تازه‌ترین ویدیوها و تصاویری که در اختیار ایندیپندنت فارسی قرار گرفته، نشان می‌دهد برخلاف ادعای رسانه‌های حکومتی و مقام‌های دولتی، شدت آتش‌سوزی جنگل‌های هیرکانی در محدوده شهرستان مرزن‌آباد از توابع چالوس در استان مازندران، از بامداد جمعه ۳۰ آبان نه‌تنها کاهش نیافته، بلکه به مناطقی تازه‌ نیز گسترش یافته است.

این آتش‌سوزی که از دهم آبان‌ آغاز شد، حالا وارد سومین هفته شده است. با وجود تلاش شبانه‌روزی ساکنان محلی، کوهنوردان و محیط‌‌بانان، مقام‌های محلی و استانی پس از گذشت دو هفته، در محل حادثه حاضر شدند. اکنون نیز به گفته امدادگران محلی، پس از چند تلاش ناموفق دو هلی‌کوپتر اعزامی، تنها یک هواپیمای آب‌پاش ایلوشن صبح جمعه دو بار حدود ۸۰ تن آب بر فراز بخش‌هایی از جنگل خالی کرد که به دلیل کوهستانی بودن منطقه و ناتوانی هواپیما در نزدیک شدن به محل حادثه، این آب‌پاشی‌ها هم تاثیر چندانی در خاموش کردن آتش نداشته است.

همچنین ایندیپندنت فارسی مطلع شده است که سینا اسفندیاری، دهیار و عضو شورای روستای الیت، پس از آن‌که در سیزدهمین روز آتش‌سوزی‌ها اعلام کرده بود «دولت هیچ کمکی برای مهار آتش‌سوزی ارائه نمی‌کند»، از سوی نیروهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی بازداشت شده است.

یکی از امدادگران محلی در گفتگو با ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «فقط دروغ می‌گویند. در این ۲۰ روز هیچ کاری نکردند. حتی در تهیه اره‌برقی، کپسول، لوازم اولیه اطفا یا تامین آب و خوراک برای امدادگران هم کوتاهی کردند. همه بار روی دوش مردم محلی است، اما استاندار و سایر مسئولان فقط گزارش‌های ساختگی می‌دهند که اوضاع تحت کنترل است. در حالی‌ که وضع هر روز بدتر می‌شود. مدام می‌گویند امکانات و نیرو ندارند، پس به چه دردی می‌خورند؟ یک پرواز هواپیمای آب‌پاش هم فقط یک نقطه از آتش را خاموش کرد، درحالی که از صبح جمعه آتش به چند نقطه جدید گسترش یافت. خجالت هم نمی‌کشند!»

این در حالی است که حسینعلی محمدی، مدیرکل مدیریت بحران استان مازندران، روز جمعه از «همکاری و همراهی کلیه دستگاه‌های امدادی» تقدیر کرد و مهدی یونسی، استاندار مازندران نیز  پنجشنبه‌شب در گفتگو با رسانه‌ها مدعی شد که «به مرحله پایانی آتش‌سوزی‌ها و اطفای کامل حریق رسیدیم»، اما ویدیوها و گزارش‌های جدید این ادعا را نقض می‌کند.

به گفته اهالی، در حال حاضر بیش از ۱۰ هکتار از جنگل‌های هیرکانی این منطقه گرفتار آتش‌ است و کمبود تجهیزات اطفای حریق، صعب‌العبور بودن منطقه و همچنین انباشت برگ و لاشه درختان خشک‌شده، موجب شده است تا در مناطقی از عرصه‌های جنگلی روستای الیت مرزن‌آباد، آتش پس از اطفا، دوباره شعله‌ور ‌شود و دامنه آتش‌سوزی‌ها گسترش یابد.

هادی کیادلیری، معاون آموزش و مشارکت‌های مردمی در سازمان حفاظت از محیط‌زیست، هم با اشاره به وقوع آتش‌سوزی‌های گسترده در روستای الیت چالوس، این وضعیت را «نگران‌کننده» توصیف کرد و گفت: «اکنون شدت آتش‌ بسیار بیشتر از حد معمول است و هر بار هم خاموش می‌شود، به دلیل وزش باد گرم، شعله‌ها دوباره زبانه می‌کشند و بخش وسیعی از جنگل را درگیر می‌کنند.»

پیش‌تر رضا سپهوند، نماینده خرم‌آباد در مجلس شورای اسلامی، اذعان کرده بود که «به گفته مسئولان، در سراسر ایران تنها یک هواپیما برای مهار آتش‌سوزی جنگل‌ها وجود دارد.»

ادعای «نبود بودجه» که مسئولان جمهوری اسلامی در توجیه فراهم نکردن تجهیزات به‌‌روز اطفای حریق هوایی، از جمله هواپیماهای آب‌پاش، مطرح می‌کنند، در حالی است که معاون وزارت خزانه‌داری آمریکا اخیرا خبر داد که حکومت ایران در همین یک سال گذشته یک میلیارد دلار به گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان کمک کرده است.

استان مازندران بیش از یک میلیون هکتار عرصه جنگلی دارد که معادل ۵۳ درصد کل جنگل‌های شمال ایران است. آمارهای دولتی حاکی از آن‌اند که پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران، ۵۰ درصد جنگل‌های هیرکانی که قدمت آن‌ها بین ۴۰ تا ۶۰ میلیون سال براورد می‌شود، نابود شده‌اند.

به گفته کارشناسان، بی‌توجهی دولت‌های جمهوری اسلامی به حمایت از طرح‌های حفاظتی، پاک‌تراشی جنگل‌ها برای توسعه شهرها، آتش‌سوزی‌، تخریب زمین‌های جنگلی به دستور مدیران دولتی، ویلاسازی، فقدان ضابطه‌ برای تفریح و تفرج در عرصه‌های طبیعی، افزایش جمعیت، افزایش قاچاق چوب به علت گسترش فقر و همچنین تاسیس کارخانه‌های نفتی و پتروشیمی، مهم‌ترین عوامل نابودی جنگل‌های هیرکانی در چهار دهه گذشته محسوب می‌شوند.

کاهش مساحت سه میلیون هکتاری جنگل‌های هیرکانی به کمتر از دو میلیون هکتار در دهه‌های اخیر، می‌تواند در آینده‌ نزدیک، فاجعه‌ای عظیم و جبران‌ناپذیر برای محیط‌ زیست و ساکنان نیمه شمالی ایران رقم بزند، اما مدیران نظام جمهوری اسلامی همچنان ترجیح می‌دهند هر سال بخش عمده‌ای از درآمدهای نفتی را به‌ جای هزینه کردن در حوزه‌های حیاتی مانند محیط‌‌زیست و منابع طبیعی ایران، به سازمان‌های نظامی و عقیدتی شیعه یا گروه‌های شبه‌نظامی خارجی اختصاص دهند.

جنگل‌های هیرکانی به تمام عرصه‌های جنگلی گفته می‌شود که از شهر آستارا در جمهوری آذربایجان آغاز می‌شود و پس از عبور از استان‌های گیلان و مازندران، تا شهر گلی‌داغ در استان گلستان ایران ادامه دارد. با وجود اینکه تنها ۶۰ هکتار از این جنگل‌ها در جمهوری آذربایجان قرار دارد، این جنگل‌ها به‌عنوان میراث طبیعی مشترک دو کشور در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده‌اند.

مسئولان سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری ایران بهمن‌ ۱۴۰۲ در گفتگو با خبرگزاری ایلنا تاکید کردند که اگر حمایت‌های مالی دولت از طرح‌های صیانتی و حفاظتی جنگل‌های هیرکانی به بیش از سه برابر مقدار فعلی نرسد، تا ۵۰ سال آینده مساحت این جنگ‌های حیاتی به حدود نصف مقدار کنونی خواهد رسید.