با گذشت بیش از۱۴ ماه از سلطه طالبان بر افغانستان، حضور نظامی این گروه در استان پنجشیر ادامه دارد و فشار بر ساکنان این استان نیز هر روز بیشتر می‌شود.

براساس گزارش‌ها، طالبان مسیرهای منتهی به قرارگاه‌های جبهه مقاومت ملی افغانستان را در کوه‌های پنجشیر برای مین‌گذاری بررسی کرده‌ و شمار پاسگاه‌های خود را نیز افزایش داده‌اند؛ علاوه‌بر این، طالبان بازرسی خانه‌به‌خانه را ادامه می‌دهند و محدودیت شدید بر تردد شبانه وضع کرده‌اند و استفاده از گوشی‌های همراه دوربین‌دار نیز در میان اعضای این گروه در پنجشیر منع شده است.

طالبان با این اقدام‌ها تلاش می‌کنند تا مقاومت نظامی علیه‌ خود را در پنجشیر سرکوب کنند، اما تاکنون موفقیت چندانی در این زمینه نداشته‌اند.

منابع مطلع به ایندیپندنت فارسی گفتند که نیروهای طالبان چندین قرارگاه جدید خود را در مسیرهای منتهی به کوه‌های محل فعالیت نیروهای جبهه‌ مقاومت برقرار کرده‌اند، تا جلو پیشروی این نیروها را بگیرند.

این منابع افزودند که طالبان این مسیرها را جهت مین‌گذاری بررسی کرده‌اند و به‌زودی مین‌گذاری مسیرها هم برای فشار بیشتر بر نیروهای جبهه‌ مقاومت ملی آغاز می‌شود.

در بیست سال حاکمیت دولت جمهوری، پنجشیر در  افغانستان، استان امن لقب گرفته بود و تهدیدی ازسوی طالبان متوجه این منطقه نبود؛ به‌همین علت، نیروها و پاسگاه‌های دولتی زیادی در این استان وجود نداشت؛ اما در دوران طالبان وضعیت تغییر کرده است. پاسگاه‌های مستقر و تجهیزات طالبان در این استان زیاد و نیروهای طالبان به گشت‌زنی در آن‌جا گماشته شده‌اند.

گل‌محمد (نام مستعار)، یکی از ساکنان پنجشیر، در صحبت با ایندیپندنت فارسی درباره تفاوت حضور نظامیان در دوران دولت جمهوری و حکومت طالبان در این منطقه گفت: «در دوره جمهوریت فقط پاسگاه‌ها در نزدیکی فرماندهی پلیس و مراکز شهرستان‌ها قرار داشتند، اما حالا در هر شهرستان بیش از ده‌ها پاسگاه فعال است.»

او طالبان را متهم می‌کند که پنجشیر را به یک دژ نظامی مبدل کرده‌اند که هرسو چشم می‌‌گردانی، نیروها و پاسگاه‌هایشان دیده می‌شوند. گل‌محمد افزود: «حالا از ورزشگاه‌ها گرفته تا دفاتر خدمات غیرنظامی، خانه‌های مردم، مدارس و مساجد به قرارگاه‌های نظامی تبدیل شده‌اند.»

بازرسی خانه‌به‌خانه طالبان هم در بیشتر بخش‌های استان پنجشیر به‌صورت مداوم جریان دارد. منابع محلی به ایندیپدنت فارسی گفتند که بیشتر شهرستان‌های دره، آبشار و پریان زیر فشار بازرسی خانه‌به‌خانه طالبان قرار دارند. این منابع افزودند که طالبان به‌ویژه خانه‌های افراد مشکوک به همکاری  با جبهه‌ مقاومت ملی را بازرسی می‌کنند.

حدود یک ماه قبل، صدای منسوب به محمدمحسن هاشمی، استاندار طالبان در پنجشیر، منتشر شد که به همه اعضای این گروه دستور داد از آن پس، از گوشی‌های هوشمند دوربین‌دار استفاده نکنند. با این حال، ساکنان پنجشیر می‌گویند طالبان استفاده از گوشی‎‌های همراه دوربین‌دار را برای مردم نیز منع کرده‌اند.

این اقدام طالبان به‌دلیل جلوگیری از ضبط عکس و ویدیو از جریان بازرسی خانه‌به‌خانه و رفتار طالبان با مظنونان صورت گرفته است. یکی از ساکنان پنجشیر، با شرط محفوظ ماندن نامش به ایندیپندینت فارسی گفت: «در پنجشیر هیچ‌کس حق ندارد گوشی دوربین‌دار داشته باشد. همگی باید گوشی ساده داشته باشند.»

این درحالی است که در یک‌سال گذشته، انتشار چندین ویدیو وعکس از جریان اعدام صحرایی، شکنجه و بازداشت ساکنان پنجشیر به‌دست طالبان در رسانه‌های اجتماعی، آن‌ها را با موجی از انتقادها مواجه کرده است.

کابوس شب برای ساکنان پنجشیر

چندین منبع محلی در پنجشیر تایید کردند که طالبان در بیشتر بخش‌های این استان به مردم اجازه نمی‌دهند که نمازشان را در صبح و شام، در مساجد با جماعت ادا کنند. ساکنان بخش‌های مورد نظر طالبان در پنجشیر، حق حضور در مساجد را به‌صورت گروهی و در هنگام ادای نماز جماعت ندارند.

این منابع می‌گویند نگران‌اند که درصورت بیرون‌آمدن از خانه و نداشتن چراغ‌ قوه، هدف شلیک تک‌تیراندازان طالبان قرار بگیرند. در یک‌سال گذشته چندین غیرنظامی درنتیجه این شلیک‌ها جان باخته‌اند.

این منابع گفتند که بیشتر مغازه‌ها در پنجشیر، پس از تاریک‌شدن هوا، به دستور طالبان بسته می‌شوند.

یکی از این منابع به شرط افشانشدن هویتش گفت که طالبان یکی از نزدیکانش را به اتهام همکاری با جبهه‌ مقاومت ملی بازداشت و به‌مدت سه ماه در زندان‌ اداره اطلاعات طالبان در بخش‌های ۴۰ و ۹۰ شکنجه کردند.

این منبع افزود: «یکی از نزدیکان ما که فعلا در کابل زندگی می‌کند، آن‌قدر شکنجه شده بود که وقتی به نماز می‌ایستاد، ناگهان به زمین می‌‌افتاد. طالبان به سرش ضربه زده بودند.»

او اضافه کرد که نیروهای طالبان اغلب از استان‌های پشتون‌نشین به پنجشیر آمده‌اند و با مردم برخوردهای «نامناسب» دارند.

پیش‌تر طالبان برای جنگ پنجشیر از استان‌های شرقی و جنوبی مناطق پشتون‌نشین سربازگیری کرده‌اند و این اقدام طالبان و شرکت این نیروها در جنگ پنجشیر، واکنش‌های زیادی در پی داشت.

علاوه‌بر این، در یک‌سال گذشته، شماری‌از ساکنان پنجشیر، به‌ویژه از شهرستان دره، کوچ اجباری داده شده‌اند.

در نظام جمهوریت، اطلاعات اغلب کارمندان ملکی و نظامی با بهره‌گیری از دستگاه‌های بیومتریک گرد‌آوری شده بود. وقتی طالبان بر افغانستان مسلط شدند، به بانک اطلاعاتی کارمندان دولت نیز دسترسی پیدا کردند.

از سه ماه پیش به این‌سو، طالبان  دستگاه‌های بیومتریک را در دروازه ورودی پنجشیر فعال کرده‌اند و افراد مورد نظرشان را انگشت‌نگاری می‌کنند.

محمد (نام مستعار)، از ساکنان پنجشیر، می‌گوید برادرش حدود دو هفته قبل توسط دستگاه‌ بیومتریک در دروازه ورودی پنجشیر شناسایی و به‌دست طالبان بازداشت شده است. او می‌گوید که برادرش هیچ پیوندی با جبهه‌ مقاومت ملی ندارد و پس‌از گذراندن چند روز در بازداشت طالبان، با وساطت متنفذان قوم، از بند آنان رها شده است.

براساس اطلاعات یکی از منابع، هم‌اکنون دستگاه‌های بیومتریک از دروازه ورودی پنجشیر به  اداره اطلاعات و فرماندهی پلیس طالبان در پنجشیر منتقل شده‌اند. این منبع می‌افزاید طالبان به افرادی که مشکوک می‌شوند، ‌آن‌ها را برای بررسی مشخصات بیومتریک به این دو مکان منتقل می‌کنند.

پیچیدگی جنگ در پنجشیر باعث شده است که تاکنون مقام‌های ارشد طالبان به‌شمول مولوی محمد یعقوب، سرپرست وزارت دفاع، ملا عبدالغنی برادر، معاون نخست‌وزیر، قاری فصیح‌الدین، رییس ستاد ارتش، حاجی مالی‌خان و ملا فاضل مظلوم، معاونان وزیر دفاع، امان‌الدین منصور، فرمانده پیشین نیروی هوایی این گروه و شماری دیگر از مقام‌ها به این استان سفر کنند.

طالبان در نیمه دوم دهه ۹۰ میلادی بر اغلب بخش‌های افغانستان کنترل پیدا کرده بودند، اما نتوانستند استان پنجشیر را به کنترل خود درآورند. احمدشاه مسعود، قهرمان ملی افغانستان و از چهره‌های مطرح نظامی در منطقه، فردی بود که با طالبان جنگید و نگذاشت پنجشیر سقوط کند.

اما طالبان پس‌از به‌دست آوردن قدرت در ۱۵ اوت سال گذشته با لشکرکشی به پنجشیر توانستند کنترل این شهرستان را نیز کمابیش دراختیار بگیرند. پیش از سقوط این شهرستان، احمد مسعود، فرزند قهرمان ملی افغانستان، و امرالله صالح، معاون پیشین ریاست‌جمهوری، با شماری از نیروهای نظامی به پنجشیر رفتند و شکل‌گیری مقاومت علیه طالبان را اعلام کردند.

هم‌اکنون نیروهای جبهه‌ی مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود در کوه‌پایه‌های پنجشیر و چندین استان دیگر افغانستان حضور دارند و هرازگاهی با نیروهای طالبان به تقابل آتش می‌پردازند.

با وجود این، به روایت ساکنان محل، طالبان تجهیزات سنگین و نیروهای با تجربه‌ جنگ با ناتو و حکومت سابق را به پنجشیر آورده‌اند، تا بر چالش امنیتی جبهه‌ مقاومت نقطه‌ پایان بگذارند؛ اما با گذشت بیش از یک سال، موفقیت چندانی در پنجشیر نداشته‌اند.

تحلیلگران مسائل امنیتی افغانستان معتقدند که ادامه جنگ در مناطق تاجیک‌نشین، باعث افزایش روحیه مقاومت علیه طالبان خواهد شد و این روند به تضعیف روزافزون طالبان خواهد انجامید.