شوکت میرضیایف، رئیس‌جمهوری ازبکستان، به طرح طالبان در احداث کانال قوش‌تپه واکنش نشان داده است. او گفت که این کانال بر سرازیر شدن آب در آسیای میانه اثر می‌گذارد.
میرضیایف در نشست سران صندوق بین‌المللی برای نجات دریای آرال در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، پیشنهاد کرد که افغانستان در گفت‌وگوها بر سر استفاده مشترک از منابع آبی در آسیای میانه شرکت کند.
او گفت: «ما پیشنهاد می‌کنیم که موضوع شرکت نمایندگان افغانستان در گفت‌وگوهای منطقه‌ای در مورد استفاده مشترک از آب بررسی شود.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
رئیس‌جمهوری ازبکستان احداث کانال قوش‌تپه را دلیلی بر تغییر در رژیم آبی و تعادل آب در آسیای مرکزی ارزیابی کرده است.
او گفت: «تشکیل کارگروهی مشترک را برای بررسی همه جوانب احداث کانال قوش‌تپه و اثر آن بر رژیم آبی آمو دریا، با مشارکت موسسات تحقیقاتی کشورهایمان، ضروری می‌دانیم.»
تکمیل ساخت کانال قوش‌تپه نگرانی کشورهای آسیای میانه و به‌ویژه ازبکستان را برانگیخته است که مزارع انبوه پنبه دارد. ازبکستان این مزارع را از آب آمو دریا آبیاری می‌کند. پس از بهره‌برداری از کانال قوش‌تپه، آبی که از افغانستان به کشورهای آسیای میانه سرازیر می‌شود کاهش می‌یابد.
کانال آبیاری قوش‌تپه بزرگ‌ترین پروژه انتقال آب در شمال افغانستان است که ظرفیت انتقال ۱۰ میلیارد متر مکعب آب از رودخانه آمو دارد.
طول این کانال ۲۸۵ کیلومتر و عرض آن ۱۵۲ متر و عمق آن ۸.۵ تا ۱۲.۵ متر است. گفته می‌شود که پس از تکمیل مراحل ساخت کانال قوش‌تپه، ۵۵۰ هزار هکتار زمین در استان‌های بلخ و جوزجان و فاریاب زیر کشت می‌رود.
حکومت طالبان بر تسریع روند ساخت کانال قوش‌تپه تاکید دارد و این کانال را بزرگ‌ترین پروژه ملی می‌داند. دستگاه‌های تبلیغاتی طالبان نیز روند ساخت این کانال را پوشش رسانه‌ای گسترده‌ای می‌دهد.
کانال قوش‌تپه حدود نیم قرن پیش، در زمان ریاست‌جمهوری محمد داوود خان طراحی شد، اما جنگ و ناامنی در افغانستان مانع بهره‌برداری از این پروژه شده بود. در نظام جمهوری سابق مورد حمایت کشورهای غربی، جنگ و ناامنی ناشی از فعالیت طالبان از دلایل عملی نشدن طرح‌های بزرگ اقتصادی بود.
برخی از کشورهای منطقه امیدوار بودند که با روی کار آمدن حکومت طالبان منافعشان در افغانستان بیشتر تامین شود، اما روابط طالبان با این کشورها تا کنون پرتنش بوده است.
