آیا بشر به نابودی نزدیک‌تر شده است؟ جواب این سوال روز سه‌شنبه ۲۳ ژانویه مشخص می‌شود، وقتی «ساعت آخرالزمان» برای سال ۲۰۲۴ تنظیم شود‌ــ ساعتی نمادین که به نیمه‌شب نزدیک‌تر می‌شود تا فجایع جهانی که بشر ایجاد کرده است نشان دهد‌.

به گزارش دیلی‌میل، سال گذشته ساعت آخرالزمان روی ۹۰ ثانیه به نیمه‌شب قرار داده شد. با توجه به ادامه جنگ در اوکراین و غزه و افزایش تنش در خاورمیانه، و همچنین ادامه بحران اقلیمی و بلایای طبیعی، پیش‌بینی می‌شود ساعت باز هم به نیمه‌شب نزدیک‌تر شود.

 اما قضیه ساعت آخرالزمان چیست و چطور در مورد تنظیم آن تصمیم می‌گیرند؟

ساعت آخرالزمان چیست؟

ساعت آخرالزمان زمان‌سنجی نمادین است که نشان می‌دهد جهان چقدر به فاجعه و نابودی کامل بشر (نیمه‌شب) نزدیک است.

اگر ساعت جلو کشیده شود و به نیمه‌شب نزدیک‌تر شود، یعنی بشر به نابودی نزدیک‌تر شده است و اگر عقب کشیده شود، یعنی بشر در ۱۲ ماه گذشته از خطر بروز فاجعه جهانی کاسته است.

برخی سال‌ها، عقربه‌های ساعت اصلا جابه‌جا نمی‌شوند‌ــ مثل سال ۲۰۲۱ و ۲۰۲۲‌ــ این یعنی وضعیت جهان تغییری نکرده است.

این ساعت را «پژوهشنامه دانشمندان اتمی» تنظیم می‌کند، سازمانی غیرانتفاعی که در شیکاگو قرار دارد و نشریه‌ای علمی منتشر می‌کند.

ساعت آخرالزمان چه موقع تنظیم می‌شود؟

پژوهشنامه دانشمندان اتمی ژانویه هر سال به‌روز‌رسانی سالانه‌ ساعت آخرالزمان را اعلام می‌کند، حتی اگر عقربه‌ها تکان نخورده باشند.

امسال، این سازمان عقربه‌های ساعت را روز سه‌شنبه ۲۳ ژانویه، ساعت ۱۰ صبح به وقت شرق آمریکا در جریان رویدادی که زنده پخش می‌شود، نشان می‌دهد.

ساعت آخرالزمان کی ساخته شد؟

قدمت ساعت آخرالزمان به ژوئن ۱۹۴۷ بازمی‌گردد، وقتی از مارتیل لنگسدورف، هنرمند آمریکایی، خواسته شد جلد جدیدی برای نشریه پژوهشنامه دانشمندان اتمی طراحی کند.

به گفته یوجین رابینوویچ، اولین سردبیر این نشریه، پژوهشنامه دانشمندان اتمی امیدوار بود با تصویری گیرا روی جلد «عقل بشر سر جایش برگردد».

آن زمان فقط دو سال از پایان جنگ جهانی اول می‌گذشت و وحشت از جنگ اتمی و تسلیحات هسته‌ای بر جهان حاکم بود.

چه کسی در مورد تنظیم زمان ساعت تصمیم می‌گیرد؟

اندکی پس از ساخت ساعت آخرالزمان، یوجین رابینوویچ، سردبیر پژوهشنامه، در مورد جابه‌جایی عقربه‌ها تصمیم گرفت.

رابینوویچ دانشمندی مسلط به زبان روسی و مدافع خلع سلاح هسته‌ای بود، و در این مورد با دانشمندان و کارشناسان سراسر جهان بحث و گفت‌و‌گو می‌کرد.

پس از گفت‌و‌گوها، او به این نتیجه رسید که عقربه‌های ساعت باید عقب یا جلو کشیده شود، دست‌کم در چند دهه اول پس از ساخت این ساعت.

وقتی رابینوویچ در سال ۱۹۷۳ درگذشت، هیئت علم و امنیت پژوهشنامه که متشکل از کارشناسان فناوری هسته‌ای و علوم اقلیمی است، این کار را بر عهده گرفت.

این هیئت که تاکنون ۱۳ برنده جایزه نوبل عضو آن بوده‌اند، دو بار در سال گرد هم می‌آیند تا درباره رویدادهای جاری جهان مانند جنگ و ضرورت تغییر زمان ساعت گفت‌و‌گو کنند.

چه موقع عقربه‌ها به نیمه‌شب نزدیک‌تر بوده است؟

در سال ۲۰۲۳، عقربه‌های ساعت به نیمه‌شب نزدیک‌تر از همیشه شد‌ــ ۹۰ ثانیه تا نیمه‌شب‌ــ زیرا بشریت وارد «دوره خطری بی‌سابقه» شده بود.

این تغییر بیشتر به‌دلیل جنگ اوکراین و تهدید روسیه به استفاده از سلاح هسته‌ای علیه متحدان اوکراین بود.

پیش از سال ۲۰۲۳، نزدیک‌ترین فاصله عقربه‌ها به نیمه‌شب در سال ۲۰۲۰ بود (۱۰۰ ثانیه به نیمه‌شب)، زیرا دولت‌های سراسر جهان با «دو خطر موجودیتی هم‌زمان» مواجه بودند‌ــ جنگ هسته‌ای و تغییرات اقلیمی.

چه موقع عقربه‌ها از نیمه‌شب دورتر بوده است؟

در سال ۱۹۹۱، در پی پایان جنگ سرد، پژوهشنامه عقربه‌های ساعت را روی ۱۷ دقیقه به نیمه‌شب قرار داد.

در پایان جنگ سرد، آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی پیمان کاهش تسلیحات هسته‌ای (استارت) را امضا کردند، این به‌معنای کاهش زردخانه هسته‌ای دو کشور و کاهش خطر وقوع جنگ هسته‌ای بود.

آیا ساعت آخرالزمان در سال ۲۰۲۴ به نیمه‌شب می‌رسد؟

ساعت آخرالزمان امسال به نیمه‌شب نمی‌رسد، زیرا به این معنا خواهد بود که بشر به نقطه نابودی کامل و خودویرانی رسیده است.

با وجود این، با توجه به درگیری فعلی میان اسرائیل و حماس و ادامه جنگ اوکراین، به احتمال زیاد عقربه‌ها جلو کشیده خواهد شد.

از سال ۲۰۰۷، پژوهشنامه دانشمندان اتمی تغییرات اقلیمی را نیز در عوامل دخیل در تنظیم ساعت گنجانده است و احتمال دارد در تصمیم امسال نقش داشته باشد. در ۱۲ ماه گذشته، دانشمندان بارها در مورد پیامدهای گرمایش جهان هشدار داده‌اند.