ماه رمضان در ایران روز پنجشنبه ۳ فروردین، آغاز شد. مقام‌های حکومتی که از چند روز قبل، تهدید مردم در صورت روزه‌خواری را آغاز کرده بودند، روز چهارشنبه آخرین خط‌ونشان‌ها را هم برای مردم کشیدند و آنان را به برخورد‌های شدید تهدید کردند. در نقطه مقابل، مردم ایستاده‌اند که می‌گویند با وضعیت اقتصادی موجود، حتی روزه گرفتن هم گران تمام می‌شود. بررسی بهای خوراکی‌های پرمصرف در ماه رمضان نشان می‌دهد که کل درآمد ماهانه یک خانواده کارگری هم برای آماده کردن سفره افطاری باکیفیت در ایام ماه رمضان کافی نیست.

در حال حاضر قیمت یک بسته پنیر ۳۵۰ گرمی حدود ۳۶ هزار تومان، نیم کیلوگرم سبزی‌خوردن ۱۵ هزار تومان، خرمای عسلی ۸۰۰ گرمی ۵۸ هزار تومان و نان بربری دانه‌ای سه هزار تومان است. همچنین بهای یک کیلو گوشت خورشتی گوسفندی به بیش از ۵۲۰ هزار تومان رسیده و قیمت نیم کیلوگرم زولبیا و بامیه هم ۶۰ هزار تومان است.

بررسی‌های پایگاه خبری تجارت‌نیوز نشان می‌دهد چنانچه خانواده‌ای پنج‌نفره بخواهند یک وعده آش‌رشته برای افطار آماده کنند، باید دست‌کم ۱۰۰ هزار تومان برای اقلام موردنیاز آن هزینه کنند. خرید یا پخت یک کیلوحلیم هم بیش از ۹۰ هزار تومان تمام می‌شود.

بنابراین پهن کردن سفره افطاری برای خانواده‌ای پنج نفره که حاوی ۳۰۰ گرم خرما، ۳۰۰ گرم زولبیا و بامیه، نیم کیلو آش، ۳۰۰ گرم پنیر، نیم کیلو سبزی‌خوردن و چهار عدد نان باشد، در ارزان‌ترین حالت، حدود ۱۵۰ هزار تومان آب می‌خورد. به این موارد باید هزینه چای، شکر و قند را هم اضافه کرد.

در واقع سرپرست خانوار برای ماه رمضان باید در حداقل‌ترین حالت، طی یک ماه، چهار میلیون و ۵۰۰ هزار تومان برای سفره افطار هزینه کند؛ اما اگر بخواهیم به این سفره افطاری یک وعده غذای گرم مانند زرشک‌پلو با مرغ یا یک غذای خورشتی اضافه کنیم، هزینه افطاری کامل برای یک خانواده پنج‌نفره به بیش از ۲۵۰ هزار تومان خواهد رسید.

مقایسه بهای کالا‌های خوراکی پرمصرف در ماه رمضان ۱۴۰۲ با سال‌های گذشته جهش چندین برابری قیمت‌ها را نشان می‌دهد. به‌ عنوان‌ مثال، قیمت هر کیلو زولبیا و بامیه درجه‌۱ در ماه رمضان امسال ۱۲۰ هزار تومان و قیمت نوع درجه‌۲ آن هم ۱۰۰ هزار تومان است.

در ماه رمضان ۱۴۰۱، قیمت هر کیلو زولبیا و بامیه ۷۰ هزار تومان بود. به‌ عبارت‌ دیگر بهای آن در مدت یک سال بالغ‌ بر ۷۰ درصد افزایش یافته است.

برای بررسی وضعیت سفره افطار مردم ایران کافی است نرخ همین خوراکی پرمصرف ماه رمضان را در ۱۰ سال اخیر بررسی کنیم.

بهای یک کیلو زولبیا و بامیه درجه‌۱ در ماه رمضان ۱۳۹۲، یعنی ۱۰ سال پیش هفت هزار تومان بود. قیمت این شیرینی در ماه رمضان ۱۳۹۵ با تصمیم اتحادیه قنادان، به ۱۱ هزار تومان رسید. در ماه رمضان سال ۱۳۹۸، قیمت یک کیلو زولبیا و بامیه درجه‌۱ تا ۲۰ هزار تومان صعود کرد و سال بعد از آن نیز با افزایش چهار هزار تومانی به ۲۴ هزار تومان رسید. در ماه رمضان سال ۱۴۰۰، بهای زولبیا و بامیه درجه‌۱ با افزایش دوبرابری نسبت به سال قبل، ۴۸ هزار تومان اعلام شد. این روند افزایشی در سال ۱۴۰۱ و امسال نیز ادامه پیدا کرد.

تولیدکنندگان افزایش چند برابری قیمت مواد اولیه از جمله روغن، شکر، تخم‌مرغ و آرد را عامل این افزایش قیمت‌ می‌دانند.

گزارش‌های میدانی از بازار نشان می‌دهد که دیگر کالا‌های خوراکی نیز به همین ترتیب طی سال‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای گران‌تر شده‌اند و این در حالی است که در دستمزد‌ها و درآمد‌های طیف وسیعی از اقشار جامعه تغییر محسوسی ایجاد نشده است. به همین دلیل، خانواده‌های ایرانی به‌ناچار اقلام پرمصرف را به‌تدریج از سفره خود حذف کرده یا مصرف آن‌ها را کاهش داده‌اند.