صدر ابراهیم، مرد پنهان سپاه پاسداران در میان طالبان کیست؟

صدر ابراهیم از چهره‌های کلیدی طالبان در حوزه جنوب، به‌ویژه استان هلمند، بود و در پیروزی طالبان نقش داشت

تنها یک عکس با وضوع کم منتسب‌به صدر ابراهیم در فضای مجازی منتشر شده است- Twitter/ @Mukhtarwafayee

صدر ابراهیم، فرمانده مشهور طالبان در استان هلمند در جنوب افغانستان، به‌عنوان معاون وزارت داخله (کشور) این گروه گمارده شده، اما مکان زندگی و فعالیت‌های او مشخص نیست.

حکومت طالبان و مسئولان مطبوعاتی آن، هیچ تصویری از صدر ابراهیم، معاون وزارت داخله‌شان منتشر نمی‌کنند و در اعلامیه‌ها و خبرنامه‌های این وزارتخانه هم هیچ اشاره‌ای به حضور او نمی‌شود.

در بررسی ایندیپندنت فارسی در حساب‌های رسمی طالبان در توییتر، ازجمله وزارت داخله‌شان، نامی از صدر ابراهیم دیده نمی‌شود و تنها یک عکس ناواضح منتسب به صدر ابراهیم در فضای مجازی منتشر شده است. برخلاف طالبان قندهاری و مشرقی، او در توییتر فعالیتی ندارد و کمتر مطلبی درموردش در این رسانه اجتماعی منتشر شده است.

برخلاف او، هواداران ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، و سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله (کشور)، با هدف تبلیغات، متن، ویدیو و عکس‌های زیادی از این دو منتشر می‌کنند.

رحمت‌الله نبیل که در نظام جمهوریت در جایگاه رئیس عمومی امنیت ملی افغانستان فعالیت کرده است، در جریان سخنرانی در نشست «انستیتو مطالعات استراتژیک افغانستان» که با استفاده از قابلیت «اسپیس» توییتر برگزار شد، از صدر ابراهیم، معاون وزارت داخله طالبان، و قیوم ذاکر، معاون وزارت دفاع طالبان، به‌عنوان افراد نزدیک به جمهوری اسلامی ایران نام برد.

او گفت: «جمهوری اسلامی تعدادی از طالبان ناراضی همچون قیوم ذاکر و صدر ابراهیم و برخی از چهره‌های رده‌ دوم و سوم طالبان را در اختیار دارد و روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند.»

اصطلاح ناراضی برای صدر ابراهیم و قیوم ذاکر به‌ این دلیل استفاده می‌شود که برخلاف توقع، نام آن‌ها در فهرست نخست کابینه طالبان که هفتم سپتامبر ۲۰۲۱ اعلام شد، دیده نمی‌شد و این درحالی بود که قبل از آن صدر ابراهیم به‌شکل غیررسمی صدر به‌عنوان وزیر داخله طالبان فعالیت می‌کرد. صدر ابراهیم و قیوم ذاکر پس از دو هفته به‌عنوان معاونان وزارتخانه‌های داخله و دفاع طالبان اعلام شدند.

صدر ابراهیم از چهره‌های کلیدی طالبان در حوزه جنوب، به‌ویژه استان هلمند، بود و در پیروزی طالبان نقش داشت. او تصور می‌کرد که پس از سرنگونی حکومت افغانستان به یک جایگاه مهم نظامی دست پیدا می‌کند، اما چنین اتفاقی نیفتاد و میدان رقابت را به سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، ملا یعقوب، وزیر دفاع، و عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات طالبان، باخت.

اواسط مهرماه سال‌جاری انفجاری در مسجد وزارت داخله طالبان رخ داد و شایعه شد که صدر ابراهیم، معاون این وزارتخانه، کشته شده است؛ اما مسئولان رسانه‌ای طالبان کشته‌شدن صدر ابراهیم را رد کردند. این حمله درحالی رخ داده بود که صدر ابراهیم پس از ماه‌ها انزوا و گوشه‌نشینی در استان‌های جنوب، در کابل حضور پیدا کرده بود.

صدر ابراهیم از افراد نزدیک به ملااختر محمد منصور، دومین رهبر طالبان، بود که در مسیر سفر از ایران در یک حمله هوایی، ماه مه ۲۰۱۶ در پاکستان کشته شد. با کشته‌شدن منصور برخی بر این باور بودند که از نفوذ ایران درمیان طالبان هلمندی کاسته می‌شود، اما صدر ابراهیم و ذاکر قیوم توانستند روابطشان را با جمهوری اسلامی ایران حفظ کنند.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

رحمت‌الله نبیل، رئیس امنیت ملی در حکومت پیشین افغانستان، گفت که بیشتر نق‌وانتقال مواد مخدر را ملااختر محمد منصور، رهبر دوم طالبان، مدیریت می‌‌کرد و شاخه قدس سپاه پاسداران مسیر امن انتقال مواد مخدر را در داخل ایران فراهم کرده بود.

او افزود: «یک تعداد از اقوام اسحاق‌زی، علیزی و نورزی با ایران هم سرحد بودند و مراوداتی از گذشته داشتند. آن‌ها برای اینکه ایران و سپاه قدس پول‌های پراتیفی (اشتراکی) خود در منطقه به‌شمول حمایت از حزب‌الله و دیگرها را به‌دست بیاورد، در قاچاق مواد مخدر و رساندن محفوظ آن از یک سرحد به سرحد در داخل ایران، همکاری می‌کرد. ایران از هر کیلوگرم مواد مخدر دوهزار دلار تکس (مالیات) می‌گرفت.»

به گفته‌ او، جمهوری اسلامی ایران نیروهای وابسته به اختر محمد منصور را در برخی از پیمان‌های صادرات نفت و گاز به افغانستان شریک کرده بودند. پس از کشته‌شدن اختر محمد منصور، صدر ابراهیم و قیوم ذاکر روابطشان را با جمهوری اسلامی ایران ادامه دادند و خط ترانزیت مواد مخدر به ایران را مدیریت کردند.

نیروهای طالبان که در استان‌های غربی و جنوبی افغانستان مورد حمایت مالی و تسلیحاتی جمهوری اسلامی بودند، بیشتر به فعالیت‌های خراب‌کارانه مشغول بودند؛ نیروهای وابسته به طالبان هلمندی و صدر ابراهیم بخشی از این فعالیت‌ها را برعهده داشتند.

رحمت‌الله نبیل گفت: «اکثر طالبانی که ازسوی ایران حمایت می‌شدند، بیشتر تمرکزشان روی فرودگاه شیندند (استان هرات) و سدهای بخش‌آباد و کمال‌خان بود و به همین حد کوشش می‌کردند.»

شاه محمود میاخیل، سرپرست وزارت دفاع در حکومت پیشین، نیز در یک اسپس توییتری گفت که آغاز روابط میان جمهوری اسلامی و طالبان از سال ۲۰۰۳ بود و تهران از طالبان در استان‌های غربی و هلمند حمایت می‌کرد.

برخلاف سراج‎‌الدین حقانی، وزیر داخله طالبان، صدر ابراهیم روابط نزدیکی  با پاکستان ندارد و کشته‌شدن اختر محمد منصور، رهبر دوم طالبان، در مسیر آمدن از تهران به پاکستان، باعث افزایش سوء‌ظن به اسلام‌آباد شد.

اسلام‌آباد از ارتباط طالبان با جمهوری اسلامی نگران است، چون به روایتی، طالبان را «دارایی‌های استراتژیک» خود می‌داند.

ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر طالبان، پیش‌تر چندین سال را در زندان‌های پاکستان سپری کرده بود.

جمهوری اسلامی ایران  سفارت و کنسولگری‌های افغانستان را به طالبان تحویل داد و به‌‌دلیل روابط نزدیک با صدر ابراهیم، محمد افضل حقانی، وابسته‌به صدر ابراهیم، را به‌عنوان سفیر قبول کرد.

گفته می‌شود بیش از چهار میلیون شهروند افغانستان در ایران سکونت دارند و با این حضور، سفارت و نمایندگی‌های دیپلماتیک درآمد بالای دارند.

با سرنگونی حکومت افغانستان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ به‌‌دست طالبان، بیشتر نمایندگی‌های سیاسی در کشورهای دیگر با حکومت طالبان در تماس نیستند و درآمد آن‌ها نیز مشخص نیست.

صدر ابراهیم با سپاه پاسداران در تماس است و به نظر می‌رسد که با بهره‌گیری از نفوذ سپاه پاسداران در دستگاه دیپلماتیک جمهوری اسلامی، سفارت افغانستان به نماینده مورد نظر صدر ابراهیم تحویل داده شده باشد.

در دوران حکومت طالبان حسن کاظمی قمی، عضو شاخه برون‌مرزی سپاه پاسداران موسوم به سپاه قدس، به‌عنوان سفیر در کابل و حسن مرتضوی، معاون سفیر، گمارده شدند. سیدحسن مرتضوی از فرماندهان سپاه قدس و بنیان‌گذار لشکر فاطمیون است.

لشکر فاطمیون متشکل از شیعیان و هزاره‌های افغانستان است که برای تامین منافع جمهوری اسلامی ایران در حمایت از بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه، جنگیده‌اند.

پنهان‌ماندن چهره‌ها در میان طالبان موضوع تازه‌ای نیست. عکس‌های بسیار کمی از ملا محمدعمر، بنیان‌گذار طالبان، در دسترس است. از ملا هبت‌الله آخندزاده، رهبر کنونی طالبان، هم تنها یک عکس منتشر شده است.

سراج‌الدین حقانی، وزیر داخله و رهبر شبکه مخوف حقانی، پس از گذشت چند ماه از حاکمیت طالبان چهره خود نمایان کرد. عکس شمار دیگری از فرماندهان ارشد طالبان نیز منتشر نشده است.

طالبان بر حریم هوایی افغانستان کنترلی ندارند. ملا یعقوب، وزیر دفاع طالبان، پنجشنبه چهارم اسفند اعتراف کرد که حریم هوایی افغانستان در اختیار این گروه نیست و این وضعیت را «اشغال» توصیف کرد.

یکی از دلایلی که صدر ابراهیم چهره و‌ موقعیت حضور خود را فاش نمی‌سازد، این است که به‌دنبال داشتن روابط با جمهوری اسلامی، هدف حمله هوایی قرار نگیرد.

ایمن الظواهری، رهبر پیشین القاعده، مرداد ماه سال‌جاری در حمله پهپادی ایالات متحده آمریکا در شیرپور، منطقه دیپلمات‌نشین کابل، کشته شد. البته طالبان کشته شدن الظواهری در کابل را رد کردند.