سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، در سخنرانی تلویزیونی خود هم زمان با آغاز سال ۱۴۰۲، از تورم و مشکلات اقتصادی در ایران گفت و بلافاصله اعلام کرد که این مشکلات اقتصادی در همه کشورهای دنیا وجود دارند. او همچنین مدعی شد که اوضاع بعضی کشورهای دنیا و مشکلات اقتصادی آن‌ها از ایران بدتر است و تلاش کرد تورم در ایران را اتفاقی طبیعی جلوه دهد و آن را مرتبط با اقتصاد جهانی توصیف کند. خامنه‌ای با اشاره به تعطیلی دو بانک آمریکایی و طعنه زدن به اقتصادهای اول دنیا، کوشید نشان دهد ایران در حال حاضر به نسبت آن کشورها در شرایط بهتری قرار دارد اما از سوی دیگر فرمان «مهار تورم» را هم صادر کرد تا بار دیگر تناقض‌ها در کلامش به چشم بیایند.

خامنه‌ای در حالی چنین ادعایی را مطرح کرد که بر اساس آمار سایت تریدینگ اکونومیک، اوضاع بیشتر کشورهای جهان به بدی ایران نیست. بر اساس این آمار، میزان تورم فوریه ۲۰۲۲ تنها در کشورهای ترکیه با ۵۵.۱۸ درصد، سورینام با ۵۵.۵ درصد، زیمباوه با ۶۲.۳ درصد، آرژانتین با ۹۲.۳ درصد، لبنان با ۱۰۲ درصد، سوریه با ۱۲۴ درصد و ونزوئلا با ۱۵۶ درصد، بیش از تورم ۵۳.۴ درصدی ایران بوده است و جمهوری اسلامی با این آمار، در جایگاه نهمین کشور از نظر بیشترین میزان تورم قرار دارد.

از سوی دیگر، بر اساس آمار منتشرشده در رسانه‌های داخل ایران، رشد اقتصادی در دو سال گذشته روندی کاهشی داشته است. اقتصادنیوز در گزارشی به بررسی اقتصاد ایران در یک‌ سال گذشته پرداخت و اعلام کرد که در تابستان و پاییز ۱۴۰۱، رشد اقتصادی از بالای هفت درصد به کانال دو درصد وارد شده است. بر اساس این گزارش، حجم ارزش افزوده حقیقی اقتصاد ایران در تابستان ۱۳۹۶ حدود ۲۰۲ هزار میلیارد تومان بود. این در حالی است که در تابستان ۱۴۰۱، این رقم حدود ۱۹۷ هزار میلیارد تومان براورد شد. بر همین اساس می‌توان گفت که نرخ رشد اقتصادی در ایران روندی نزولی داشته و احتمالا این روند تکرار خواهد شد.

البته همین آمار رشد اقتصادی نیز با اماواگرهای فراوانی همراه است. آمار بانک مرکزی با اطلاعات منتشرشده از سوی مرکز آمار ایران تفاوت فاحشی دارد. بر اساس گزارش بانک مرکزی، در فصل سوم سال ۱۴۰۱ رشد اقتصادی ۵.۳ درصد بوده و رشد اقتصادی در تمامی گروه‌ها مثبت اعلام شده است. این در حالی‌ است که مرکز آمار ایران از رشد منفی خبر می‌دهد. به گزارش اعتماد آنلاین، این تناقض در داده‌ها نشان می‌دهد که رشد اقتصادی ایران در ۹ ماهه ۱۴۰۱ نسبت به ۹ ماهه ۱۴۰۰، معادل ۳.۷ درصد بوده است؛ عددی که از نگاه کارشناسان اقتصادی، به علت اقتصاد نفتی ایران چندان قابل‌تامل نیست.

بر اساس آمار بانک مرکزی، رشد گروه‌های کشاورزی، نفت، صنایع و معادن، صنعت و خدمات به ترتیب معادل ۱.۱ درصد، ۱۵.۴ درصد، ۸.۹ درصد، ۱۱.۶ درصد و ۳.۳ درصد بوده، در حالی که بر اساس اعلام مرکز آمار ایران، رشد این بخش‌ها به ترتیب منفی ۷.۹ درصد، ۱۰.۷ درصد، ۶.۲ درصد، ۵.۰ درصد و ۱.۷ درصد اعلام شده است.

در ۹ ماهه نخست ۱۴۰۱ نسبت به مدت مشابه در سال قبل، «هنر، سرگرمی، تفریح، ورزش و سایر خدمات اجتماعی» با نرخ منفی پنج درصدی رشد مواجه بوده و «اداره عمومی، دفاع و تامین اجتماعی» نیز رشد منفی ۸.۸ را در این زمان به ثبت رسانده است. دو بخش «آموزش» و «فعالیت‌های اداری و خدمات پشتیبانی» هم به ترتیب رشد منفی ۱۰.۵ و ۱۰ درصد داشته‌اند که به تنهایی باعث شدند ۰.۹ واحد از رشد اقتصادی کاسته‌ شود.

علی خامنه‌ای در سخنرانی ضبط‌شده خود که بامداد سه‌شنبه از تمامی شبکه‌های تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد، به تعطیلی بانک‌ها در کشورهای دیگر اشاره کرد. اشاره‌ای که احتمالا مربوط به تعطیلی دو بانک سیلیکون‌ولی و سیگنچر در آمریکا بود. او با پرداختن به مشکلات اقتصادی دیگر کشورها تلاش کرد اوضاع نابسامان اقتصادی ایران را با آن کشورها مقایسه کند و گفت: «اقتصادهای قوی دچار ورشکستگی بانک‌ها می‌شوند که همین اواخر شما خبرش را شنیدید. البته بعضی‌ها را خبرش را دادند، بعضی‌ها را هم ندادند که حالا خبرهایش پخش خواهد شد. ورشکستگی بانک‌ها هست، بدهکاری‌های فوق‌العاده تریلیونی وجود دارد در بعضی از کشورها که این‌ها خب گرفتاری است.»

اشاره خامنه‌ای به اقتصاد دیگر کشورها در حالی‌ است که روز دوشنبه بسیاری از معلمان خبر دادند که کماکان حقوق اسفند خود را نگرفته‌اند و بدون دریافت حقوق به استقبال نوروز خواهند رفت. معلمان همچنین با توجه به تداوم مشکلات اقتصادی اعلام کردند که از اردیبهشت‌ بار دیگر برای پیگیری مطالباتشان به خیابان‌ها خواهند آمد.

گروه‌های بازنشستگان تامین اجتماعی، بازنشستگان لشکری و کشوری و همچنین بسیاری از گروه‌های کارگری در ایران از دریافت نکردن مطالبات و کافی نبودن میزان حقوق دریافتی در مواجهه با هزینه‌ها خبر می‌دهند.

بر اساس نظر کارشناسان اقتصادی، با توجه به اینکه سبد معیشت حدود ۱۸ میلیون تومان محاسبه شده است، حقوق تقریبا شش میلیون تومانی کارگران آن‌ها را در سال جدید با مشکلات عدیده معیشتی روبرو خواهد کرد. از سویی، دولت اعلام کرده که علت پرداخت نشدن حقوق معلمان در اسفند کسری بودجه است؛ بهانه‌ای که احتمالا به باقی بخش‌ها و وزراتخانه‌ها و گروه‌ها هم سرایت خواهد کرد.

زمانی که دولت با این مشکلات عدیده و کاهش بودجه‌ روبرو می‌شود، صاحبان مشاغل و کارفرماها نیز ممکن است به‌زودی و به تبعیت از دولت، از دادن حقوق کارگران مانند گذشته سر باز بزنند و در آن صورت، شرایط اقتصادی در ایران به میزان بی‌سابقه‌ای بحرانی‌تر از قبل خواهد شد؛ اتفاقی که ممکن است پس از شروع خیزش «زن، زندگی، آزادی» و با افزایش این مشکلات اقتصادی، موج تازه‌ای از اعتراض‌ها و اعتصاب‌ها را به همراه داشته باشد.

خامنه‌ای در حالی سال ۱۴۰۲ را با «مهار تورم و رشد تولید» نام‌گذاری کرد که در صحبت‌هایش از رشد تولید و افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان تقدیر کرده بود. منبع صحبت‌های رهبر جمهوری اسلامی نمایشگاهی است که در اقدامی عجیب، در محل حسینیه بیت رهبری برگزار شد و او معتقد بود آنجا با تولیدات ملی و دانش‌بنیان بسیاری روبرو شده است.

با وجود این، پربیراه نیست اگر دانش، پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های علی خامنه‌ای در مورد اوضاع اقتصادی کشور را بر اساس بولتن‌های داخلی و گزارش‌هایی بدانیم که اطرافیانش در داخل بیت ایزوله‌شده رهبری، به او می‌دهند.

در رسانه‌های اجتماعی بارها در مورد این نمایشگاه نوشته شد و کاربران معتقد بودند خامنه‌ای با اطلاع از شرایط کشور در اوج اعتراض‌های سراسری، از ترس حتی حاضر نشد در یک نمایشگاه حضور یابد و نمایشگاه و غرفه‌هایش را برای بازدید او به بیتش بردند.