نزاع در آسمان‌ها؛ جنگ پهپادی بی‌سابقه ایران و اسرائیل

هرچند روی کاغذ بین ایران و اسرائیل درگیری وجود ندارد، جنگ پهپادی دو کشور در هفته‌های اخیر به میزان بی‌سابقه‌ای شدت یافته است

اسرائیل می‌گوید پهپادی که نفتکش پاسیفیک زرکن را هدف قرار داده، ایرانی بوده است - AFP

در هفته‌های اخیر یکی از بی‌سابقه‌ترین جنگ‌های پهپادی بین جمهوری اسلامی و اسرائیل را شاهدیم؛ جنگی که دامنه آن از نوار غزه تا بندر چابهار و خلیج فارس کشیده شده و در کمتر از دو هفته اخیر، تنش‌‌ها تصاعدی افزایش یافته‌اند و ضرباتی به هر دو طرف وارد شده است.

ابتدا دو هفته پیش بود که پهپادهایی ناشناس- احتمالا اسرائیلی- در مرز عراق و سوریه، به کاروانی متشکل از ۱۵ کامیون ایرانی حامل سوخت و تجهیزات به لبنان حمله کردند. به نوشته رسانه‌های اسرائیلی، برخی از این کامیون‌ها قطعات یدکی مخصوص پهپادهای ایرانی را که قرار بوده برای مونتاژ به سوریه و لبنان ارسال شوند، حمل می‌کردند.

البته اسرائیل طبق معمول، از قبول مسئولیت این حمله پهپادی خودداری کرد، اما در نقش داشتن این کشور در حمله یادشده تردیدی وجود ندارد.

به تلافی این حمله، یک پهپاد ناشناس شانزدهم نوامبر در دریای عمان به یک نفتکش خصوصی که مالک آن یک اسرائیلی بود، حمله کرد.

اسرائیل می‌گوید پهپادی که نفتکش پاسیفیک زرکن را هدف قرار داده، ایرانی بوده است. به گفته یک مقام نظامی ارشد اسرائیل، در جریان این حمله، پهپاد ایرانی به جای اینکه از یمن بلند شود، مستقیم از بندر چابهار و پایگاه سپاه پاسداران در خاک ایران بلند شد. او درگفت‌وگو با روزنامه وال‌استریت ژورنال، خاطرنشان کرد: «عملیات پهپادی ایرانی‌ها معمولا از مبدا یمن انجام می‌شد و به این ترتیب آن‌ها هیچ ردی از خود به جا نمی‌گذاشتند؛ اما این حمله از خاک خود ایران صورت گرفت.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

رسانه‌های اسرائیلی چند ساعت پس از این حمله پهپادی، عکس‌هایی را از پهپاد ایرانی که به بدنه نفتکش تجاری برخورد کرده بود، به نمایش گذاشتند. نیروی دریایی آمریکا هم یک روز پس از این حمله اعلام کرد که بازرسان به این نتیجه رسیده‌اند که پهپاد ایرانی از نوع شاهد-۱۳۶ این نفتکش را هدف گرفته است.

جمهوری اسلامی در ماه‌های گذشته این نوع پهپادها را به روسیه هم ارسال کرد تا در جنگ اوکراین از آن‌ها استفاده کند.

بنی‌گانتز، وزیر دفاع اسرائیل، هم این حملات را به جمهوری اسلامی نسبت داد و اعلام کرد: «زمان آن رسیده است که اسرائیل در جهت خنثی کردن دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای مستقلا اقدام کند.»

مونتاژ پهپادهای ایرانی در عراق و سوریه و لبنان

ارتش اسرائیل در ماه‌های گذشته مدارکی جمع‌آوری کرده است که نشان می‌دهند گروه‌هایی مانند حماس و جهاد اسلامی در غزه، حزب‌الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن و شبه‌نظامیان طرفدار ایران در عراق با دریافت قطعات پهپاد از ایران، در کارگاه‌هایی در سوریه و عراق و لبنان و یمن، این تجهیزات را مونتاژ می‌کنند.

اسرائیل ژوییه گذشته، یک کارخانه مونتاژ پهپادهای ایرانی را منهدم کرد.

به گفته سخنگوی گروه ائتلاف تحت رهبری عربستان سعودی، تمامی پهپادهای جنگنده حوثی‌ها در جنگ یمن را جمهوری اسلامی تامین می‌کند. به گفته این مقام نظامی، حوثی‌ها بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ با بیش از ۸۵۱ فروند پهپاد ایرانی به مواضع عربستان سعودی حمله کرده‌اند.

پهپادهایی که امنیت تجارت دریایی اسرائیل را تهدید می‌کنند

۹۵ درصد صادرات اسرائیل از طریق دریای مدیترانه انجام می‌گیرد و اینکه جمهوری اسلامی موفق شود با حملات پهپادی از سوریه و لبنان امنیت تجارت دریایی این کشور را به خطر بیندازند، کابوس مقام‌های اسرائيل است و آن‌ها برای جلوگیری از این حملات، هرکاری لازم باشد، می‌کنند. نمونه آن حملات هوایی گسترده به یک کارخانه مونتاژ موشک و پهپاد در حومه دمشق در اواخر سال ۲۰۲۱ است. مقام‌های جمهوری اسلامی بمباران این کارخانه را تایید و اسرائیل را عامل حمله معرفی کردند.

کمی پس از این حمله بود که اسرائیلی‌ها فیلمی منتشر کردند که در آن، رهگیری دو پهپاد ایرانی که به خاک اسرائیل وارد شده بودند، مشخص بود. به گفته وزارت دفاع اسرائیل، این دو پهپاد که از خاک عراق به پرواز درآمده بودند، قرار بود مواضعی را در خاک اسرائیل هدف قرار دهند؛ اما سیستم دفاع ضدموشکی اسرائیل این دو پهپاد را منهدم کرد.

ارتش اسرائیل تابستان گذشته هم دو فروند پهپاد را که از طرف حزب‌الله لبنان به سمت سکوی گازی اسرائیل در دریای مدیترانه فرستاده شده بودند، رهگیری و منهدم کرد.

اسرائیل یکی از موفق‌ترین پدافندهای هوایی جهان را در اختیار دارد و با سیستم «گنبد آهنین» خود، اکثر راکت‌های شلیک‌شده از سوی غزه و جنوب لبنان را رهگیری می‌کند؛ با این حال به گفته کارشناسان نظامی، اگر ایران با کمک حزب‌الله موفق شود هم‌زمان صدها پهپاد به داخل خاک اسرائیل بفرستد، بی‌تردید گنبد آهنین هم کاملا کارایی نخواهد داشت. به همین دلیل، ارتش اسرائیل امیدوار است ظرف دو تا سه سال آینده، یک سیستم پدافند هوایی لیزری ایجاد کند؛ سیستمی که دقیق‌تر، موثرتر و بسیار کم‌هزینه‌تر است.

این طرح جزو اولویت‌های ارتش اسرائیل قرار گرفته است؛ زیرا پهپادهای ایرانی مورداستفاده ارتش روسیه در اوکراین‌ توانسته‌اند توانایی‌های مخرب خود را اثبات کنند و کارشناسان اسرائیلی اینک بیم دارند این تجربه به‌دست‌آمده در جنگ اوکراین، به ایرانی‌ها اجازه دهد هواپیماهای بدون‌سرنشین کارامدتر و مجهزتری تولید کنند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، نیز برای متقاعد کردن دولت اسرائیل در ارائه سامانه‌های پدافند هوایی به کی‌یف از این استدلال استفاده کرد و گفت که ارتش اسرائیل می‌تواند دانش لازم برای مقابله با پهپادهای ایرانی را به دست آورد؛ با این حال دولت اسرائیل به دلیل واهمه از هرگونه انتقام‌جویی روسیه که بیش از یک دهه است در سوریه حضور دارد، از ارسال هرگونه سلاح و تجهیزات به اوکراین خودداری کرده است.