ازبکستان بیشتر از هر کشوری در آسیای میانه با طالبان تعامل دارد. با گذشت هر روز، روابط تاشکند با امارت اسلامی گسترده‌تر می‌شود و هیئت‌های بلندپایه ازبکستان در سطح وزیر و مقام‌های ارشد اطلاعاتی به افغانستان سفر می‌کنند.  

یک هیئت به رهبری عبدالسلام عزیزوف، رئیس استخبارات ( اطلاعات) و سرحدات ازبکستان، روز چهارشنبه ۱۱ بهمن (۳۱ ژانویه) با ملا یعقوب مجاهد، وزیر دفاع طالبان، در کابل دیدار کرد. طالبان هدف این دیدار را تحکیم استحکامات مرزی اعلام کردند.  

در بیانیه‌ وزارت دفاع طالبان آمده که ملا یعقوب در این دیدار مدعی تقویت و بهبود روابط با کشورهای همسایه شده است. در این بیانیه به نقل از وزیر دفاع طالبان آمده است: «ما طی سال گذشته کارهای زیادی را در سرحدات کشور انجام دادیم و مصمم هستیم در آینده نیز کارهای بیشتری را برای استحکام سرحدات کشور انجام دهیم.» وزیر دفاع طالبان به هیئت ازبکستان اطمینان داده است که نیروهای امارت اسلامی برای همکاری با کشورها در راستای اجرای پروژه‌های توسعه‌ای آماده‌اند. در بیانیه وزارت دفاع طالبان ادعا شده است که هیئت ازبکستان بر تقویت روابط با «امارت اسلامی طالبان» و تداوم همکاری با مردم این کشور تاکید دارند.  

این دومین دیدار رسمی ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، با هیئتی از ازبکستان در سال‌ جاری است که درباره مسائل مرزی و تامین امنیت گفت‌وگو کرده‌اند. ملا یعقوب فروردین سال‌ جاری نیز با هیئتی به رهبری عبدالعزیز کاملوف، نماینده ویژه رئیس‌‌جمهوری ازبکستان در سیاست خارجی، و عصمت‌الله ایرگاشف، نماینده این کشور در امور افغانستان، دیدار کرده بود. 

افغانستان از طریق استان بلخ در شمال با ازبکستان مرز مشترک دارد و گروه‌های تروریستی ازجمله شاخه خراسان دولت اسلامی (داعش) در این استان‌ها حضور دارند. داعش در دوران رژیم طالبان دست به حملاتی زده‌اند و در یکی از مهم‌ترین عملیات‌های داعش در شمال، ملا داوود مزمل، استاندار طالبان در بلخ، اسفند سال گذشته هدف قرار گرفت.

داوود مزمل از فرماندهان ارشد طالبان بود که به سرکوب داعش در شرق افغانستان به‌ویژه در استان ننگرهار اقدام کرده بود. عملیات‌های داعش در شمال‌ افغانستان تنها بر هدف قراردادن طالبان و غیرنظامیان متمرکز نبوده است. داعش در سال ۲۰۲۲ دو بار از افغانستان با آر‌پی‌جی خاک ازبکستان را هدف قرار داد و این حمله‌ها ناتوانی طالبان را برای مهار تهدیدهای امنیتی و جدی بودن خطر تروریسم نشان داد.  

کشورهای آسیای میانه ازجمله ازبکستان در مورد رشد بنیادگرایی اسلامی نگران‌اند. شماری از شهروندان این کشورها دوشادوش داعش در خاورمیانه جنگیده‌اند و پس از شکست خوردن داعش یا به کشورهایشان بازگشته‌اند یا قصد این کار را دارند. 

شاخه خراسان دولت اسلامی رویای برقراری «خلافت اسلامی» در جغرافیایی آسیای جنوبی و آسیای میانه دارد تا مانند عراق و سوریه بتواند اراضی سرزمینی در اختیار داشته باشد. داعش در ماه‌های اخیر مسئولیت چندین حمله مرگبار را در افغانستان، پاکستان و ایران بر عهده گرفته و آسیای میانه نیز هدف تهدید داعش است.

رژیم طالبان مدعی سرکوب کامل داعش در افغانستان است، اما این گروه همچنان مسئولیت حمله‌های خونین را برعهده می‌گیرد.  

در کنار داعش، اعضای «تحریک اسلامی ازبکستان» هم در افغانستان حضور دارند و بخشی از اعضای این گروه در دوران حکومت پیشین با طالبان همکاری کرده‌اند. منابع رسمی حکومت پیشین افغانستان گفته بودند که برخی از اعضای «تحریک اسلامی ازبکستان» و خانواده‌هایشان در شهرستان بالامرغاب استان بادغیس حضور دارند و جنگجویان طالبان را آموزش نظامی می‌دهند. برخی از جنگجویان تحریک اسلامی ازبکستان در حکومت پیشین افغانستان بازداشت شده بودند، اما با سلطه‌ مجدد طالبان در اوت ۲۰۲۱، این زندانیان رها شدند و به هم‌قطارانشان ملحق شدند.  

داعش و تحریک اسلامی ازبکستان دو گروهی‌اند که ازبکستان را تهدید می‌کنند و احتمال نزدیکی اعضای تحریک اسلامی ازبکستان با داعش بیش از هر زمانی است؛ زیرا این جنگجویان از روابط گسترده رژیم طالبان با ازبکستان نگران‌اند.  

رژیم طالبان به کشورهای همسایه و منطقه اطمینان داده است که از خاک افغانستان هیچ تهدیدی علیه آن‌ها صورت نمی‌گیرد، اما تهدید تروریسم از این کشور همچنان پابرجا است. به نظر می‌رسد که رژیم طالبان قصد دارد از ترس کشورهای منطقه درخصوص گسترش تروریسم امتیاز بگیرد. 

طالبان بر خلاف ادعاهایشان مبنی بر قطع همکاری با گروه‌های تروریستی، همچنان با این گروه‌ها در تعامل‌اند.  

طالبان رژیمی است که به داشتن نیروی انتحاری، بمب‌های بشکه‌ای زرد‌رنگ، جلیقه‌های انتحاری و نیروهای افراطی افتخار می‌کند و کشورهای منطقه ازجمله ازبکستان از این گروه توقع دارند با گروه‌های تروریستی که منافعشان را تهدید می‌کنند، برخورد جدی داشته باشند.

محمد یوسف وفا، استاندار طالبان در بلخ، آذر‌ماه یک هیئت از ازبکستان و در راس آن استاندار سرخان‌دریا را به دیدار موزه مواد انفجاری و تجهیزات انتحاری این گروه در مزارشریف برده بود. در این موزه بمب دستی، بشکه روغن مملو از مواد منفجره، بمب مغناطیسی و یک موتورسیکلت به‌نمایش گذاشته شده است.  

طالبان عقب‌نشینی آمریکا از افغانستان را «شکست آمریکا و ناتو» اعلام می‌کنند و مدعی‌اند که توانایی دفع هر حمله خارجی را دارند. این نگرانی وجود دارد که طالبان مهارت ساخت جلیقه‌های انتحاری و بمب‌ها را به گروه‌های هم‌پیمان خود آموزش دهند و از این گروه‌ها برای تامین اهداف خود در سطح منطقه از آن استفاده کنند.