دوشنبه، ۱۵ مه (۲۵ اردیبهشت)، بیش از یک دهه تعلیق عضویت سوریه در اتحادیه عرب، پایان یافت و چهار روز پیش از نشست جمعه آینده در عربستان سعودی، مقام‌های دمشق در یک جلسه مقدماتی شرکت کردند.

محمد الجدان، وزیر دارایی عربستان سعودی، در این نشست که گزارش زنده آن از شبکه تلویزیونی دولتی الاخباریه پخش شد، گفت: «از این فرصت استفاده می‌کنم و بازگشت سوریه را به جمع اتحادیه کشورهای عربی خوشامد می‌گویم.» او افزود: «منتظر همکاری با هم برای دستیابی به اهداف مشترکیم.»

نشست اتحادیه عرب جمعه، ۱۹ مه (۲۹ اردیبهشت)، در جده برگزار خواهد شد. از زمان تعلیق دمشق از اتحادیه عرب در نوامبر ۲۰۱۱، این نخستین بار است که مقام‌های سوری در نشست اتحادیه عرب حاضر می‌شوند. در آن زمان، جامعه بین‌الملل سوریه را به دلیل سرکوب خشونت‌آمیز تظاهرات مخالفان تحریم کرد. درگیری‌های داخلی در سوریه به مرگ بیش از ۵۰۰ هزار نفر و آوارگی میلیون‌ها شهروند این کشور منجر شده است.

در هفته‌های گذشته، کشورهای عربی به گونه رسمی از دولت سوریه استقبال، و بازگشت بشار اسد، رئیس ‌جمهوری این کشور، را به اتحادیه عرب تضمین کردند.

ملک سلمان، پادشاه عربستان سعودی، از بشار اسد برای شرکت در نشست جمعه در شهر ساحلی جده در ساحل دریای سرخ دعوت کرده است. حضور بشار اسد در این نشست، نخستین حضور او پس از نشست ۲۰۱۰ در لیبی است.

امارات متحده عربی در ۲۰۱۸ روابط خود را با سوریه از سر گرفت و برای حضور مجدد دمشق در جمع کشورهای عربی تلاش کرد. پس از زلزله مرگبار ترکیه و سوریه در ششم فوریه ۲۰۲۳، روابط دیپلماتیک دمشق با پایتخت‌های عربی گسترش یافت.

مارس همین سال نیز نزدیکی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران، متحد نزدیک دمشق، برای ازسرگیری روابط، چشم‌انداز سیاسی منطقه را تغییر داد. ریاض هفته گذشته تایید کرد که فعالیت نمایندگی‌های دیپلماتیک دو کشور از سر گرفته خواهد شد. پیش از آن نیز بحرین، مصر و اردن روابط‌ دیپلماتیک‌ خود را با دمشق از سر گرفتند.

در حالیکه خطوط مقدم درگیری‌ها در سوریه تا حد زیادی آرام شده است، بخش‌های زیادی از شمال این کشور همچنان بیرون از کنترل دولت باقی مانده و هیچ راه‌حل سیاسی برای پایان دادن به درگیری‌ها ارائه نشده است. کنترل مرزها برای جلوگیری از قاچاق مواد مخدر و اسلحه و خروج شبه‌نظامیان خارجی از سوریه، از جمله شروط اتحادیه عرب برای بازگشت کامل دمشق به این اتحادیه است.

دیپلمات‌های ارشد ۹ کشور عربی ماه گذشته در مورد بحران سوریه در عربستان سعودی به گفت‌وگو پرداختند و پنج وزیر خارجه کشورهای منطقه، از جمله سوریه، اول ماه مه در اردن با یکدیگر دیدار کردند.

با این حال، همه کشورهای منطقه به سرعت روابط خود را با اسد بهبود نبخشیده‌اند. قطر در ماه جاری میلادی گفت که روابطش را با دولت اسد عادی نمی‌کند، اما خاطرنشان کرد که این تصمیم مانع حضور مجدد دمشق در اتحادیه عرب نخواهد بود.

ایالات متحده آمریکا نیز از تصمیم کشورهای عرب برای عادی‌سازی روابط با بشار اسد استقبال نکرده است. یک گروه دوحزبی از قانونگذاران آمریکایی پنجشنبه، ۱۱ مه  (۲۱ اردیبهشت)، پیش‌نویس طرحی را معرفی کردند که از دولت جو بایدن می‌خواهد از به رسمیت شناختن بشار اسد در جایگاه رئیس ‌جمهوری سوریه خودداری کند و قابلیت واشنگتن را برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه دمشق افزایش دهد. 

این طرح، دولت آمریکا را از به رسمیت شناختن یا عادی‌سازی روابط با هر دولتی در سوریه به رهبری اسد که تحت تحریم‌های ایالات متحده است، منع می‌کند و قانون «سزار» را که در ۲۰۲۰ موجب اعمال تحریم‌های شدیدی علیه سوریه شد، گسترش می‌دهد.