رژیم طالبان چند روز قبل با نشر اطلاعیه‌ای از دانش‌آموزان دختر که در سال ۱۴۰۰ در کلاس یازدهم دبیرستان تحصیل می‌کردند، خواست که روز چهارشنبه، ۱۶ آذر (۷ دسامبر)، برای شرکت در امتحان نهایی، در مدارس خود حاضر شوند. بر اساس طرح وزارت معارف ( آموزش و پرورش) طالبان، تمامی دانش‌آموزان دختر آن دوره باید برای شرکت در «امتحان نهایی» سال دوازده، در مدارس حاضر شوند.
بر اساس این طرح، امتحان نهایی برای تمامی دروس در یک روز گرفته می‌شود و دانش‌آموزان باید همزمان برای تمامی مضمون‌های درسی، امتحان بدهند.
بنا به اطلاعیه دیگری از وزارت آموزش و پرورش طالبان، امتحان نهایی در ۳۱ استان از مجموع ۳۴ استان افغانستان، روز چهارشنبه، ۱۶ آذر، برگزار شد. سه استان قندهار، نیمروز و هلمند، جدول زمانی متفاوتی با بقیه استان‌های افغانستان دارند.
سعدیه (نام مستعار)، معلم یکی از دبیرستان‌های هرات، به ایندیپندنت فارسی گفت که امتحان نهایی دانش‌آموزان کلاس دوازده، ساعت ۱۰ پیش‌از‌ظهر چهارشنبه آغاز شد. به گفته او، هیات برگزاری امتحانات زیر نظر ریاست آموزش و پرورش استان هرات، ۱۴۰ سوال عمومی به صورت «چهارجوابی، خانه خالی، و درست و نادرست»، برای این منظور تهیه و تنظیم کرده بود. مطالب درسی کلاس دوازدهم دبیرستان در افغانستان، ۱۴ مضمون دارد و از هر مضمون ۱۰ سوال تهیه شده بود.
به دانش‌آموزان سه ساعت وقت داده شد تا به این سوالات پاسخ دهند. اما به گفته سعدیه، اکثر دانش‌آموزان دختر که حتی یک روز هم نتوانسته بودند سر کلاس حاضر شوند، هیچ شناختی از مضمون‌ها نداشتند. او می‌گوید اکثر معلمان می‌کوشیدند برای از سر گذراندن این امتحان، به دانش‌آموزان کمک کنند.
به گفته سعدیه، قرار است مدارس تا پنج روز دیگر نتایج امتحان نهایی را اعلام کنند. سعدیه می‌گوید، نخست به مدارس ابلاغ شد که پس از اخذ امتحان، ورقه‌ها را به ریاست آموزش و پرورش استان بفرستند. اما روز چهارشنبه دوباره دستور داده شد که «کلید» (پاسخ) امتحان در هر مدرسه تهیه، و ورقه‌ها همانجا بررسی شود. به باور سعدیه، وزارت آموزش و پرورش طالبان خواسته است که با یک حرکت نمایشی، مشکل خود را دست‌کم در مورد «دختران دانش‌آموز سال آخر تحصیلی» حل کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
برگزاری امتحان نهایی برای فراغت دانش‌آموزان از تحصیل، با واکنش تند دختران و زنان در افغانستان رو‌به‌رو شده است. روز سه‌شنبه، ۱۵ آذر، تعدادی از فعالان حقوق زنان و دختران، در اعتراض به برخورد سطحی طالبان با مسئله آموزش دختران و اخذ امتحان نهایی به این صورت، بدون آنکه دانش‌آموزان حتی یک روز مدرسه حاضر شده باشند، در یک مکان سربسته دست به اعتراض زدند.
این گروه زنان در بیانیه‌ای که به همین دلیل منتشر کردند، می‌گویند که افغانستان نیازمند دانش عملی و آموزش بالفعل است، و ارائه مدرک فارغ‌التحصیلی یا ارتقا از یک سال به سال دیگر بدون آموزش، توجیهی ندارد. به نقل از این بیانیه، گذر از یک سال آموزشی و گرفتن مدرک پایان‌نامه صرفا بر اساس یک امتحان، به مفهوم خاک پاشیدن به چشم جامعه است و به جایگاه آموزش در این کشور به شدت ضربه می‌زند.
بنا به این بیانیه، این روش در ضمیر هر کس (طالب و غیر آن) باشد، توهین به آموزش و خرد‌ورزی است. از این گذشته، شمار کثیری از دختران دانش‌آموز هم می‌گویند که هیچ گونه آمادگی برای این امتحان نداشتند.
نجلا ۱۸ ساله، از دانش‌آموزان مدرسه‌ای در کابل، به اسوشیتدپرس می‌گوید که از مجموع ۱۴۰ سوال موجود در این آزمون، اغلب دانش‌آموزان حتی پاسخ ۱۰ درصد پرسش‌ها را هم نمی‌دانستند. او می‌گوید که همکاری و کمک معلمان باعث شد که دانش‌آموزان بتوانند تعداد زیادی از سوال‌ها را پاسخ دهند؛ وگرنه، احتمال داشت که همه کسانی که در امتحان شرکت کرده بودند، ناکام شوند.
شماری از دختران نیز از اینکه دیگر دچار بلاتکلیفی نیستند، ابراز خوشحالی می‌کنند. نعیمه، دانش‌آموزی که روز چهارشنبه «امتحان نهایی» خود را سپری کرد، به ایندیپندنت فارسی گفت: «در ماه‌های گذشته با حسرت به پسرهای خانواده می‌نگریستم که می‌توانند به دانشگاه بروند. با خود می‌گفتم، آیا می‌شود که روزی من هم به دانشگاه بروم؟ حالا با دادن امتحان نهایی، حداقل این حس در من نیز شکل گرفته که می‌توانم خود را برای کنکور سال آینده آماده کنم.»
گروه طالبان هنوز دلیل این اقدام خود را و «فارغ‌التحصیل» کردن دانش‌آموزان دختر کلاس یازدهم سال ۱۴۰۰، بی‌آنکه اجازه داشته باشند دروس سال دوازده را در مدرسه بیاموزند، اعلام نکرده‌اند. حتی احتمال راهیابی این دانش‌آموزان به دانشگاه و آماده شدن آنان برای کنکور سال آینده هم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. گزارش‌های تایید نشده‌ای از احتمال مسدود شدن دانشگاه‌ها به روی دختران، نیز به گوش رسیده است.
در تازه‌ترین اظهارنظر در مورد رفتن دختران به مدرسه و دانشگاه، ملا ندا محمد ندیم، سرپرست وزارت تحصیلات عالی طالبان، گفته است که رفتن دختران به مدرسه «نسخه وارداتی امان‌الله خان»، شاه فقید افغانستان، بود که «از نزد غربی‌ها برای ترویج عیاشی و فحشا» آورده شد. ندا محمد ندیم می‌گوید «افغان‌ها دارای غیرت و افغانیت‌اند» و این ویژگی اجازه نمی‌دهد که دختران به مدرسه بروند.
