جوزپ بورل، دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، روز دوشنبه، ۱۱ آوریل، روسیه را متهم کرد که از طریق جنگ خود در اوکراین باعث بالا گرفتن بحران جهانی غذا شده است.

آقای بورل گفت، روسیه انبارهای گندم را بمباران می‌کند و به کشتی‌های حامل غلات اجازه سفر نمی‌دهد. رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا که در نشستی خبری در پی دیدار وزرای خارجه این اتحادیه سخن می‌گفت، افزود: «آنان باعث کمبود شده‌اند. شهرهای اوکراین را بمباران می‌کنند و باعث گرسنگی در جهان می‌شوند.»

در عین حال، با ادامه جنگ اوکراین، انزوای اقتصادی روسیه نیز افزایش می‌یابد. شرکت مخابرات سوئدی «اریکسون» آخرین شرکت غربی است که روز دوشنبه اعلام کرد تا اطلاع ثانوی به فعالیت خود در این کشور خاتمه می‌دهد. این شرکت در بیانیه‌ای یادآوری کرد که در پی اشغال (اوکراین)، هرگونه تحویل محصولات به مشتری‌های مقیم روسیه را متوقف کرده است و حالا به کلی کسب و کار در این کشور را متوقف می‌کند. این شرکت گفت که کارمندان آن در روسیه مرخصی با حقوق دریافت خواهند گرفت. 

بانک عظیم فرانسوی، «سوسایته جنرال»، نیز تمامی سهام خود را در «روس‌بانک» و شرکت‌های بیمه روس زیر چتر این بانک، به «اینتروس کاپیتال»، سهام‌دار سابق روس‌بانک، فروخت و اعلام کرد که به تمامی فعالیت‌های بانکداری و بیمه خود در روسیه خاتمه داده است. 

در صحنه قضایی، خواست تحقیق در مورد وقوع جنایات جنگی در دادگاه‌های بین‌المللی در جریان است. هلند، سوئد، و آلمان اعلام کردند که ۲.۷ میلیون دلار به دیوان بین‌المللی کیفری کمک می‌کنند تا از انجام این تحقیقات پشتیبانی کنند. این دیوان تحقیقات را رسما از روز دوم مارس آغاز کرده است. 

وزرای خارجه اتحادیه اروپا که در لوکزامبورگ نشست داشتند، جلسه‌ای مجازی با کریم خان، دادستان ارشد دیوان بین‌المللی کیفری در لاهه، برگزار کردند. این دیدار به ابتکار ووپکه هوکسترا، وزیر خارجه هلند، برگزار شد. آقای هوکسترا در پی این دیدار اعلام کرد که هلند بیش از یک میلیون دلار در این زمینه کمک می‌کند. آلمان و سوئد نیز به ترتیب یک میلیون دلار و نیم میلیون یورو کمک می‌کنند. 

اتحادیه اروپا هفته گذشته نیز اعلام کرده بود که هشت میلیون دلار وقف پشتیبانی و تعلیم دادستان‌های اوکراینی برای تحقیق در مورد جنایات احتمالی جنگی می‌کند. 

اما آمریکا، که خود مثل روسیه هنوز به دیوان عالی نپیوسته است، شاید نتواند به اندازه اروپایی‌ها در این زمینه کمک کند. روزنامه «نیویورک تایمز» به نقل از منابع آگاه خبر داد که این موضوع باعث بحثی تند درون دولت بایدن شده است. آنچه آمریکا را در این زمینه محدود می‌کند، قوانینی است که کنگره آمریکا طی سال‌های ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲، یعنی سال‌های آخر کلینتون و اول جورج دبلیو بوش، تصویب کرده است. قوه مقننه آمریکا که نگران پیگرد قضایی آمریکا با اتهام جنایات جنگی احتمالی بود، قوانینی برای مقابله با این دیوان مستقر در هلند تصویب کرد. طبق سنت تاریخی، موضع واشنگتن این بوده است که این دیوان نباید بتواند دست به تعقیب شهروندان کشورهایی بزند که عضو معاهده رم نیستند؛‌ که با این حساب علاوه بر آمریکا، روسیه را هم شامل می‌شود.

در صحنه نبرد، روسیه پس از عقب‌نشینی از کی‌یف توجه خود را معطوف به شرق اوکراین کرده است و به حملات ویرانگر خود در این مناطق ادامه می‌دهد. مسکو به‌خصوص به دنبال فتح بندر ماریوپول در جنوب اوکراین است که تا این لحظه نیز به طرز وسیعی نابود شده است. ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌ جمهوری اوکراین، روز دوشنبه گفت مسکو ده‌ها هزار سرباز به این شهر می‌فرستد، و خبر از کشته شدن هزاران نفر در ماریوپول داد. 

زلنسکی گفت: «روسیه در تدارک تهاجمی دیگر است، به این امید که بالاخره مقاومت ملی ما را درهم بشکند. اشغال‌گران ده‌ها هزار سرباز و میزان عظیمی از تجهیزات را گرد آورده‌اند تا دوباره حمله کنند.»

مقامات اوکراین و غرب روزها است که در مورد تجدید قوای نیروهای روس هشدار می‌دهند. برخی مناطق دونباس در شرق اوکراین هم‌اکنون در اختیار روسیه است، اما مسکو اعلام کرده است که حالا می‌کوشد بر آن مناطقی که هنوز در اختیار ندارد، سلطه یابد  و منطقه ساحلی جنوبی از خرسون تا ماریوپول را نیز کاملا تحت سیطره خود درآورد. 

در ماریوپول، نیروهای نظامی اوکراینی هفته‌ها است زیر بمباران شدید قرار دارند و با این حال، توانسته‌اند مقاومت کنند. فتح این بندر می‌تواند به روسیه امکان دهد که پایگاه بهتری برای مبارزه در دو جناح داشته باشد:‌ یکی عقب زدن نیروهای اوکراینی در منطقه خرسون، و دیگری کمک به نیروهای روسیه در دونباس.  طبق تحلیل «موسسه مطالعه جنگ» (اتاق فکری در واشنگتن)، نیروهای اوکراینی در این منطقه حالا به دو نقطه تحت حصر محدود شده‌اند: یکی ماریوپول، و دیگری کارخانه فولاد آزوفستال در شرق.

در چند روز گذشته روسیه حملاتی ویرانگر علیه برخی زیرساخت‌های غیرنظامی نیز انجام داده است، از جمله شلیک موشک به ایستگاه قطاری در شهر کراماتورسک در شرق کشور که بیش از ۵۰ نفر بر اثر آن کشته شدند، تخریب فرودگاه در شهر دنیپرو در مرکز کشور، و بیش از ۶۰ حمله در شهر شرقی خارکوف و اطراف آن. 

وزارت دفاع بریتانیا روز دوشنبه هشدار داد که روسیه در پی بالا گرفتن درگیری‌ها در ماریوپول، شاید دست به استفاده از گاز فسفری بزند. این گاز را ارتش‌های مختلف سراسر جهان برای ایجاد دود و مشخص کردن هدف حمله استفاده می‌کنند، اما استفاده تسلیحاتی و گسترده آن می‌تواند باعث باران آتش از آسمان شود. دیده‌بان حقوق بشر می‌گوید: «فسفر سفید می‌تواند انسان را تا استخوان بسوزاند.»