امضای قرارداد امنیتی و دفاعی میان رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه و فائز السراج، رئیس دولت طرابلس در غرب لیبی، واکنش شدید شماری از کشورهای عضو ناتو و کشورهای ائتلاف عربی را بر انگیخته و منجر به بروز تنش‌های جدید در دریای مدیترانه شده است.

این واکنش‌ها زمانی جدی‌تر شد که اردوغان اعلام کرد، در صورتی‌که آمریکا فشارهای خود را بر ترکیه تداوم دهد، برخی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در ترکیه را خواهد بست.

عامل اساسی بحران در مدیترانه، سیاست‌های راهبردی رژیم عدالت و توسعه حاکم در ترکیه است که سال‌ها است به غرض یارگیری ایدئولوژیکی و سیاسی، در سرتاسر خاورمیانه مداخله می‌کند.

چنان‌چه برای کمک به شبه‌ نظامیان اخوان المسلمین، در برابر «نیروهای دموکراتیک سوریه»، به شمال سوریه حمله نظامی کرد که با مداخله آمریکا و عقب نشینی نیروهای کرد، از مرز مشترک سوریه و ترکیه، متوقف شد.

افزون بر آن رژیم ترکیه، سال‌ها است به شبه نظامیان وابسته به اخوان المسلمین که در طرابلس و مصراته تسلط دارند، کمک‌های نظامی و لجستیکی می‌کند، چنان‌چه برای کمک به حکومت زیر نفوذ اخوان المسلمین در طرابلس و جلوگیری از پیش‌روی «ارتش ملی لیبی» به سمت پایتخت، ابزارهای جنگی و پهپادهای پیشرفته را به لیبی فرستاد.

هر چند به دلیل سیاست‌ها و اقدامات یاد شده ای رژیم ترکیه، روابط این کشور با کشورهای ائتلاف عربی یعنی مصر، بحرین،، امارات متحده عربی و عربستان سعودی، به تیرگی گراییده بود، اما امضای قراراداد امنیتی و دفاعی اخیر میان اردوغان و سراج، امنیت و ثبات منطقه را به لرزه در آورده و بحران را چند برابر کرد و در نتیجه، روابط کشورهایی مانند یونان، ایتالیا و فرانسه که تا کنون بی‌طرف بودند، با آنکارا نیز دچار تیرگی شد.

بر اساس قرارداد یاد شده، ارتش ترکیه می‌تواند برای دفاع از حکومت طرابلس، در هر نقطه ای از خاک لیبی نیرو پیاده کند. از این جهت مصر و امارات همبستگی و پشتیبانی خود را از ارتش ملی لیبی و «حکومت بنغازی» که مورد حمایت پارلمان لیبی می‌باشد، اعلام کردند.

کشور یونان نیز قرارداد امنیتی آنکارا و طرابلس را نقض تمامیت ارضی خود دانسته، اعلام کرد که در برابر اجرای آن خواهد ایستاد. از جانب دیگر ایتالیا اعلام کرده است که قصد دارد یک ناو جنگی را برای کمک به یونان به آب‌های مرکزی مدیترانه بفرستد. فرانسه نیز مخالفت خود را با این قرارداد ابراز داشته است.

موارد بالا نشان می‌دهد که قرارداد دریایی آنکارا – طرابلس، با مخالفت جدی کشورهای عربی، آفریقایی و اروپایی رو به رو بوده و روابط میان این کشورها و ترکیه را دچار بحران کرده است.

از جانب دیگر، دولت ترکیه پس از این‌که کنگره آمریکا، کشتار ارامنه توسط عثمانی‌ها را نسل‌کشی خواند، واکنش نشان داده، اعلام کرد در صورتی‌که آمریکا فشار‌ها بر این کشور را افزایش دهد، برخی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در خاک ترکیه از جمله پایگاه «انجرلیک»را خواهد بست.

با در نظر داشت موارد بالا، می‌توان به این نتیجه دست یافت که اکنون ترکیه که خود عضو پیمان ناتو است، با سیاست‌های نادرست و مداخله در لیبی، روابطش را  با چهار کشور از کشورهای عضو «ناتو» (آمریکا، فرانسه، ایتالیا و یونان) دچار تیرگی و بحران کرده است.

از این جهت، پیش‌بینی می‌شود که فرماندهی ناتو در بروکسل، برای حل این معضل، به تشکیل نشستی از کشورهای عضو ناتو، مبادرت کند که نتایج آن برای آنکارا خوش‌آیند نباشد. زیرا افزون بر مخالفتی که میان اعضای ناتو با قرارداد آنکارا – طرابلس وجود دارد، مسأله بسته شدن پایگاه‌های نظامی آمریکا در ترکیه به ویژه پایگاه انجر لیک، در واشنگتن و بروکسل از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و به معنای فروپاشی محور جنوب شرقی پیمان ناتو تلقی می‌گردد که مستلزم گرفتن یک موضع جدی و قاطع خواهد بود.

فشرده سخن این‌که سیاست‌های رجب طیب اردوغان در شمال آفریقا، دریای مدیترانه و شمال سوریه، کشورهای غربی را وادار خواهد کرد تا موضع خود را در برابر ترکیه در کوتاه مدت و میان مدت، تغییر دهند.

https://www.independentarabia.com