داده‌های آماری وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه نشان می‌دهد که در ۱۱ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۳، بیش از ۵۲ میلیون و ۷۴۰ هزار گردشگر از شهرهای مختلف این کشور بازدید کرده‌اند. از این میان، نزدیک به ۴۷ میلیون نفر گردشگران خارجی و حدود شش میلیون نفر اتباع ترکیه‌ای مقیم خارج از این کشور بودند.
این آمار که به‌تازگی در وب‌سایت وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه منتشر شده، از افزایش نزدیک به ۱۱ درصدی آمار ورود گردشگران در بازه زمانی اول ژانویه تا پایان ماه نوامبر ۲۰۲۳ نسبت به دوره زمانی مشابه سال قبل از آن، خبر می‌دهد.
در فهرست کشورهایی که در این بازه زمانی بیشترین توریست را به ترکیه فرستاده‌اند، روسیه با بیش از شش میلیون و ۸۳ هزار گردشگر رتبه اول را دارد. این آمار نسبت به دوره مشابه سال قبل از آن، بالغ بر ۲۳ درصد افزایش نشان می‌دهد.
در رتبه‌بندی گردشگران ورودی به ترکیه در بازه زمانی اعلام‌شده، آلمانی‌ها جایگاه دوم را دارند. به طوری که در این مدت، نزدیک به شش میلیون گردشگر آلمانی به ترکیه سفر کردند که این آمار نیز نسبت به سال ۲۰۲۲ حدود ۹ درصد افزایش یافته است.
رتبه سوم نیز به شهروندان بریتانیا اختصاص دارد که بیش از سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر آنان در بازه زمانی موردنظر به ترکیه سفر کردند. شمار گردشگران بریتانیایی که در سال ۲۰۲۳ به ترکیه سفر کردند، نسبت به سال قبل بیش از ۱۲ درصد افزایش یافت.
رتبه سوم و چهارم تعداد گردشگران ورودی به ترکیه نیز به شهروندان بلغارستان و ایران اختصاص دارد. ترکیه در ماه نوامبر هم میزبان بیش از دو میلیون و ۵۲۰ هزار گردشگر بود که بیشتر آن‌ها از کشورهای روسیه، آلمان، بلغارستان و ایران به این کشور سفر کردند.
بر مبنای گزارش آماری وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، شهرهای استانبول و آنتالیا همچون سال‌های قبل مهم‌ترین مقاصد گردشگران بودند؛ به طوری که ۶۷ درصد از کل بازدیدکنندگان این کشور در ۱۱ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۳ به این دو شهر سفر کردند.
در این مدت، تعداد بازدیدکنندگان استانبول نسبت به مدت مشابه در سال ۲۰۲۲ به‌طور چشمگیری افزایش یافت و از ۱۶ میلیون نفر فراتر رفت. در بازه زمانی ابتدای ژانویه تا پایان ماه نوامبر، نزدیک به ۱۳۶ هزار شهروند روس، حدود ۹۰ هزار شهروند آلمانی و بالغ بر ۸۸ هزار ایرانی به استانبول سفر کردند. این شهر در ماه نوامبر نیز میزبان یک میلیون و ۲۸۸ هزار بازدیدکننده خارجی بود.
آمارها از وضعیت مشابه برای شهر آنتالیا خبر می‌دهد. هرچند شمار بازدیدکنندگان این شهر در ۱۱ ماه ابتدایی سال ۲۰۲۳، حدود یک میلیون نفر کمتر از استانبول بود و در بازه زمانی موردنظر، بیش از ۱۵ میلیون گردشگر خارجی وارد آنتالیا شدند.
این آمار افزایش شمار گردشگران نسبت به قبل از همه‌گیری کرونا را نشان می‌دهد.
شهر مرزی وان که بیشتر گردشگران آن ایرانیان‌اند، در سال ۲۰۲۳ سهم عمده‌ای در این میزبانی داشت؛ به طوری که در ۱۱ ماه نخست سال، نزدیک به ۵۱۹ هزار گردشگر وارد این شهر شدند.
مجموع آمارهای وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه و اظهارنظرهای فعالان صنفی از رونق صنعت گردشگری در این کشور حکایت دارد. هتل‌داران، تورگردانان، آژانس‌های مسافرتی و مراکز خرید در شهرهای مختلف ترکیه می‌گویند به‌رغم تورم فزاینده در این کشور، در سال ۲۰۲۳ اوضاع کسب‌وکار خوب بوده است. آن‌ها امیدوارند سال ۲۰۲۴ وضعیت از این هم بهتر باشد.
هولوسی شاهین، فرماندار آنتالیا، ضمن ابراز خرسندی از افزایش چشمگیر شمار گردشگران این شهر طی سال‌های اخیر و تاثیر آن بر کسب‌وکارها گفت که «وضعیت درآمدها خوب است». او همچنین خبر داد که اشتیاق شهروندان آلمانی، لهستانی و بریتانیایی برای بازدید از این شهر افزایش یافته است.
پیش‌تر محمت ارسوی، وزیر فرهنگ و گردشگری ترکیه، گفته بود که درآمد گردشگری این کشور تنها در شش ماه نخست ۲۰۲۳ با افزایش بیش از ۲۷ درصد نسبت به زمان مشابه سال قبل، به ۲۱ میلیارد و ۷۳۴ میلیون دلار رسیده است.
پیش‌بینی وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه این بود که درآمد گردشگری این کشور تا پایان سال ۲۰۲۳ به حدود ۵۵ میلیارد دلار برسد. ترکیه می‌خواهد این درآمد را ظرف ۱۰ سال آینده به ۱۳۵ میلیارد دلار برساند.
در حالی که ترکیه بر رونق صنعت گردشگری تمرکز کرده و شمار گردشگران و درآمدهای این کشور از محل گردشگری در حال افزایش است، شمار گردشگران ورودی به ایران روزبه‌روز کمتر می‌شود. حتی شهروندان روسی که جمهوری اسلامی مشوق‌های ویژه‌ای برای سفر آنان به ایران تدارک دیده است، سفر به ترکیه را ترجیح می‌دهند.
عزت‌الله ضرغامی، وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، اواخر آذرماه شمار گردشگران خارجی ایران را در شش ماه نخست امسال اعلام کرد و گفت که در این بازه زمانی، چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر وارد ایران شده‌اند.
ضرغامی بدون اشاره به شمار اندک گردشگران ورودی به ایران این آمار را با زمان مشابه در سال ۱۴۰۱ مقایسه کرد و با افتخار از رشد حدود ۴۸ درصدی آن نسبت به سال قبل سخن گفت. در حالی که داده‌های آماری نشان می‌دهد بیشترین گردشگران خارجی ایران شهروندان جمهوری آذربایجان، عراق، کویت، بحرین و پاکستان‌اند که بیشتر آن‌ها به قصد زیارت و تجارت به ایران سفر می‌کنند.
مسلم شجاعی، سرپرست دفتر بازاریابی و توسعه گردشگری خارجی، روز ۲۱ آذر به خبرگزاری ایسنا گفت که طی هشت ماه نخست سال ۱۴۰۲، یک میلیون و ۸۰۰ هزار نفر از حوزه خاورمیانه به ایران سفر کردند. به گفته او حدود یک میلیون نفر نیز از کشورهای عضو اکو یعنی تاجیکستان، جمهوری آذربایجان، ازبکستان، ترکمنستان، قزاقستان، قرقیزستان و افغانستان وارد ایران شدند.
در همین بازه زمانی حدود ۲۲ هزار چینی به ایران سفر کردند و شمار گردشگران روسی نیز کمی بیشتر از ۲۱ هزار نفر بود.
گردشگران خارجی در ایران با محدودیت‌های متعددی از جمله قطع دسترسی به اینترنت جهانی، ممنوعیت نوشیدن الکل و الزام رعایت حجاب اجباری مواجه‌اند. به همه این موارد باید خطر دستگیری و گروگان‌گیری آنان از سوی جمهوری اسلامی را نیز اضافه کرد.
سال گذشته، هم‌زمان با خیزش سراسری ایرانیان، شماری از کشورهای آمریکایی و اروپایی به شهروندانشان هشدار دادند سفرهایشان به ایران را لغو کنند. فعالان گردشگری تاکنون بارها به کسادی کامل این صنعت در ایران را اشاره کرده‌اند.
مقام‌های جمهوری اسلامی می‌کوشند با عددسازی، شمار گردشگران را افزایشی جلوه دهند اما حتی گزارش‌های رسمی گردشگران خارجی ایران در مقایسه با کشورهایی مانند ترکیه، افول این صنعت را در کشوری که جاذبه‌های فرهنگی، تاریخی، جغرافیایی فراوان برای گردشگران دارد، نشان می‌دهد.
پیش‌تر ابراهیم پورفرج، رئیس انجمن تورگردانان ایران، با تاکید بر اینکه تنها گردشگران فعلی ایران زائران اماکن زیارتی‌اند، گفته بود: «مدت‌ها است توریستی به ایران نمی‌آید؛ حتی مجانی و این مسئله سبب تعطیلی صنعت و بیکاری فراوان در جامعه تورگردانان شده است.»
