیرند.

نادر نادری، مقام سیاسی دولت پیشین افغانستان که از نشست بن ۲۰۰۲ تا گفت‌وگوهای صلح ۲۰۲۰ در امور صلح و حکومتداری در افغانستان دخیل بود، گفته است که باید از نشست دوحه به‌عنوان فرصتی مهم برای ایجاد یک راهبرد اصولی و واحد در قبال طالبان استفاده شود.

او به دبیرکل سازمان ملل متحد توصیه کرده است که در این نشست به ایجاد یک گروه تماس بین‌المللی شامل بازیگران کلیدی و کشورهای همسایه افغانستان تاکید شود. در این توصیه به موقعیت منحصر به‌فرد ترکیه در روابطش با کشورهای منطقه اشاره شده و آمده است: «ترکیه می‌تواند بهترین موقعیت برای تشکیل این گروه تماس باشد. هدف این گروه باید تلاشی هماهنگ برای گفت‌وگو با طالبان و دیگر بازیگران افغان باشد.»

این توصیه در حالی مطرح شده است که بیشتر رهبران سیاسی افغانستان در دو سال و شش ماه گذشته در ترکیه مستقر شده‌اند و حتی نشست‌های سیاسی مخالفان طالبان نیز در این کشور برگزار می‌شود. البته دولت ترکیه روابط نزدیکی با طالبان دارد و حتی وزیر خارجه امارت اسلامی نیز در سفر به ترکیه از سفارت افغانستان در آنکارا بازدید کرد. دولت ترکیه نیز به دیپلمات‌های طالبان در کنسولگری افغانستان در استانبول اجازه فعالیت داد.

نادر نادری در این مقاله همچنین به هماهنگی بیشتر کشورهای جهان در زمینه تعامل با طالبان تاکید کرد و گفت جامعه جهانی باید چشم‌اندازهای بلندمدت در مورد افغانستان را به دستاوردهای کوتاه‌مدت اولویت دهد و اطمینان حاصل کند که تصمیم‌های گرفته‌شده در این نشست، منعکس‌کننده خواست همه گروه‌ها و به‌ویژه افراد آسیب‌پذیر و تحت ستم در افغانستان است.

نادری در این مقاله با توضیح این نکته که طالبان به اهرم‌های فشار جامعه جهانی که تاکنون وجود داشته‌اند اهمیتی نمی‌دهند، نوشت هدف طالبان از حکومت‌داری، «فقط جلب رضایت خداوند و پایبندی به اصول اسلامی است، نه دغدغه‌ها و نظرات مردم.»

او تاکید کرد که کشورهای جهان باید روش‌های دیگری از‌جمله ایجاد گروه تماس بین‌المللی، انتخاب فرستاده ویژه و تسهیل روند گفت‌وگوهای صلح با تشخیص اهداف و چهارچوب‌ها را برای تغییر وضعیت در افغانستان بیازماید.