نیویورک تایمز به شواهدی دست یافته که نشان می‌دهد مسکو با منفجر کردن بخشی از داخل سد نووا کاخوفکا در منطقه تحت کنترل روسیه در اوکراین موجب تخریب آن شده است.

این روزنامه با استناد به گزارش‌ مهندسان و کارشناسان مواد منفجره نوشت که تحقیقات تازه در مورد این سد که اوایل ژوئن تخریب شد، نشان می‌دهد انفجار در دریچه میانی موجب تخریب سد شده است.

سد نووا کاخوفکا روی رودخانه دنیپرو سه‌شنبه ۶ ژوئن (۱۶ خرداد) در اثر انفجاری مشکوک فرو ریخت و سیلی عظیم بخش‌های وسیعی از کرانه این رودخانه را فرا گرفت. نزدیک به ۸۰ شهرک و روستا در مناطق جنوبی خرسون و میکولایف زیر آب رفتند و دست‌کم ۳۵ نفر از جمله هفت کودک، جان باختند یا ناپدید شدند.

سد کاخوفکا در زمان اتحاد جماهیر شوروی سابق ساخته شد و طراحی آن به گونه‌ای بود که تقریبا در برابر هر حمله‌ قابل‌تصور از بیرون مقاوم باشد. گفته می‌شود تنها پاشنه آشیل سد دریچه میانی آن بوده و از آنجایی که روسیه تمام نقشه‌های مهندسی این سد را در اختیار داشته، از مشخصات آن هم کاملا آگاه بوده است.

نیویورک تایمز با استناد به استدلال کارشناسان، نوشت که اگر سد طراحی ضعیفی داشت یا در ساخت آن از بتن نامرغوب استفاده شده بود، فرسایش ناشی از فشار سرریز آب می‌توانست به فروریختن سد منجر شود. آنچه کارشناسان احتمال آن را دور از ذهن ارزیابی می‌کنند.

اطراف این سد بارها در پی هدف تبادل آتش میان ارتش اوکراین و نیروهای روسیه، هدف قرار گرفته بود. یک بار در نوامبر ۲۰۲۲، هنگامی که نیروهای روسیه در حال عقب‌نشینی از رودخانه دنیپرو بودند، جاده را در بخش پایانی سازه سد از شمال منفجر کردند. شدت انفجار به اندازه‌ای بود که جاده تخریب شد، اما به پایه و دیواره‌های دریچه‌های آن بخش از سد آسیبی وارد نشد و همچنان سرپا ماند. در ابتدای ژوئن ۲۰۲۳ نیز بخشی از جاده‌ای که در امتداد سد قرار دارد فروریخت؛ بخشی که در اوت گذشته هدف حملات موشکی اوکراین قرار گرفت اما این موشک‌ها به سد اصابت نکرده بودند.

بر اساس گزارش نیویورک تایمز، حسگرهای لرزه‌نگاری در اوکراین و رومانی در ساعات ۲:۳۵ و ۲:۵۴ بامداد نشانه‌های آشکاری از انفجارهایی بزرگ را ثبت کردند. شاهدان محلی نیز بین ساعات ۲:۱۵ تا ۳ بامداد صدای انفجارهایی را شنیده‌اند؛ صداهایی متفاوت از صدای انفجارهایی که در بیش از یک ‌سال جنگ در اوکراین می‌شنوند. از سوی دیگر، درست قبل از فرو ریختن سد، ماهواره‌های اطلاعاتی ایالات متحده نشانه‌های حرارتی مادون قرمز را ثبت کرده‌اند؛ نشانه‌هایی که حاکی از وقوع انفجار بود.

نیویورک تایمز تصریح می‌کند که «شواهد آشکارا حاکی از آن است که سد در اثر انفجار فرو ریخته و طرفی که کنترل آن را در اختیار داشته، عامل آن بوده است».

علاوه بر این، گروهی از کارشناسان حقوقی بین‌المللی که به دادستان‌های اوکراین در تحقیقاتشان کمک می‌کنند، گفته‌اند که فرو ریختن سد در منطقه خرسون اوکراین «به احتمال زیاد» ناشی از مواد منفجره‌ای بوده است که روس‌ها کار گذاشته بودند.

با این‌ حال، نیویورک تایمز به نقل از مهندسان نوشت که تنها بررسی کامل سد پس از تخلیه کامل آب آن می‌تواند توالی دقیق اتفاق‌هایی را که به تخریب سد منجر شد، ترسیم کند.

اوکراین و روسیه یکدیگر را به دست داشتن در این انفجار متهم می‌کنند. کرملین کی‌یف را به «خرابکاری عمدی» در سد تامین‌کننده آب نیروگاه برق آبی دنیپرو متهم می‌کند تا شبه‌جزیره کریمه را از دسترسی به آب محروم و توجه‌ها را از یک ضد‌حمله «متزلزل» علیه نیروهای روسیه منحرف کند. در مقابل، کی‌یف می‌گوید روسیه برای جلوگیری از پیشروی ارتش اوکراین در دست یافتن به شبه‌جزیره کریمه این سد را منفجر کرده است.

یک هفته پس از فروریختن سد نووا کاخوفکا، اوکراین روسیه را به انفجار سد دیگری در منطقه دونتسک متهم کرد. پس از انفجار سد دوم روی رودخانه موکری‌یالی، سیل مناطق پیرامون رودخانه را فرا گرفت و سخنگوی ارتش اوکراین انگشت اتهام را به سوی نیروهای روسیه نشانه رفت.