گزارش سالانه شورای پناهندگان نروژ از آوارگی دو میلیون نفر در بورکینافاسو خبر می‌دهد. بیشتر این آوارگان زنان و کودکان‌اند.

در حالی که توجه و کمک‌های جهانی به اوکراین در اروپا متمرکز شده، مردم بورکینافاسو در آفریقا با فاجعه‌ای انسانی مواجه‌اند که جامعه بین‌الملل چندان اعتنایی به آن نداشته است. گاردین به نقل از یان اگلند، دبیرکل شورای پناهندگان نروژ، نوشت که غفلت جامعه جهانی از کمک به میلیون‌ها آواره در آفریقا «گزینه‌ای» نیست که بتوان از آن اجتناب کرد.

تازه‌ترین گزارش این سازمان بورکینافاسو را در صدر فهرست کشورهایی قرار داده که جامعه بین‌الملل بحران آوارگی در آن‌ها را نادیده گرفته است. پس از آن، جمهوری دموکراتیک کنگو، کلمبیا، سودان، ونزوئلا، بروندی، کامرون، مالی، السالوادور و اتیوپی قرار می‌گیرند.

بورکینافاسو از سال ۲۰۱۵ با خشونت‌ گروه‌های تندرو جهادی دست‌به‌گریبان است. آن‌ها با در اختیار گرفتن کنترل نزدیک به ۴۰ درصد خاک بورکینافاسو، این کشور را به ورطه بحران و بی‌ثباتی کشانده‌اند.

شبه‌نظامیان تندور به شیوه‌های مختلف از جمله مین‌گذاری در جاده‌‌ها، محاصره شهرها، ویران کردن تاسیسات و زیرساخت‌ها، بستن مدارس، جلوگیری از رفت‌وآمد آزادانه مردم یا حمل‌ونقل کالا و موادغذایی به داخل شهرها قدرت مرکزی را تضعیف کرده و به بحران آوارگی و فاجعه انسانی دامن زده‌اند.

این درگیری‌های خشونت‌بار به بیرون راندن مردم از خانه‌ها و مزارع منجر شده است و بسیاری از آن‌ها به مناطق شلوغ شهری یا اردوگاه‌های موقت پناه برده‌اند. به گفته گروه‌های امدادرسان، نزدیک به ۸۰۰ هزار نفر در بیش از ۲۰ شهر در محاصره‌اند و به نوعی به گروگان گرفته شده‌‌اند.

بر اساس گزارش شورای پناهندگان نروژ ، در پنج سال گذشته بیش از ۱۴ هزار نفر در بورکینافاسو کشته شده‌اند. در سال ۲۰۲۲، خشونت‌ها در این کشور شدت یافت به طوری که نزدیک به نیمی از موارد آن تنها مربوط به ۱۵ ماه گذشته بود. خشونت‌های فزاینده در این کشور آوارگی بیشتر مردم را به همراه داشت و اکنون از هر چهار بورکینافاسویی، یک نفر به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارد.

این گزارش شکاف روزافزون بین میزان کمک‌های بشردوستانه درخواستی سازمان ملل متحد با کمک‌های دریافت‌شده را هم نشان می‌دهد. بر این اساس، مجموع کمک دریافتی برای آفریقا در سال ۲۰۲۲ نسبت به سال پیش از آن، ۷.۴ درصد کاهش داشته است. این در حالی است که خشونت‌های مرتبط با القاعده و داعش بورکینافاسو را به کشوری با یکی از بالاترین نرخ‌ رشد جمعیت آوارگان داخلی در جهان تبدیل کرده‌ است. بر اساس داده‌های دولت بورکینافاسو، تعداد آوارگان داخلی از سال ۲۰۱۹ به این‌ سو بیش از دو هزار درصد افزایش یافته است.

با وجود کمبود بودجه و نیازهای فزاینده، گروه‌های امدادرسان و دولت در تلاش‌اند این نیازها را رفع کنند. از هر چهار نفر یکی به کمک نیاز دارد و ده‌ها هزار نفر با فاجعه گرسنگی مواجه‌اند؛ بنا به اعلام سازمان ملل، حتی نیمی از بودجه ۸۰۰ میلیون دلاری که گروه‌های بشر‌دوستانه در فراخوان سال گذشته درخواست کرده بود هم تامین نشده است. سال گذشته تنها ۴۲ درصد کمک‌های بشردوستانه موردنیاز تامین مالی شد و این رقم امسال کمتر هم گزارش شده است. فراخوان سال جاری کمک‌‌های بشردوستانه در ماه آوریل آغاز شده و تاکنون تنها ۱۸ درصد از ۸۸۲ میلیون دلار درخواستی تامین شده است.

بورکینافاسو در غرب آفریقا کشوری محصور میان سرزمین‌های خشک است و از بی‌ثبات‌ترین و فقیر‌ترین کشورهای جهان به‌شمار می‌رود. این کشور فقط در سال ۲۰۲۲ دو کودتا از سر گذرانده است که در نخستین مورد آن، پل‌ــ‌هانری سانداوگو دامبیا، رهبر جنبش میهنی برای حفاظت و بازسازی در ۲۴ ژانویه ۲۰۲۲، رئیس‌جمهوری راک مارک کریستین کابوره را سرنگون و بازداشت کرد. در پی آن، ارتش بی‌درنگ مجلس، دولت و قانون اساسی را منحل کرد.

نزدیک به شش ماه بعد، ژنرال ابراهیم ترائوره کودتای دوم را در ۳۰ سپتامبر ۲۰۲۲ رقم زد و سرهنگ پل‌ــ‌هنری ساندائوگو دامیبا را از سمتش برکنار کرد. از آن زمان که ابراهیم ترائوره رهبری حکومت نظامی را در اختیار گرفت، فعالیت تمامی احزاب سیاسی و سازمان‌های مردم‌نهاد در این کشور به حالت تعلیق درآمد.

به گزارش آسوشیتدپرس، از سال گذشته دردسرهایی که نیروهای امنیتی برای سازمان‌های امدادی ایجاد می‌کردند هم افزایش یافت. این دردسرها (از جمله بازداشت، ضرب و جرح، کشتن کارکنان این سازمان‌ها) از یک مورد در سال ۲۰۲۱ به ۱۱ مورد در سال ۲۰۲۲ رسید.

به باور تحلیلگران، ابراهیم ترائوره تنها به دستاوردهای نظامی توجه دارد و به حقوق بشر، آزادی بیان و فعالیت‌های مدنی اهمیت چندانی نمی‌دهد. با اینکه او بارها وعده داده‌ که با شبه‌نظامیان مقابله خواهند کرد، در عمل نتوانسته کاری از پیش ببرد و خشونت‌ این گروه‌ها شدت یافته است.