چین؛ مصمم به گسترش نفوذ در آفریقا 

شین‌کانگ، وزیر امور خارجه جدید چین، از کشورهای اتیوپی، گابون، آنگولا، بنین و مصر دیدار می‌کند

چین می‌کوشد نفوذ خود را از لحاظ سیاسی، اقتصادی و نظامی در سراسر جهان گسترش دهد - Steeve JORDAN / AFP

شین‌ کانگ، وزیر امور خارجه جدید چین، روز دوشنبه، ۹ ژانویه (۱۹ دی)، نخستین سفر خارجی‌ خود را در این مسند، با دیدار یک‌هفته‌ای از کشورهای آفریقایی آغاز کرد. قرار است او در این سفر از کشورهای اتیوپی، گابون، آنگولا، بنین و مصر دیدار کند.

شبکه خبری اسکای‌نیوز عربی با اشاره به این سفر، نوشت: «چین از ۱۹۹۱ به بعد اهمیت ویژه‌ای برای توسعه روابط و گسترش همکاری با کشورهای آفریقایی قائل است و سفر کنونی وزیر امور خارجه جدید چین به آفریقا، بازتاب‌دهنده این راهبرد است و تمایل پکن را به توسعه روزافزون روابط با کشورهای آفریقایی نشان می‌دهد.»

اسکای‌نیوز عربی افزود: «کارشناسان روابط بین‌الملل، دیدار کین‌کانگ از آفریقا را سفری اکتشافی و بخشی از تلاش‌های چین با هدف گسترش نفوذ در خارج از کشور قلمداد کرده‌اند که در سایه جنگ سرد جدید با غرب، حائز اهمیت بیشتری شده است.»

در این گزارش آمده است که در بحبوحه گسترش نفوذ چین در آفریقا و تلاش‌های آمریکا و روسیه برای مهار پیشرفت چین در این قاره، سایر کشورهای قدرتمند جهان نیز تلاش دارند از رقابتی که  برای یافتن جای پایی در این قاره روبه‌رشد آغاز شده است، عقب نمانند. البته ایالات متحده عمیقا نگران گسترش روزافزون فعالیت‌های تجاری و اقتصادی چین در آفریقا است و دولت ایالات متحده معتقد است که حضور پکن در این قاره، به گسترش نفوذ اقتصادی و سیاسی آن منجر می‌شود. آمار اداره کل گمرک چین نشان می‌دهد که حجم مبادلات تجاری بین چین و آفریقا در سال ۲۰۲۱ به ۲۵۴.۳ میلیارد دلار رسیده و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، ۳۵.۳ درصد افزایش یافته است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

ایرینا زاکرمن، کارشناس آمریکایی متخصص در امور بین‌المللی و راهبردی، در گفت‌وگو با اسکای‌نیوز عربی در پیوند با اهداف و اهمیت زمانی سفر وزیر امور خارجه چین به آفریقا، گفت که چین می‌کوشد نفوذ خود را از لحاظ سیاسی، اقتصادی و نظامی در سراسر جهان گسترش دهد. او افزود که هدف از این دیدار که نخستین سفر خارجی کین‌گانگ در مسند تازه او به شمار می‌رود، تاکیدی بر دوستی پایدار کشورهای یادشده آفریقایی با چین است. با این حال و با توجه به افزایش انتقادها از «دیپلماسی تله بدهی» چین، به نظر می‌رسد که دیدار کنونی شین‌ گانک از آفریقا، سفری اکتشافی است که نه‌تنها چشم‌اندازی از چین را برای خود آن بازتاب می‌دهد، بلکه ماهیت رابطه چین را با جهان، و موقعیت تاریخی آن را در امپراتوری کهن این کشور، مشخص می‌کند.

زاکرمن گفت که هدف از این سفر، تاکید مجدد بر تداوم روابط دوستانه و نحوه تاثیرگذاری پکن بر مردم کشورهای دیگر نیست، بلکه چین می‌خواهد با انجام این سفر پیام‌های سیاسی متعددی به قدرت‌های دیگر بفرستد و در عین حال، میزان انتظاراتش را از کمک‌های مالی به دولت‌ها و سطح نفوذ خود را در کشورهای موردنظر، مشخص کند. 

ایرینا زاکرمن خاطرنشان کرد که با توجه به جنگ سرد جدید با غرب، چین خواهان حفظ موقعیتش در جایگاه یک قدرت بزرگ در آفریقا است؛ به ویژه با این تلاش که به ذخایر طبیعی آفریقا که برای منافع اقتصادی و نظامی چین اهمیت بسیاری دارند، نامحدود دسترسی یابد و آن‌ها را در انحصار خود قرار دهد.

این کارشناس آمریکایی افزود: «رقابت بر سر گسترش نفوذ و دستیابی به منابع طبیعی آفریقا، بسیاری از کشورها را، از جمله چین، روسیه، آمریکا، فرانسه، ایران و ترکیه، به سمت این قاره کشانده است. هرچند چین، روسیه، ایران و ترکیه تا حد زیادی علیه منافع غرب همسویی دارند؛ کشورهای یادشده در رقابت بر سر منابع آفریقا، اهداف و منافع مشخص خود را دنبال می‌کنند.» 

زاکرمن معتقد است که همکاری آمریکا با فرانسه در آفریقا، به چارچوب عملیات محدود ضدتروریسم و ​​سطح مشخصی از جمع‌آوری اطلاعات نظامی محدود می‌شود، در حالیکه پاریس چشم‌‌انداز مستحکمی برای تداوم نفوذ سیاسی در شمال و غرب آفریقا دارد. در حال حاضر، ایالات متحده راهبردی یا چشم‌انداز وسیعی برای افزایش حضور یا حتی دستیابی به اهداف اقتصادی و امنیتی خود در آفریقا ندارد و تنها جویای برقراری روابط با شمار محدودی از کشورهای آفریقایی است. به همین دلیل، چین، با توجه به منابع و امکانات فراوان، اراده سیاسی و برنامه‌های فراگیر اقتصادی‌اش، به گسترش نفوذ خود در آفریقا ادامه می‌دهد و به احتمال زیاد، در سال‌های آینده بر آفریقا مسلط خواهد شد و در تحولات این قاره، نقش اول را بازی خواهد کرد.

بیشتر از جهان