عیسی‌ زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات که پیش‌تر نیز درباره فیلترینگ واتس‌اپ و اینستاگرام از خود سلب مسئولیت کرده بود، چهارشنبه ۱۲ بهمن در جمع خبرنگاران گفت که فیلتر شدن اینستاگرام تصمیم ابراهیم رئیسی، محمدباقر قالیباف و غلامحسین محسنی اژه‌ای بود.

وزیر ارتباطات گفت که مصوبه فیلتر شدن واتس‌اپ و اینستاگرام به وزارت ارتباطات یا حتی دولت ربطی ندارد و این تصمیمی است که در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی با حضور سران سه قوه گرفته شده است.

زارع‌پور در ادامه، سخنان ابراهیم رئیسی را تکرار کرد و گفت: «ما از فعالیت‌های هر پلتفرم خارجی در ایران استقبال می‌کنیم مشروط بر اینکه حداقل به قواعد خودشان پایبند باشند.»

ابراهیم رئیسی شامگاه سه‌شنبه ۱۱ بهمن، در گفت‌وگویی تلویزیونی، در تلاش برای کمرنگ جلوه دادن نقش خود در فیلتر پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام ادعا کرد که محدودیت پلتفرم‌های خارجی «مصوبه شورای عالی امنیت ملی و موضوعی فراقوه‌ای» است. او درعین‌ حال مدعی شد که پلتفرم‌های خارجی «بستر ناامنی و اغتشاش» در کشور بودند و به همین دلیل مسدود شدند و تنها زمانی رفع فیلتر می‌شوند که دفاترشان را در ایران برای پاسخگویی باز کنند.

وزیر ارتباطات نیز در سخنان روز چهارشنبه‌ خود از مکاتبه مرکز ملی فضای مجازی با شرکت مالک واتس‌اپ و اینستاگرام برای مذاکره خبر داد. مرکز ملی فضای مجازی اواخر آذرماه با طرح این ادعا که اینستاگرام حاکمیت ملی جمهوری اسلامی ایران را «نقض» و برای «فعالیت تبلیغی و عملیاتی گروه‌های تروریستی» زمینه‌سازی می‌کند، در نامه‌ای به مارک زاکربرگ، رئیس شرکت متا، اعلام کرد تا ۱۰ روز پس از دریافت نامه فرصت دارد «نماینده رسمی مسئولیت‌پذیر مستقر در ایران» را تعیین و به این مرکز معرفی کند.

با پایان این مهلت، مرکز ملی فضای مجازی مهلت ۱۰ روز دوم را به شرکت متا اعلام کرد اما این شرکت به دعوت جمهوری اسلامی ایران برای مذاکره پاسخ مثبت نداد و در عوض، قابلیت پروکسی را به برنامه ‌واتس‌اپ اضافه کرد تا کاربران ایرانی با دردسر کمتر بتوانند به این پلتفرم دسترسی داشته باشند. پس از آن، هیئت نظارت شرکت متا هم انتشار پست‌های حاوی «مرگ بر خامنه‌ای» را مجاز اعلام کرد و گفت که انتشار این شعار در انتقاد از عملکرد رهبر جمهوری اسلامی ناقض قانون منع تهدیدهای خشونت‌آمیز نیست.

شبکه خبری سی‌ان‌ان، پیش‌تر در گزارشی از دسترسی حکومت ایران به حساب‌های کاربری بازداشت‌شدگان در پیام‌رسان‌ها و رسانه‌های اجتماعی خبر داده بود.

مقام‌های جمهوری اسلامی می‌کوشند کاربران را به سمت پلتفرم‌های داخلی سوق دهند اما کارامد نبودن پیام‌رسان‌های داخلی از یک سو و ناامن بودن آن‌ها از سوی دیگر موجب شده است کاربران دردسرهای ورود به واتس‌اپ و اینستاگرام با فیلترشکن را تحمل کنند اما سراغ پلتفرم‌های داخلی نروند.

بر اساس گزارش سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران، با قطع اینترنت و فیلتر واتس‌اپ و اینستاگرام بیش از ۴۱ درصد شرکت‌های آنلاین ۲۵ تا ۵۰ درصد درآمد خود را از دست دادند و حدود ۴۷ درصد آن‌ها بیش از ۵۰ درصد کاهش فروش داشتند. این برآوردها همچنین نشان داد که در پی اقدام‌های یادشده، بیش از ۱۰ میلیون نفر از جمعیت ایران درآمدشان را از دست دادند.