پس از آنکه سازمان هوانوردی آمریکا اعلام کرد که پروازهای مسافربری با رعایت ارتفاع ۳۲ هزار پا میتوانند از آسمان افغانستان عبور کنند، آسوشیتدپرس گزارش داد که به دلیل نبود اطمینان از وضعیت امنیتی در افغانستان، هیچ شرکت هواپیمایی حاضر نیست از حریم هوایی افغانستان رد شود.
با اینکه عبور از حریم هوایی افغانستان، مسیر پروازها از مبدا هند و کشورهای آسیای جنوبشرقی به غرب و اروپا را کوتاهتر میکند و از هزینه سوخت و مدت پرواز میکاهد، شرکتهای هواپیمایی میگویند به دلیل وجود هزاران اسلحه ضدهوایی در این کشور، نمیتوانند خطر عبور از حریم هوایی افغانستان را نادیده بگیرند.
اوپیاس گروپ، یک سازمان هوانوردی، به آسوشیتدپرس گفت که شرکتهای هوایی نمیتوانند بر فراز کشوری پرواز کنند که تخمین زده میشود حدود چهار هزار و ۵۰۰ قطعه سلاح ضدهوایی با امکان پرتاب از سر شانه در آن وجود دارد. علاوه بر این، نگرانی دیگری هم مطرح است؛ اگر هواپیما در شرایطی قرار بگیرد که مجبور به فرود اضطراری شود، در افغانستان هیچ امکانی برای این کار وجود ندارد؛ زیرا هیچنوع سرویس خدمات کنترل هوایی در این کشور فعال نیست.
پس از به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در اوت ۲۰۲۱، عبور پروازهای غیرنظامی از آسمان افغانستان کاملا متوقف شد. زیرا کنترل حریم هوایی افغانستان که قبلا در اختیار تیمهای فنی آمریکایی و افغان بود، دیگر وجود نداشت. شرکتهای هواپیمایی هم که حادثه سقوط هواپیمای مالزی در سال ۲۰۱۴ در حریم هوایی اوکراین را به یاد دارند، از پرواز بر فراز افغانستان اجتناب کردند.
در حال حاضر جز هواپیماهای خود افغانستان و ایران، هیچ شرکت دیگری به پرواز در حریم هوایی افغانستان علاقه ندارند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یکی از دلایل خودداری شرکتهای هوایی از پرواز بر فراز افغانستان خطر شلیک شبهنظامیان است، زیرا از زمانی که سازمان اطلاعات آمریکا (سیا)، در دهه ۱۹۸۰ مجاهدین افغانستان را برای جنگ با اتحاد جماهیر شوروی مسلح کرد، افغانستان پر از موشکهای هدفگیری هواپیما شد. دیلن لی لرکه، تحلیلگر شرکت اطلاعاتی منبع باز جینز، میگوید ممکن است در افغانستان هنوز هم سلاحهای ضدهوایی کیاس-۱۰ (KS-19) دوران شوروی وجود داشته باشد.
در دو سال گذشته، پروازهای که قبلا از حریم هوایی افغانستان میگذشتند، افغانستان را دور میزنند که البته به بیشتر شدن فاصله و مصرف سوخت منجر میشود، اما به گفته شرکتهای هواپیمایی، هزینه آن کمتر از خطر ساقط شدن در پی شلیک ضدهوایی است.
در حال حاضر، برخی از این پروازها از ایران و پاکستان عبور میکنند و برخی هم فقط برای دقایقی کوتاه از حریم هوایی افغانستان بر فراز کریدور واخان که مرز مشترک افغانستان و تاجیکستان است میگذرند؛ زیرا این قسمت از حریم هوایی افغانستان را تاجیکستان کنترل میکند.
حتی شرکتهای هواپیمایی بازرگانی آمریکایی هم به آسوشیتدپرس گفتهاند با وجودی که اداره هوانوردی آمریکا اجازه پرواز در ارتفاع بالا بر فراز افغانستان را داده است، تصمیم ندارند پرواز در این مسیر را از سر بگیرند. شرکتهای بریتانیایی گفتهاند که به توصیه دولت بریتانیا همچنان از عبور از حریم هوایی افغانستان خودداری میکنند.
گزارش سازمان بینالمللی هوانوردی غیرنظامی در نوامبر ۲۰۱۴ نشان داد که سالانه بیش از ۱۰ هزار پرواز از حریم هوایی افغانستان عبور میکردند. هریک از این پروازها بابت عبور از آسمان افغانستان ۷۰۰ دلار به دولت این کشور میپرداختند که برای دولت این کشور درآمد قابلتوجهی به دنبال داشت.
اکنون طالبان مدعیاند که در چهار ماه گذشته حدود ۸.۴ میلیون دلار از پروازهای هوایی خارجی درآمد کسب کردهاند. امامالدین احمدی، سخنگوی هواپیمایی کشوری طالبان، به آسوشیتدپرس گفت که این پول را از انجمن بینالمللی حملونقل هوایی (یاتا) جهان دریافت کرده است.
با این حال، سازمان یاتا به آسوشیتدپرس گفت که پرداخت هزینههای هوایی به افغانستان «از سپتامبر ۲۰۲۱ به حالت تعلیق درآمده است» تا از تحریمهای بینالمللی علیه طالبان پیروی شود.