«آخرین تصویری که چشم راستم ثبت کرد، لبخند آن شخص موقع شلیک گلوله بود» این جمله بخشی از پست اینستاگرامی غزل رنجکش، دختر جوان اهل بندرعباس است که به گفته «همه اطرافیان» چشمان زیبایی داشت، اما حالا بینایی چشم راستش را از دست داده است، زیرا هنگام بازگشت به منزل، یکی از ماموران سرکوب، چشم او را هدف قرار داد.

پزشکان پس از یک عمل جراحی سه ‌ساعته موفق شدند گلوله‌های ساچمه‌ای را از چشم غزل بیرون بیاورند، حالا رد ۵۲ بخیه روی پلک راست او وجود دارد و ازآنجا که شبکیه کاملا آسیب‌دیده، احتمال بازگشت بینایی‌اش صفر است.

غزل در انتهای پست اینستاگرامی‌اش که مورد توجه بسیار کاربران نیز قرار گرفت از ماموری که به چشمش شلیک کرد پرسید: «چرا منو زدی؟ چرا لبخند روی لب‌هات بود؟»

غزل رنجکش، تنها یکی از صدها مجروح خیزش سراسری اخیر است که ماموران سرکوب جمهوری اسلامی آگاهانه نقاط حساس بدن آنان مانند چشم‌هایشان را هدف قرار داده‌اند.

گزارش رسانه‌ها، پزشکان و نهادهای حقوق بشری حاکی از آن است که تاکنون شمار زیادی از شهروندان با گلوله‌های ساچمه‌ای ماموران سرکوب، بینایی‌شان را از دست داده‌اند.

روزنامه نیویورک‌تایمز به‌تازگی در گزارشی از صدها معترض در شهرهای مختلف ایران نوشت که چشمان آنان از فاصله نزدیک هدف قرار گرفته‌اند و در اثر اصابت گلوله‌های فلزی و پلاستیکی نابینا شده‌اند.

در این گزارش آمده است که چشم‌پزشکان سه بیمارستان رسول اکرم، لبافی‌نژاد و فارابی، تخمین زده‌اند که از زمان شروع خیزش سراسری بالغ‌بر ۵۰۰ بیمار را که چشم‌هایشان در اثر اصابت گلوله آسیب دیده است، پذیرش کرده‌اند. بنابر اعلام پزشکان استان کردستان نیز دست‌کم ۸۰ تن در اثر اصابت گلوله به چشم‌هایشان روانه بیمارستان شده‌اند.

نیویورک‌تایمز در این گزارش به معترض ۱۸ ساله‌ای اشاره کرده که در اثر اصابت گلوله، بینایی هر دو چشمش را از دست داده است و پدرش در پیامی صوتی به نهادهای حقوق بشر کردستان می‌گوید توان پرداخت هزینه شش عمل جراحی او را ندارد.

نیویورک‌تایمز در ادامه به مواردی از مشاوره مجروحان با پزشکان در یک گروه واتس‌اپی اشاره کرده و افزوده است که برخی عکس‌های چشمان مجروحان «دلخراش و هولناک»‌اند. متلاشی شدن شبکیه چشم، قطع اعصاب بینایی و سوراخ شدن عنبیه ازجمله آسیب‌هایی وارده به چشمان معترضان است.

شیرین عبادی، فعال حقوق بشر و برنده جایزه نوبل، نیز در کانال تلگرامی‌اش با استناد به گزارشی از بیمارستان فارابی نوشت که تنها در طول یک ماه، پزشکان در این بیمارستان هزار و ۱۰۰ چشم آسیب‌دیده را تخلیه کرده‌اند. خانم عبادی همچنین تصویری از سی‌تی‌اسکن صورت یک پسر ۱۵ ساله را که هر دو چشم او را تخلیه کرده‌اند، منتشر کرد.

منابع خبری گروه امدادگران انقلاب نیز از مراجعه صدها تن با جراحت شدید چشم به بیمارستان زاهدان خبر داده‌اند و می‌گویند دست‌کم ۲۰ نفر از مجروحان به‌طور کامل نابینا شده‌اند.

امداد گران انقلاب، شبکه حقوق بشر کردستان و شماری از کنشگران مدنی با انتشار دادخواستی مواردی از آسیب‌های چشمی به معترضان را مستند کرده‌اند؛ در این گزارش آمده است که گروهی از پزشکان شکسته شدن رکورد تخلیه چشم در بیمارستان فارابی را تایید کرده‌اند و افزوده‌اند که تنها در یک روز ۲۲ مجروح چشمی از مهاباد، ملکان و سایر شهرهای کردستان به بیمارستان علوی تبریز اعزام شده‌اند.

شبکه حقوق بشر کردستان پیش‌تر اعلام کرده بود نیروهای سرکوب حکومت در مراسم خاکسپاری مهسا امینی دست‌کم هفت تن را از ناحیه چشم هدف قرار دادند. محمد پارسا ۲۱ ساله که هر دو چشم خود را از دست داد و نجیروان معروفی ازجمله این مجروحان بودند. این گزارش می‌افزاید پارسا قبادی، ۱۸ ساله از کرمانشاه و بیتا کیانی، شش‌ساله از فلاورجان اصفهان نیز از کسانی‌اند که در اثر اصابت گلوله چشمانشان را از دست داده‌اند. یک جوان به نام آرمان عمادی نیز که در مرودشت از ناحیه چشم گلوله ساچمه‌ای خورده بود، پس از تخلیه‌ چشم، دچار مرگ مغزی شد.

حساب توییتری ۱۵۰۰ تصویر، روز چهارشنبه ۲ آذر، تصویری از یک مجروح منتشر کرد که در اثر شلیک نیروهای حکومتی، بینایی هر دو چشم خود را از دست داده است.

پیش از آن نیز گزارش‌های دیگری از هدف قرار دادن چشم معترضان در جریان اعتراض‌های قبلی منتشر شده بود، از آن جمله می‌توان شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای به چشمان کشاورزان معترض اصفهانی در پاییز ۱۴۰۰ را یادآوری کرد. این موارد متعدد نشان می‌دهد که نیروهای حکومت ایران از هدف قرار دادن چشمان معترضان به‌عنوان یکی از الگوهای هدفمند سرکوب استفاده می‌کنند.

هدف قرار دادن چشمان معترضان، واکنش جامعه پزشکی ایران را نیز در پی داشته است. به‌تازگی بیش از ۲۰۰ چشم‌پزشک در نامه‌ای خطاب به محمود جباروند، رئیس انجمن چشم‌پزشکی ایران از او خواستند «تبعات جبران‌ناپذیر این آسیب‌های شدید چشمی» را به اطلاع دولت برساند.

در نامه پزشکان آمده است: «در طول مدت رویدادهای اعتراضی اخیر، تعداد زیادی از بیماران با صدمات چشمی در اثر اصابت ساچمه و پینت بال و امثال آن به مراکز درمانی مراجعه کرده‌اند که متاسفانه در بسیاری از موارد ضربه وارده به از بین رفتن بینایی یک، یا هردو چشم منجر شده است.»

شبکه حقوق بشر کردستان، امدادگران انقلاب و کنشگران مدنی نیز از سازمان ملل متحد و مجامع بین‌المللی حقوق بشر خواسته‌اند «از هر امکانی که دارند برای متوقف کردن جمهوری اسلامی در کور کردن و کشتار مردم معترض استفاده کنند.»

کنشگران مدنی می‌گویند مستندات موجود نشان می‌دهد که این حوادث منفرد و پراکنده نبوده‌اند و حکومت ایران با حمله به اجتماع‌های مسالمت‌آمیز مردم، قصد آسیب وارد کردن به چشمان شهروندان را دارد. به گفته آنان «این جنایت نیز باید همچون تیراندازی با گلوله به قلب و سر معترضان و نیز حکم‌های وحشیانه‌‌ای مثل بریدن انگشتان دست و اعدام‌ها از سوی جامعه‌ی بین‌المللی محکوم شود».