در روزی که شورای عالی فضای مجازی به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ماموریت داد راه‌اندازی مرورگرهای داخلی را در دستور کار قرار دهد، دسترسی کاربران ایرانی به دو موتور جست‌وجوی پرکاربرد گوگل و بینگ محدود شد و در حالت «قفل کودک» قرار گرفت. 

«قفل کودک» برای محافظت از کودکان طراحی شد تا کاربران خردسال اجازه نداشته باشند همه کلمات را جست‌وجو کنند و برای دسترسی به فضای مجازی با برخی محدودیت‌ها مواجه‌ شوند.

تغییر تنظیمات جست‌وجوی گوگل و بینگ برای کاربران داخل ایران در رسانه‌های اجتماعی واکنش‌های زیادی در پی داشت و بسیاری آن را اجرای چراغ خاموش یکی دیگر از بندهای طرح موسوم به «صیانت» دانستند.

نشست شورای عالی فضای مجازی روز سه‌شنبه، ۲۲ تیرماه، به ریاست ابراهیم رئیسی تشکیل شد و یکی از مصوبات این جلسه راه‌اندازی مرورگرهای داخلی بود. فیلتر زودهنگام گوگل و بینگ، هم‌زمان با این مصوبه، آشکار می‌کند که عاملان جمهوری اسلامی ایران برای اجرای طرح صیانت، حتی منتظر مصوبه‌ نهادهای حاکمیتی هم نمی‌مانند.

مقام‌های جمهوری اسلامی ایران پیش‌تر ادعا کرده بودند مواردی مثل «قفل کودک» در اینترنت با هدف ایجاد فضای امن برای کودکان اجرا می‌شود اما شواهد نشان می‌دهد هدف پنهان این طرح، اجرای طرح صیانت و اینترنت طبقاتی است. با اجرای طرح اینترنت طبقاتی، دسترسی گروه‌های مختلف جامعه به اینترنت مشروط و محدود خواهد شد.

به گزارش پایگاه خبری تجارت‌نیوز «دولت سیزدهم طبقاتی کردن اینترنت را از کودکان آغاز کرد. چرا که اپراتورهای بزرگ ایران سیم‌کارت‌هایی ارائه می‌دهند که استفاده از هر یک از سرویس‌های اینترنت را بر اساس سن افراد تعیین می‌کند. به این معنی که سرویس‌های گوگل و ویکی‌پدیا برای کودکان تا سنین ۱۵ سال در دسترس نیست یا در سرویس بومینو همراه اول، سرویس‌های آپارات، دیجی‌کالا و اسنپ مارکت در دسترس کودکان زیر ۱۵ سال قرار نمی‌گیرد.»

میلاد نوری، فعال حوزه فناوری اطلاعات در توییتی با این موضوع، نوشت: «همراه اول و ایرانسل با فرض کودک بودن همه مشترکان خود، قابلیت «جست‌وجوی ایمن» گوگل رو به شکل قفل‌شده (بدون امکان غیرفعال‌سازی) فعال کردند. ‏با این دستکاری، شما، با هر سن‌وسال، در گوگل فقط به محتوایی دسترسی دارید که یک کودک دسترسی دارد.»

این کارشناس در ادامه، با انتقاد از اجرای این طرح به نام کودکان، اضافه کرد: «والدین می‌توانند کودکان خود را کنترل کنند و به اجرای اینترنت طبقاتی نیازی نیست.»

کارشناسان می‌گویند تغییرات جدید دسترسی به موتورهای جست‌وجو در «لایه‌های بالاتر» اجرا شده و شرکت‌های خدمات‌دهنده اینترنت در آن نقشی ندارند.

حسین درواری، کارشناس شبکه و امنیت، در همین زمینه به سایت دیجیاتو گفت: «برخلاف تصور عده‌ای از کاربران که این اقدام را با هماهنگی گوگل می‌دانند، اتفاقی که در حال رخ دادن است، از لایه‌های بالاتری در داخل ایران است.»

درواری درباره پیامدهای این اقدام گفت: «مشکل بعدی که می‌تواند ایجاد شود، این است که ترافیک زیادی به سمت یک آی‌پی خاص صورت بگیرد و به دلیل این محدودیت‌های زیاد، کیفیت سرویس اینترنت باز هم به میزان محسوسی کاهش یابد.»

مسئولان وزارت ارتباطات تاکنون درباره این موضوع توضیحی نداده‌اند اما از سخنان مقام‌های دولتی و نمایندگان مجلس چنین برمی‌آید که جمهوری اسلامی ایران با دستور خامنه‌ای عزم خود را برای مسدود کردن اینترنت و فضای مجازی، جزم کرده است.

پیش‌تر مهرداد ویس کرمی، نماینده موافق طرح صیانت در مجلس گفته بود که قالیباف در حضور علی خامنه‌ای به او قول داده است که تکلیف «قانونمندی فضای مجازی» را روشن کند.