رسانه‌های دولتی سوریه از دیدار شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی با بشار اسد، رییس‌جمهوری سوریه، در دمشق و در روز سه‌شنبه ۲۹ فروردین (۱۸ آوریل) خبر دادند. 

دیدار وزیر خارجه عربستان سعودی با رییس‌جمهوری سوریه، بزرگترین گام در جهت پایان دادن به انزوای ده ساله سوریه در منطقه‌ و در میان جهان عرب به شمار می‌رود. 

شاهزاده فیصل بن فرحان ساعاتی قبل در روز سه‌شنبه وارد پایتخت سوریه شد. این اولین سفر یک مقام ارشد دیپلماتیک سعودی به دمشق از سال ۲۰۱۱ به این سو است؛ زمانی که بشار اسد اعتراضات مردمی را به شدت سرکوب کرد و دامنه خشونت‌ها به یک دهه جنگ داخلی گسترش یافت. 

 خبرگزاری رسمی سوریه جزییاتی درباره دیدار اسد و شاهزاده بن فرحان ارائه نداده است. وزیر خارجه عربستان سعودی در بدو ورود به سوریه، در فرودگاه دمشق مورد استقبال منصور عزام، وزیر امور ریاست جمهوری سوریه قرار گرفت. او هفته گذشته در جده با همتای سوری خود فیصل مقداد دیدار کرده بود.

وزارت خارجه سعودی در بیانیه‌ای گفت که این دیدار نشان‌دهنده تمایل ریاض به یافتن راه‌حلی سیاسی برای درگیری‌های سوریه است، به طوری که «هویت عربی، امنیت و ثبات سوریه حفظ شود و آن را به محیط عربی خود بازگرداند.»

به دنبال سرکوب مرگبار معترضان سوری به دست نیروهای وابسته به حکومت در سال ۲۰۱۱، عضویت سوریه در اتحادیه عرب تعلیق شد و چند کشور عرب از جمله عربستان سعودی، از برخی گروه‌های مسلح که علیه اسد مبارزه می‌کردند، حمایت کردند. 

اسد با کمک متحدان عمده خود ایران و روسیه، توانست تسلط خود بر بیشتر بخش‌های کشور را بازیابد. عربستان سعودی در ماه‌های اخیر گفت که منزوی کردن اسد فایده نداشت. 

وزیر خارجه عربستان سعودی در حالی با بشار اسد ملاقات کرد که هفته گذشته، دیپلمات‌های ۹ کشور عربی در شهر جده عربستان دیدار کردند تا درباره پایان دادن به غیبت طولانی سوریه در عرصه دیپلماتیک و بازگشت احتمالی این کشور به جمع ۲۲ عضو اتحادیه عرب پس از تعلیق در سال ۲۰۱۱ گفتگو کنند.

در آن جلسه، دیپلمات‌ها بر «اهمیت نقش کشورهای عرب در تلاش‌ها برای پایان دادن به بحران سوریه» تاکید کردند هرچند که درنهایت نتوانستند درباره بازگشت دمشق به اجماع برسند.

قطر را می‌توان جدی‌ترین مخالف بازگشت سوریه به اتحادیه عرب دانست در حالی که کشورهایی همچون مراکش و کویت نیز موضع مثبتی در این مورد نشان نداده‌اند. با این حال، بیشتر دیگر کشورهای عربی قدم‌هایی در راه عادی‌سازی روابط خود با دمشق برداشته‌اند. به ویژه با تحولات رخ داده در منطقه از جمله نزدیکی ایران و عربستان سعودی و همچنین زلزله مرگبار اخیر که ترکیه و سوریه را لرزاند، در ماه‌های اخیر تعامل اعراب با رئیس‌جمهوری سوریه افزایش یافته است.

در شرایطی که پس از بروز جنگ داخلی در سوریه و سرکوب‌های انجام گرفته از سوی بشار اسد، بسیاری از کشورهای عرب روابط خود را با دمشق قطع و این کشور را از اتحادیه عرب اخراج کردند، در ماه‌های گذشته روابط دیپلماتیک دمشق منزوی رو به گرم شدن رفته است.

وزیر خارجه سوریه در ماه جاری در پی سفرهای دیپلماتیک خود به عربستان سعودی و مصر، از الجزایر و تونس نیز بازدید کرد تا مقدمات بازگشایی سفارت سوریه در تونس فراهم شود.

قیس سعید، رئیس‌ جمهوری تونس اوایل ماه جاری میلادی اعلام کرده بود که به وزارت خارجه این کشور دستور داده سفیر جدیدی برای سوریه منصوب کند.

به گفته برخی از کارشناسان بین‌المللی، پس از توافق تهران و ریاض، سوریه و لبنان در راس کشورهایی قرار دارند که از نزدیکی دو کشور تاثیر می‌گیرند. همسو با این دیدگاه، بشار اسد ماه گذشته در جریان سفر به مسکو در یک گفتگوی تلویزیونی اعلام کرد که «سوریه دیگر صحنه درگیری عربستان و ایران نیست.»

در همین حال، عده‌ای دیگر از ناظران معتقدند که توافق عربستان سعودی و ایران، تاثیر زیادی بر اوضاع سوریه نخواهد داشت و آنچه بر اوضاع دمشق تاثیر دارد، استقبال کشورهای عرب از بازگشت این کشور به اتحادیه عرب است؛ اتفاقی که بدون توجه به نزدیکی ایران و عربستان سعودی در جریان است.