قطعنامه دولت خودگردان فلسطین در محکومیت گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه غربی

وزیران خارجه آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا با تصمیم بنیامین نتانیاهو مخالفند

سفیر فلسطین در سازمان ملل خواهان اعتراض به تصمیم نتانیاهو شدـ TIMOTHY A. CLARY / AFP

دولت خودگردان فلسطین قصد دارد قطعنامه‌ای به شورای امنیت سازمان ملل بیاورد که سیاست دولت اسرائیل را در زمینه گسترش شهرک‌های غیرقانونی یهودی‌نشین در کرانه غربی محکوم می‌کند. وب‌سایت «آکسیوس» این خبر را روز سه‌شنبه، ۱۴ فوریه (۲۵ بهمن)، به نقل از مقام‌های آمریکایی، اسرائیلی و فلسطینی منتشر کرد. 

این اقدام فلسطینی‌ها در حالی صورت می‌گیرد که وزیران خارجه آمریکا، کانادا، بریتانیا، فرانسه، آلمان و ایتالیا روز سه‌شنبه اعلام کردند که با تصمیم بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، برای اعطای جواز به ۹ شهرک یهودی‌‌نشین در کرانه غربی مخالفند. با این حساب، هر سه عضو غربی شورای امنیت در این زمینه با تل‌آویو مخالفند و پیش‌بینی می‌شود که روسیه و چین نیز موضع مشابهی داشته باشند. بیانیه مشترک شش کشور غربی، واکنشی به برنامه‌هایی بود که نتانیاهو در صدر راست‌گراترین دولت تاریخ اسرائیل، روز یکشنبه، ۱۲ فوریه، اعلام کرد. اقدام نتانیاهو چند ساعت پس از آن صورت گرفت که محمود عباس، رئیس دولت خودگردان فلسطین، گفته بود که خواهان قطعنامه‌ای در شورای امنیت است که بر مخالفت با اقدامات یک‌جانبه اسرائیل و حفظ راه‌حل دو دولتی تاکید کند. 

دولت نتانیاهو ۹ شهرک را که پیش از این حتی طبق قوانین خود اسرائیل غیرقانونی بودند، قانونی اعلام کرد و اعلام کرد که ۱۰ هزار خانه جدید در این شهرک‌ها ساخته می‌شوند. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، گفت «عمیقا نگران» این اعمال دولت نتانیاهو است. ریاض منصور، سفیر فلسطین در سازمان ملل، روز دوشنبه، ۱۳ فوریه، نامه‌ای به اعضای شورای امنیت فرستاد و خواهان اعتراض به تصمیم نتانیاهو شد. 

در بیانیه شش کشور غربی آمده است: «ما با اعمال یک‌جانبه‌ای که نتیجه‌ای نخواهند داشت مگر تشدید تنش‌ها بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها و اختلال در تلاش برای دستیابی به مذاکرات با هدف رسیدن به راه‌حل دو دولتی، قویا مخالفیم.»

این در حالی است که «روند صلح» و مذاکرات بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها، از سال‌ها پیش عملا تعطیل شده است. نه‌تنها دولت‌های نتانیاهو، که دولت یائیر لاپید لیبرال نیز اقدامی در این زمینه انجام نداده بود. با این حال، دولت آمریکا همگام با جامعه بین‌المللی همچنان از راه‌حل دو دولتی پشتیبانی می‌کند و حتی پیشنهاد دولت دونالد ترامپ نیز متکی بر نسخه‌ای از این راه‌حل بود. دولت بایدن، به‌رغم نزدیکی تاریخی این رئیس ‌جمهوری دموکرات به اسرائیل، بارها تاکید کرده است که با اقدامات یک‌جانبه نتانیاهو که به راه‌حل دو دولتی ضربه بزنند، مخالف است. گسترش شهرک‌های غیرقانونی یهودی‌نشین، در صدر چنین اقداماتی قرار دارند.

ملانی جولی، وزیر خارجه کانادا، نیز در سخنانی مجزا تاکید کرد که اتاوا قویا مخالف گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در کرانه غربی است، و افزود: «چنین اعمال یک‌جانبه‌ای تلاش برای دستیابی به صلح جامع، عادلانه و دیرپا را به خطر می‌اندازند.» این در حالی است که کانادا در سال‌های اخیر از نزدیک‌ترین کشورها به اسرائیل بوده است. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

اینک باید دید که آیا تلاش فلسطینی‌ها برای تصویب قطعنامه علیه اسرائیل در شورای امنیت به نتیجه می‌رسد یا خیر. تلاش‌ّهای اینچنینی بارها با وتوی آمریکا متوقف شده‌اند، اما واشنگتن در مواردی نیز تصمیم گرفته است ازحق‌ وتوی خود استفاده نکند. مهم‌ترین نمونه از این دست در ماه‌های آخر دولت باراک اوباما اتفاق افتاد. به گفته «آکسیوس»، دولت بایدن این ‌بار به فلسطینی‌ها پیشنهاد کرده است که به جای صدور قطعنامه، یک بیانیه ریاستی از سوی شورای امنیت صادر شود؛ اقدامی که بدون رای و با تصمیم رئیس وقت شورا ممکن است. چنین بیانیه‌ای در مورد قضیه تخاصم اسرائیل و فلسطین، آخرین بار شش سال پیش صادر شد. اما مقام‌های فلسطینی این ‌بار با این کار مخالفند و می‌خواهد قطعنامه‌ای در محکومیت اقدامات تل‌آویو به رای شورا گذاشته شود.

مقام‌های اسرائیل به آکسیوس گفته‌اند که به باور آن‌ها، فلسطینی‌ها موفق خواهند شد به اکثریت در شورای امنیت و اجتناب از وتوی آمریکا برسند تا قطعنامه‌شان تصویب شود. در حال حاضر دیپلمات‌های اسرائیلی به مذاکره با آمریکا مشغول‌اند تا دولت بایدن را قانع کنند که از وتوی خود استفاده کند. هنوز معلوم نیست که اگر این قطعنامه به تصویب برسد، بر فضای سیاسی اسرائيل چه تاثیری می‌گذارد. وزارت خارجه اسرائیل هنوز به محکومیت کشورهای غربی واکنشی نشان نداده است، اما ایتامار بن گویر، چهره راست افراطی و وزیر امنیت ملی اسرائیل، گفت که می‌خواهد اقدامات دولت در این زمینه از سطح کنونی هم فراتر روند. بن گویر که سابقه گسترده‌ای در عضویت در جریان‌های نژادپرست دارد، در پیامی تصویری گفت: «این ماموریت ما است. این نظریه ما است. جواز دادن به ۹ شهرک خوب است، اما کافی نیست. ما خیلی بیشتر از این‌ها می‌خواهیم.»

اسرائیل در جریان جنگ شش روزه ۱۹۶۷ کنترل کرانه غربی را که پیش از آن در سیطره پادشاهی هاشمی اردن بود، در اختیار گرفت. شورای امنیت سازمان ملل این حرکت را محکوم کرد و اکثریت قریب‌به‌اتفاق کشورهای جهان از همان هنگام تاکنون، اشغال این منطقه را غیرقانونی می‌دانسته‌اند. حکومت وقت ایران نیز این حرکت را محکوم کرد. محمدرضاشاه پهلوی در گفت‌وگوهای رسانه‌ای متعدد و در دیدارهای خصوصی با اسرائیلی‌ها، خواهان بیرون رفتن آن‌ها از سرزمین‌های فلسطینی شد. 

طبق آمار گروه «صلح اکنون» که متشکل از صلح‌طلبان اسرائیلی است، این کشور ۱۳۲ شهرک در سرزمین‌های فلسطینی برپا کرده است؛ واقعیتی که تشکیل دولت فلسطینی را در آينده دشوار می‌کند.

برخی از شهرک‌ها در کرانه غربی با جواز دولت اسرائیل ساخته می‌شوند و برخی دیگر بدون مجوز، و در نتیجه «غیرقانونی مضاعف» به‌شمار می‌روند. پلیس اسرائیل در برخی موارد معدود، شهرک‌های «غیرقانونی مضاعف» را از میان برداشته است، اما در بسیاری موارد دیگر، دولت پس از چند سال به آن‌ها جواز داده است. دولت جدید نتانیاهو روز یکشنبه، ۱۲ فوریه، راه دوم را برگزید. این نخستین نمونه از این‌گونه اقدامات در دولت حاضر بود. 

حسین الشیخ، از مقام‌های ارشد دولت فلسطین، از بیانیه مشترک شش کشور غربی استقبال کرد، اما تاکید کرد: «خواست ما این است که حرف به عمل تبدیل شود.»

در ماه‌های گذشته درگیری‌ها بین اسرائیل و فلسطینی‌ها خشونت‌بارتر شده است و احتمال درگرفتن «انتفاضه سوم» نیز مطرح شده است. در حالی‌که کمتر از دو ماه از سال جاری میلادی گذشته است، بیش از ۴۰ فلسطینی (که برخی غیرنظامی بودند و برخی عضو گروه‌های تروریستی) به دست نیروهای اسرائیلی کشته شده‌اند. در عین حال، فلسطینی‌ها نیز طی دو حمله، ۱۰ شهروند اسرائیل از جمله چند کودک را کشته‌اند.

بیشتر از جهان