موج شیوع سرخک در ایران دو سال پس از ریشه‌کنی

علائم ابتلا به سرخک حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود

یکی از برنامه‌های واکسیناسیون در ایران که با مشارکت یونیسف انجام شد - twitter UNICEF_IRAN

در مهر ۱۳۹۸، سعید نمکی، وزیر بهداشت وقت جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد که کرونا در ایران ریشه‌کن شده است و گواهی ریشه‌کن شدن آن را از سازمان بهداشت جهانی دریافت کرده‌اند؛ اما از نوروز ۱۴۰۱ خبرهایی جسته‌گریخته به گوش رسید که سرخک بار دیگر در ایران شیوع یافته و آمار مبتلایان رو به افزایش است.

البته تاریخی که وزیر بهداشت رئیسی برای دریافت این گواهی ذکر می‌کند، متفاوت است. او سال ۱۳۹۹ را به عنوان سالی که ایران گواهی ریشه‌کنی سرخک گرفت، اعلام کرد. بر اساس آمار وزیر کنونی بهداشت، تا تاریخ ۱۶ فروردین، دست‌کم ۱۶۴ نفر به بیماری سرخک مبتلا شده‌اند. از طرفی کمال حیدری، معاون بهداشت وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی هم در حاشیه اجلاس روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران، گفت: «هر کسی که روند واکسیناسیون ام‌ام‌آر (MMR) را تکمیل نکرده است، حتما به مراکز بهداشت در سراسر کشور مراجعه کند.» اما با وجود این اظهارات، جمهوری اسلامی ایران در اولین واکنش رسمی به خبر شیوع سرخک آنچه را در مواجهه با کرونا انجام داده بود، تکرار کرد: انکار وجود بیماری!

سید جواد حسینی، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ۱۵ فروردین در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا اعلام کرد: «از ابتدای سال گذشته تاکنون، هیچ مورد ابتلا به سرخک بین جمعیت ایرانی و بومی تحت پوشش این دانشگاه در استان خراسان رضوی مشاهده نشده است.» او گفت که تنها دو مورد ابتلا به سرخک مربوط به سال ۱۳۹۹ در مشهد است که در دو کودک تبعه افغانستان مشاهده شد. این در حالی است که پیش از او، مقام دیگری در همین دانشگاه از شناسایی ۳۳ مورد سرخک از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا تاریخ ۸ فروردین خبر داده بود.

زهرا نهبندانی، رئیس گروه پیشگیری از بیماری‌های واگیردار معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مشهد، در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا اعلام کرد که در مناطق تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی مشهد، ۳۳ مورد ابتلا به سرخک گزارش شده است.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

بر اساس اعلام مقام‌های جمهوری اسلامی ایران، با توجه به روی کار آمدن طالبان در افغانستان و افزایش تعداد مهاجران افغان در ایران، ویروس سرخک از افغانستان به ایران آمده است. در صورتی که جواد حسینی در همان مصاحبه با ایرنا، گفته بود که مهاجران افغان در مبادی ورودی واکسینه می‌شوند: «برای پیشگیری از شیوع بیماری سرخک، در مبادی ورودی کشور به‌ویژه ورودی از افغانستان که ابتلا به بیماری سرخک در آنجا شایع است، واکسن این بیماری به افراد ۹ ماهه تا ۴۰ ساله که به ایران وارد می‌شوند، تزریق می‌شود.»

اولین واکنش رسمی وزارت بهداشت به شیوع سرخک در ایران در تاریخ ۱۱ فروردین ۱۴۰۱ بود که معاونت بهداشت وزارت بهداشت به تمام دانشگاه‌های علوم پزشکی ایران اعلام کرد که در پی ادامه شیوع شدید سرخک در افغانستان، برای مقابله با شرایط لازم آمادگی کافی داشته باشند. او در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد که «ﻃﻐﯿﺎﻥ شدید ﺳﺮﺧﮏ» ﺩﺭ ﺍﻓﻐﺎﻧﺴﺘﺎﻥ ﻫﻤﭽﻨﺎﻥ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺍﺑﺘﺪﺍﯼ ﺳﺎﻝ ۲۰۲۱ ﺗﺎﮐﻨﻮﻥ، ۴۸ هزار و ۳۶۶ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺑﺘﻼ ﻭ ۲۵۰ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﮒ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺍﯾﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩ، ۱۴۲ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺮﮒ ﺩﺭ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ.

با توجه به حضور فعالان ضد واکسن در رسانه‌های اجتماعی و همچنین برگزاری تجمع‌های گوناگون این گروه‌ها، بیم آن می‌رود که طی سال‌های اخیر، تعداد ایرانی‌هایی که حاضر نشده‌اند فرزندانشان را واکسینه کنند، افزایش یافته باشند. همایون امیری، مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان، در این زمینه گفت: «کودکان زیر پنج سال که به هر دلیل در سن ۱۲ و ۱۸ ماهگی واکسن ام‌ام‌آر (سرخک، سرخجه و اوریون) تزریق نکرده‌اند، باید برای تزریق واکسن به نزدیک‌ترین مرکز بهداشتی مراجعه کنند.»

مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های واگیر استان قزوین هم در گفت‌وگو با ایسنا اعلام کرد که بر اساس دستورالعمل وزارت بهداشت، به‌منظور جلوگیری از انتشار بیماری سرخک تمام افغان‌ها و پاکستانی‌هایی که وارد ایران می‌شوند، به‌ویژه کودکان، بدون توجه به سابقه بیماری یا واکسیناسیون، باید یک نوبت واکسن سرخک بزنند. او تاکید کرد که در این مرحله محدودیت سنی برای تزریق واکسن وجود ندارد و افراد بزرگ‌تر از پنج سال هم می‌توانند یک دوز واکسن تزریق کنند.

علائم ابتلا به سرخک حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود؛ این علائم و نشانه‌ها معمولا عبارت‌اند از تب، سرفه خشک، آبریزش بینی، گلو درد و دانه‌های قرمزررنگ روی پوست. این بیماری در کودکان به‌ویژه کودکان دچار سوءتغذیه می‌تواند جدی و حتی کشنده باشد.