دیدار تاریخی مسئولان سازمان اطلاعات آمریکا و طالبان در دوحه قطر

این نخستین دیدار مقام‌های طالبان و آمریکا پس از کشته شدن ایمن الظواهری است

شهاب‌الدین دلاور، فرستاده سابق طالبان به عربستان سعودی در دوحه، ۱۲ اکتبر ۲۰۲۱ - KARIM JAAFAR / AFP

شبکه خبری سی‌ان‌ان به نقل از دو مقام آگاه در دولت آمریکا گزارش داد که نمایندگان آمریکا و گروه طالبان، روز شنبه در دوحه قطر با هم دیدار کرده‌اند. این نخستین دیدار دو مقام مهم آمریکایی با طالبان پس از کشته شدن ایمن الظواهری، رهبر القاعده، در کابل در آخر ژوییه ۲۰۲۲، است.

به گزارش سی‌ان‌ان، دیوید کوهن، معاون سازمان اطلاعات آمریکا (CIA) و توماس وست، نماینده ویژه دولت آمریکا در امور افغانستان، با عبدالحق وثیق، رئیس استخبارات طالبان دیدار کرده‌اند.

از چندوچون این دیدار گزارشی منتشر نشده است اما سی‌ان‌ان از قول بیت سانر، معاون سابق سیا و تحلیل‌گر مسائل افغانستان در این سازمان، اعلام کرد که کوهن در این دیدار، در مورد مبارزه با تروریسم پیام قاطعی به طالبان داده است.

به باور سانر، در این پیام به این نکته اشاره شده است که القاعده از افغانستان عملیاتی را رهبری می‌کند که منافع آمریکا و متحدانش را تهدید می‌کند و بنابراین آمریکا همچنان رویه خود برای مقابله با القاعده را حفظ خواهد کرد. گسترش فعالیت‌های شاخه خراسان داعش نیز از مسائل مهم دیگری بود که در این دیدار مطرح‌ شد.

بیت سانر معتقد است که در حال حاضر، داعش در افغانستان بر طالبان و اقلیت‌های مذهبی و قومی تمرکز کرده و این مسائل از دید آمریکا، چالش‌های داخلی افغانستان‌اند و طالبان باید خود برای آن‌ها چاره‌ای بیندیشند. اما این نگرانی هم وجود دارد که داعش با بهره‌گیری از ناتوانی‌های طالبان در مهار این گروه، حوزه فعالیت خود را به خارج از افغانستان نیز گسترش دهد و این کشور را به عنوان پایگاه فعالیت‌های خود برگزیند.

حضور تام وست در این دیدارها نشان می‌دهد که در کنار بحث مبارزه با تروریسم، مسائلی دیگری چون آزادسازی ذخایر ارزی افغانستان، سفر مقام‌های طالبان به خارج از این کشور و مسائل حقوق بشری نیز مطرح‌ شده‌اند.

بیت سانر می‌گوید: «مسلما آمریکا مسائل مرتبط با حقوق بشر در افغانستان را از نظر دور ندارد؛ زیرا در هیچ کشور دیگری، زنان و دختران به این سرعت از تمام عرصه‌های زندگی عمومی ناپدید نشده‌اند. با وجود این، زنان و دختران همچنان در خط مقدم تلاش‌ها برای رعایت حقوق بشر و همچنان خواستار پاسخگویی‌اند.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

در همین حال، فوزیه کوفی، نماینده سابق مجلس نمایندگان افغانستان، به ایندیپندنت فارسی گفت که در جریان این دیدار، بحث لغو تحریم سفر مقام‌های طالبان به خارج از افغانستان هم مطرح‌ شده و توماس وست تایید کرده است که مقام‌های طالبان می‌توانند به کشورهای خارجی سفر کنند.

طالبان از روند آزادسازی پول‌های بلوکه‌شده افغانستان نیز ناراضی‌اند. این گروه می‌خواهد ذخایر ارزی افغانستان در بانک مرکزی در کابل نگهداری شود و با حضور تیم کارشناسان برای بررسی نحوه مصرف این پول موافق است. اما دولت آمریکا هنوز قانع نشده است که از این پول در تامین مالی تروریسم استفاده نمی‌شود.

دیدار مستقیم مقام‌های آمریکا و طالبان در دوحه نشان می‌دهد که آمریکا راه تعامل با طالبان را در پیش گرفته است. تنها یک روز پیش از این دیدار، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، به سازمان سیا دستور داد عملیات‌های هوایی با هواپیماهای بدون سرنشین در افغانستان محدود می‌شود. این فرمان می‌تواند چراغ سبزی برای طالبان باشد تا از نقض حریم هوایی افغانستان و حملات غیرمترقبه زیاد نگران نباشند.

پس از حمله پهپادی به کابل و کشته شدن ایمن الظواهری، تعدادی از رهبران طالبان که سابقا در فهرست افراد تحت‌تعقیب بودند و برای زنده یا مرده‌ آنان میلیون‌ها دلار جایزه در نظر گرفته شده بود، از کابل متواری شدند. به طور مثال، سراج‌الدین حقانی که تا پیش از کشته شدن الظواهری مدام در رسانه‌ها دیده می‌شد، یکباره از صفحه تلویزیون غیب شد. این فرمان می‌تواند تا حد زیادی طالبان را امیدوار کند که از جانب آسمان در خطر نیستند.

آمریکا می‌گوید تعامل با طالبان هیچ‌گاه به معنای به رسمیت شناختن این گروه نیست و این کشور رفتارهای ضدحقوق‌ بشری طالبان را همچنان زیر نظر دارد. اما سازمان‌های حقوق بشری بر این باورند که آمریکا تنها در ظاهر امر طالبان را به رسمیت نمی‌شناسد و در واقع آنان را دولت روی کار و در قدرت در افغانستان به حساب می‌آورد.