در حالیکه هیچ امیدی به بازگشایی دبیرستان‌های دختران در افغانستان نیست، طالبان با دستکاری برنامه‌های درسی، مدارس پسرانه را به مراکز آموزش جهادگرایی و افراطیت تبدیل کرده‌اند. یک متخصص آموزش که پیگیر مسائل آموزشی در افغانستان است، در مجله «فارن پالیسی» نوشت که «ایدئولوژی طالبان» اینک بخشی از فضای فرهنگی در افغانستان است، «زیرا معلمان مجبورند برنامه درسی تاییدشده و مطلوب طالبان را تدریس کنند».

لین اودنیل، ستون‌نویس فارن پالیسی با طرح این پرسش که آینده کودکان افغانستان در مدارس زیر سلطه طالبان چه خواهد بود، می‌نویسد: «مدرسه در افغانستان بیشتر [آموزش] کلاشینکف، بمب‌گذاری انتحاری و قرآن است. این دستور طالبان برای آموزش است.» او می‌نویسد که در حال حاضر زیر سلطه طالبان، به مدرسه نرفتن دختران بزرگ‌ترین مشکل نیست، «بلکه مشکل بزرگ‌تر، پسرانی‌اند که در مدارس [زیر حاکمیت طالبان] تحصیل می‌کنند».

رویه و هدف طالبان در پیوند با برنامه‌های درسی مدارس و دانشگاه‌ها، از پیش معلوم است. این گروه در دور نخست حاکمیت بر افغانستان نیز مضمون‌های درسی با محتوای دموکراسی، حقوق بشر، صلح، برابری جنسیتی، هنر و موسیقی را از برنامه‌های آموزشی حذف کرده بودند.

اینک، نزدیک به دو سال پس از سلطه طالبان بر افغانستان، نیز گزارش‌های محلی نشان می‌دهند که طالبان در مدارس پسرانه به تدریس مضامین دینی، موضوعات مرتبط با جهاد، آموزش اسلحه و مسائلی از این دست تاکید دارند.

فارن پالیسی می‌نویسد که مدارس در سراسر افغانستان، به موسساتی مذهبی برای یادگیری غیرمستقیم قرآن (به زبان عربی) تبدیل شده‌اند «و کسانی که از این مدارس بیرون می‌آیند، دانشمند نیستند، بلکه بمب‌افکن‌اند.» در این مقاله پیش‌بینی شده است که با ادامه این روش درسی در افغانستان، دانش‌آموزانی که از مدارس فارغ‌التحصیل می‌شوند، «به سختی سواد خواندن و نوشتن یا حساب کردن خواهند داشت».

لورین اوتس، متخصص آموزش، در این باره می‌گوید: «می‌توان از طریق نظام آموزشی، جامعه‌ای را ساخت یا فروپاشید، و طالبان این را می‌دانند. اینجا یک دیدگاه واقعی سیاسی حاکم است و باید این نگرانی مطرح باشد که این، یکی از اجزای کلیدی دولتی تروریستی است.»

طالبان از آغاز به قدرت رسیدن در افغانستان، صریحا اعلام کردند که برنامه آموزشی مدارس و دانشگاه‌ها در افغانستان در ۲۰ سال گذشته غیراسلامی بوده است و باید بازبینی شود. وزارت آموزش عالی این گروه، قسمت زیادی از برنامه درسی دانشگاه‌ها را تغییر داد. طالبان حتی در مورد تعطیل کردن دبیرستان‌های دخترانه نیز موضوع کار روی تغییر در برنامه درسی را بهانه می‌آورند. 

پیش از این، اداره بازرس ویژه آمریکا در امور بازسازی افغانستان (سی‌گار) نیز در گزارشی اعلام کرده بود که «طالبان خواهان تعریف مجدد مفاهیمی مانند آزادی، حقوق بشر، صلح و برابری در تفسیر خود از سنت اسلامی‌اند و آموزش می‌دهند که چارچوب شریعت، تنها راه دستیابی به این ارزش‌ها است.»

مقام‌های طالبان در سخنرانی‌های خود به صراحت از ارزش‌های جهاد، حمله‌های انتحاری، خشونت و کشتار افراد غیرمسلمان سخن می‌‌گویند و معتقدند که این افکار باید در مدارس و نهادهای آموزشی نیز بازتاب گسترده داشته باشند. 

اچ آر مک‌ مستر، ژنرال سابق ارتش ایالات متحده که مدت کوتاهی در دولت ترامپ مشاور امنیت ملی بود، در مصاحبه با فارن پالیسی، شبکه‌ای از مدارس را در افغانستان و پاکستان،  «کارخانه‌هایی که جهل را تداوم می‌بخشند و نفرت را برای تولید تروریست برمی‌انگیزند» توصیف کرد.

یادگیری استفاده از اسلحه، پرتاب نارنجک و حتی استفاده از جلیقه‌های انتحاری، از جمله مواردی است که از سال‌ها پیش به این سو، به صورت عادی در مدارس دینی افراطی در افغانستان آموزش داده می‌شود. این مدارس دینی، خود‌به‌خود مکان‎های سربازگیری طالبان، یا در واقع مراکز آموزش نظامی طالبان‌اند.

حتی در دوران دولت جمهوریت در افغانستان، نیز صدها مدرسه دینی در نقاط مختلف کشور با بودجه‌هایی از منابع نامشخص فعال بودند که امکانات غذا، لباس و محل بودوباش شبانه‌روزی برای طلبه‌ها فراهم می‌کردند. 

به دلیل فقر فراگیر در افغانستان، مردم از دیرزمان مشتاق فرستادن فرزندان خود (به‌ویژه پسران) به مدارس دینی بودند، زیرا این کار سبب کاهش هزینه‌های خانوارها می‌شد. 

اینک افزون بر مدارس دینی، مدارس عادی نیز محتوای دینی تدریس می‌کنند. با این حال، طالبان تلاش زیادی برای ایجاد مدارس دینی در سراسر کشور دارند.