دو هفته پس از سرنگونی هواپیمای اوکراینی با شلیک موشک از پدافند هوایی سپاه در نزدیکی فرودگاه امام خمینی، ایران همچنان بر حفظ جعبه سیاه و بازخوانی اطلاعاتی که توانایی و تجهیزات لازم برای استخراج آن را در اختیار ندارد، اصرار می‌کند.

جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا به عنوان کشوری که ۵۷ شهروند خود را در این فاجعه از دست داده، از مقامات تهران می‌خواهد هر چه زودتر جعبه سیاه را به فرانسه بفرستند که توانایی بازخوانی اطلاعات آن را دارد. فرانسه از معدود کشورهایی است که قادر است اطلاعات جعبه سیاه آسیب دیده بویینگ ۷۳۷ را استخراج کند.

به گفته ترودو، امکانات و فن‌آوری پیاده کردن اطلاعات جعبه سیاه در ایران موجود نیست. این همان موضوعی است که در گزارش سازمان هواپیمایی کشوری نیز به آن اشاره شده است. در این گزارش آمده که ایران از فرانسه برای ارسال تجهیزات لازم کمک خواسته است.

ترودو شب گذشته در یک کنفرانس خبری گفت که اطلاعات جعبه سیاه باید هرچه زودتر تجزیه و تحلیل شود و جامعه بین‌المللی بر این باور است که فرانسه مکان مناسبی برای این کار است. او تاکید کرد که به فشارها بر ایران برای ارسال جعبه سیاه به فرانسه ادامه می‌دهد.

این در حالی است که شرکت جنرال الکتریک که به همراه شرکت سفران فرانسه سازنده موتور بویینگ ۷۳۷ است، می‌گوید مجوزهای لازم را برای پیوستن به روند تحقیقات در مورد سرنگونی هواپیمای اوکراینی دریافت کرده است. رویترز به نقل از سخنگوی این شرکت گزارش داده که معافیت‌های لازم برای مشارکت در این روند صادر شده است. پیش از این استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفته بود برای افراد حقیقی و حقوقی که می‌توانند به این تحقیقات کمک کنند، معافیت از تحریم‌ها صادر می‌شود. 

این در حالی است که مقامات اوکراین، کشور مالک این هواپیما، نیز خواسته مشابهی از ایران دارند.

اما روشن نیست تهران به چه دلیلی از این اقدام خودداری می‌کند.

پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بین‌المللی اوکراین بامداد چهارشنبه ۱۸ دی‌ماه در حالی که به تازگی از باند فرودگاه امام خمینی برخاسته بود، مورد اصابت دو موشک «تور-ام ۱» قرار گرفت. این موشک‌ها به فاصله ۳۰ ثانیه از یکدیگر از سامانه پدافند هوایی شلیک شدند که ساعاتی قبل باتوجه به قریب‌الوقوع بودن حمله‌های موشکی سپاه به پایگاه‌های آمریکا در عراق، به نزدیکی فرودگاه منتقل شده بود.

سه روز انکار اصابت موشک به هواپیما از سوی مقامات تهران، عدم اعلام منطقه پرواز ممنوع در شرایط جنگی و اکنون پرهیز از انتقال جعبه سیاه به فرانسه از جمله ابهام‌های جدی در این فاجعه است که زوایای پنهان بسیاری دارد.

در این فاجعه تمامی ۱۷۶ مسافر و خدمه پرواز از کشورهای اوکراین، کانادا، ایران، بریتانیا، سوئد و افغانستان کشته شدند. وزیران خارجه این کشورها از ایران خواسته‌اند که برای روشن شدن ابعاد این فاجعه همکاری کند.

این در حالی است که موضوع به رسمیت شناخته نشدن تابعیت دوگانه در ایران نیز به مشکلی دیگر برای روند کمک‌رسانی کانادا به خانواده قربانیان این فاجعه تبدیل شده است. کانادا می‌خواهد از خانواده همه مسافران ایرانی این پرواز که مقیم یا شهروند کانادا بودند،‌ حمایت کند. اما ترودو می‌گوید که به رسمیت شناخته نشدن تابعیت دوگانه در راه کمک به خانواده قربانیان کانادایی سانحه مشکل ایجاد می‌کند.

عباس موسوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران روز دوشنبه تاکید کرده بود که ایران تابعیت دوگانه این جان‌باختگان را نمی‌پذیرد.

ایرنا به نقل از او نوشته که کانادایی‌ها «کاسه داغ‌تر از آش» شده‌اند و ما خودمان صاحب عزا هستیم. موسوی همچنین ادعا کرد که مساله دو تابعیتی بودن نه تنها مشکلی ایجاد نمی‌کند، بلکه به ما کمک می‌کند که حقوق آنها (قربانیان) را بهتر و بیشتر استیفا کنیم.