روز شنبه نشستی در خانه محمد محقق، معاون دوم رئیس اجرایی افغانستان و از رهبران جهادی افغانستان، برگزار شد. در این نشست بیشتر مقام‌های سابق افغانستان و سیاستمداران مخالف محمد اشرف غنی، از جمله حامد کرزای رئیس جمهوری سابقه افغانستان، حضور داشتند. آنچه از این دیدار به بیرون درز کرده، این است که حاضران حکومت افغانستان را نقد کرده‌اند که به بهانه آتش‌بس می‌خواهد روند صلح افغانستان را مختل کند. این نشست همچنین در پی ساخت طرحی همه‌جانبه - آن هم در ظرف یک هفته، برای صلح افغانستان است که در آن همه جریان‌ها حضور داشته باشند. حاضران در این نشست رئیس جمهوری غنی را متهم کردند که برنامه صلح در افغانستان را شخصی کرده و سهم دیگران را به رسمیت نشناخته است. آنان همچنین با پیش‌شرط دولت افغانستان در رابطه با برقراری آتش‌بس، هم‌زمان با آغاز گفت‌وگو‌های صلح در افغانستان مخالفت نشان داده و گفته‌اند همین کاهش خشونت در افغانستان هم کافی و به نفع مذاکرات صلح است.

این نشست‌ها در حالی انجام می‌شود که رئیس جمهوری غنی در نشستی در حاشیه کنفرانس اقتصادی داووس، به شدت به حامد کرزای و دکتر عبدالله تاخته و آنان را فاقد طرحی برای صلح در افغانستان دانسته است. رئیس جمهوری غنی در آن نشست، تلویحا برگشت طالبان را حاصل حکومت‌داری ضعیف حامد کرزای دانست.

برگزاری نشست سیاستمداران مخالف حکومت رئیس جمهوری غنی، نشان دهنده چند نکته است.

الف : در گیر و دار رسیدن به توافق میان آمریکا و طالبان، بحث گفت‌وگو‌های بین‌افغانی آغاز خواهد شد. حضور در این گفت‌وگو‌ها به نحوی حضور در آینده قدرت در افغانستان را نیز رقم می‌زند، و بخش عمده‌ای از سیاستمداران افغان از همین حالا خود را غایب بزرگ این گفت‌وگو‌ها می‌بینند. بنا براین برای رسیدن به هدف - که همانا حضور در مذاکرات صلح است، از همین حالا به تب و تاب افتاده‌اند. مسلما همان طور که رئیس جمهوری غنی در نشست داووس گفت، نبود یک طرح مدون برای صلح افغانستان، چهره غبارگرفته این سیاستمداران را بیش از همیشه کدر می‌سازد و آنان را نیرو‌هایی ناتوان جلوه می‌دهد. به همین دلیل این سیاست‌مداران، بیرون از قدرت به تلاش جمعی افتاده‌اند تا طرحی بدیل در مقابل برنامه مدون صلح رئیس جمهوری تدوین کنند.

ب : متاسفانه استراتژی جامعه جهانی در قبال مسائل افغانستان یکدست و با یک نگاه نیست. کشور‌هایی که حضور و نفوذی در افغانستان دارند، از دید خودشان به مسائل این کشور نگاه می‌کنند. این نگاه‌های متفاوت وضعیت را به گونه‌ای برده است که نمی‌توان به اجماعی هماهنگ و همگانی درباره مسائل افغانستان دست یافت. سیاستمداران بیرون از دایره قدرت هم تلاش دارند با نسخه‌پیچی طرحی به نام صلح، حمایت بعضی از کشور‌های ذی‌نفوذ در افغانستان را به خود جلب کنند. تردیدی نیست که حمایت این کشور‌ها بدون داشتن طرحی جامع به دست نخواهد آمد. به همین دلیل تلاش‌ برای به دست دادن این طرح تسریع شده است.

ج : به نظر می‌رسد اوضاع آن گونه که در نخست می‌نمود، پیش نرفته است. اخبار رسانه‌ها حاکی از عدم رسیدن به توافقی جاندار میان آمریکا و طالبان است. گفته می‌شود آمریکایی‌ها به نتیجه رسیده‌اند که در هر صورت، نیرو‌های خود را در افغانستان کاهش دهند؛ حالا بر اساس توافق با طالبان باشد یا نه. در چنین وضعیتی مسلما طرح رئیس جمهوری غنی، به عنوان مسیر حرکت به سوی صلح در افغانستان، مورد قبول طالبان قرار نخواهد گرفت؛| زیرا در این طرح طالبان باید با نظام و اداره‌ای دست و پنجه نرم کند که از رای مردم مشروعیت گرفته است. سیاستمداران بیرون از قدرت، احتمال شکست خوردن طرح رئیس جمهوری غنی را بالا می‌دانند. طالبان برای این که بتواند حمایت خارجی‌ها را نیز با خود داشته باشد، به مشارکت داخل نظام هم نیاز دارد. چه بهتر که قبل از طرح صلح مشارکتی، برای این موقعیت آماده باشد.

این‌ها مجموع فرضیه‌هایی است در باب تلاش سیاستمداران بیرون از حلقه قدرت، برای ایجاد طرح صلحی همه شمول؛ وگرنه تجربه نشان داده است که این سیاستمداران پیش از این که در رابطه با روند صلح با رئیس جمهوری غنی اختلاف دیدگاه داشته باشند، با خودشان بیشتر اختلاف دارند.