وزیر امور خارجه روسیه پس از سفر ماه گذشته‌اش به آفریقای جنوبی، اینک به عراق رفته است. اورشلیم‌پست در تحلیلی نوشت که این سفر ممکن است بخشی از تلاش روسیه برای ایجاد  نظم جهانی جدید باشد که روسیه معتقد است می‌تواند در آن با آمریکا مقابله کند. 

ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ به عراق حمله کرد، صدام حسین را سرنگون کرد و از آن پس کماکان نیروهای خود را در این کشور حفظ کرده و با دولت عراق در زمینه‌های متعددی همکاری دارد. 

اورشلیم‌پست در این تحلیل که روز دوشنبه، ششم فوریه (۱۷ بهمن)، منتشر شد، نوشت که  تصمیم روسیه برای اعزام دیپلمات ارشد خود به عراق در خاورمیانه، نمادین و مهم است؛ هرچند، در دهه‌های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰، روسیه شریک اصلی رژیم صدام حسین در عراق بود.

لاوروف در این سفر با عبداللطيف راشد، رئیس‌ جمهوری، محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر، محمد الحلبوسی، رئیس مجلس، و فواد حسین، وزیر خارجه عراق، ملاقات می‌کند. 

وزارت خارجه روسیه همچنین اعلام کرد که نشست‌های آتی درباره زمینه‌‌های مهم توسعه در روابط همه‌جانبه روسیه و عراق، از جمله گسترش مذاکرات سیاسی، تقویت روابط تجاری و اقتصادی، نظامی، فنی و فرهنگی، و همکاری‌های بشردوستانه خواهد بود. 

عراق و روسیه از یکدیگر چه می‌خواهند؟

 به گفته رسانه‌های روسی، دلیل این رابطه تا حد زیادی، تجارت و انرژی است. دو طرف درباره لوک‌اویل و گازپروم روسیه و پروژه‌های بزرگ گفت‌وگو خواهند کرد. مسکو می‌گوید تجارت با عراق در حال رشد است. 

تاس همچنین گزارش داد که قرار است در مورد راه‌های حفظ پویایی در تجارت دوجانبه، از جمله از طریق اجرای قطعنامه‌های کمیسیون تجاری، اقتصادی و علمی روسیه و عراق که نهمین نشست خود را در اوت ۲۰۲۲ در مسکو برگزار کرد، بحث و بررسی شود. روسیه برای تضمین ثبات و امنیت در کشور، از محمد السودانی، نخست‌وزیر جدید عراق، حمایت خواهد کرد. 

به نوشته اورشلیم‌پست، چیزی فراتر از اقتصاد و تجارت در میان است. روسیه و عراق درباره سوریه و پیشبرد یک راه‌حل سیاسی جامع مطابق قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد، تشویق به بازسازی کشور پس از جنگ و گسترش کمک‌های بشردوستانه به دمشق، گفت‌وگو خواهند کرد. 

وزارت خارجه روسیه گفت که درباره وضعیت منطقه خلیج فارس، از جمله در چارچوب مفهوم امنیت جمعی موردنظر روسیه در خلیج فارس، نیز مذاکره خواهد شد. 

اوکراین موضوع مذاکرات است

وزارت خارجه روسیه می‌گوید که در میان فشار بی‌سابقه کشورهای غربی، طرف عراقی موضع متعادلی در قبال عملیات نظامی روسیه در اوکراین اتخاذ کرده است.

مشخص است که روسیه مایل است نه‌تنها عراق را در کنارش داشته باشد و منبع تجارت انرژی‌ آن باشد، بلکه می‌خواهد نشان دهد که می‌تواند وارد کشوری شود که آمریکا در آن سال‌ها سرمایه‌گذاری گسترده داشته است و ثابت کند که عراق در جنگ اوکراین، طرف روسیه را می‌گیرد. 

هرچند ایالات متحده در عراق دوستانی دارد، مسئله نفوذ عمیق جمهوری اسلامی ایران در عراق نیز مهم است. 

ایران پهپادهای روسیه را تامین می‌کند. شبه‌نظامیان تحت حمایت جمهوری اسلامی ایران حملات زیادی علیه نیروهای آمریکایی در عراق ترتیب داده‌اند؛ هرچند، این حملات در سال‌های اخیر کاهش یافته است.

ایالات متحده آمریکا در حال ساخت یک کنسولگری بزرگ در اقلیم کردستان عراق است. روسیه نیز خواهان ایجاد روابط با اقلیم کردستان در بخش انرژی است و در عین حال، روابط نزدیکی با ترکیه دارد و می‌خواهد با ترکیه، ایران، و رژیم سوریه همکاری کند. اگر روسیه بتواند آمریکا را در عراق و سوریه تضعیف کند، می‌تواند در این گذرگاه راهبردی به پیروزی بزرگی دست یابد. 

این پیروزی تاکنون برای روسیه محقق نشده است، اما مسکو آرام‌آرام به سوی اهدافش پیش می‌رود. از زمان سقوط اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، اینک ۳۰ سال است که مسکو روی این هدف کار می‌کند. به نوشته اورشلیم‌پست، سفر لاوروف بی‌دلیل نیست؛ مسکو تاریخ را از بر است و امیدوار است به جایگاه خود در دهه ۱۹۸۰ عراق بازگردد. 

اشاره رسانه دولتی تاس روسیه به سوریه نیز تصادفی نیست. اخیرا این خبرگزاری مقاله‌ای منتشر کرد که در آن، دیدگاه اسرائیل را در قبال روسیه برجسته کرده بود. 

بنا به این گزارش، بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل در مصاحبه با یک شبکه تلویزیونی فرانسه گفت که اسرائیل خواستار رویارویی با روسیه و وقوع حوادثی میان هواپیماهای نظامی روسیه و اسرائیل در آسمان سوریه نیست.» 

رسانه‌های دولتی روسیه بعدا گفتند که «نتانیاهو گفت سازش برای اسرائیل رضایت‌بخش است، و در روابط با ولادیمیر پوتین، نقض منافع مسکو مشاهده نمی‌شود.»

هدف مسکو این است که نشان دهد در سوریه و عراق به آنچه می‌خواهد، می‌رسد. سوریه کشوری است که مشتری تاریخی روسیه بوده است و در سال ۲۰۱۵ مسکو برای حمایت از رژیم دمشق، در جنگ داخلی سوریه مداخله کرد.

از آن زمان، روسیه درگیری در سوریه را کنار گذاشته و در عین حال، با ایران و ترکیه نیز مذاکره کرده است. هدف روسیه بازگرداندن روابط ترکیه و سوریه به حالت عادی است. هدف بعدی‌اش خروج آمریکا از سوریه است، و سپس خواهان همکاری با ایران برای بیرون راندن آمریکا از عراق است. به نوشته اورشلیم‌پست، سفر لاوروف به عراق را باید در همین چارچوب بررسی کرد.