روحانی در سازمان ملل: نه به مذاکره تحت تحریم

حسن روحانی، رئیس جمهور ایران در هفتاد و چهارمین دوره از مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی خود را آغاز کرد. روحانی طی این سخنرانی به تشریح و تبیین مواضع ایران در خصوص آخرین تحولات منطقه‌ای و بین‌اللملی می‌پردازد.  

 رئیس جمهور ایران سخنرانی خود را با اشاره به تروریسم اقتصادی شروع کرد: «برعکس طرح‌های ویران‌گر آمریکا، کمک‌ها و همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران در حوزه تامین امنیت و مقابله با تروریسم بسیار تعیین کننده بوده است. من از کشوری می‌آیم که از یکسال و نیم پیش، در برابر بی‌رحمانه‌ترین تروریسم اقتصادی ایستادگی کرده و از حق استقلال و توسعه علمی و فناوری خود دفاع کرده است. دولت آمریکا با اعمال تحریم‌های فرامرزی و تهدید دیگر ملت‌ها، تلاش کرده ایران را از مزایای حضور در اقتصاد جهانی محروم کند و با سوء استفاده از نظام بانکی، به راهزنی بین‌المللی دست زده است».

روحانی در ادامه افزود:« ما نمی‌توانیم دعوت به مذاکره کسانی را باور کنیم که اعلام می‌کنند سخت‌ترین تحریم‌های تاریخ را علیه کرامت و معیشت ملتمان اعمال‌کرده‌اند. چگونه می‌توان باور کرد که جنایت و فشار بر زندگی ۸۳ میلیون ایرانی به ویژه زنان و کودکان برای دولتمردان آمریکایی امری خوشایند و موجب افتخار تلقی‌شود؟... ملت ایران هرگز این جنایت‌ها و این جنایت‌کاران را نه فراموش می‌کند و نه می‌بخشد».

حسن روحانی در ادامه با توجه به رویکرد آمریکا به برجام خاطر نشان کرد:« دولت کنونی آمریکا رویکردش نسبت به برجام، نه تنها نقض قطعنامه ۲۲۳۱ ، بلکه تجاوز به حاکمیت و استقلال سیاسی و اقتصادی کلیه کشورهای جهان است.ایران با وجود خروج آمریکا از برجام تا مدت یک سال، همچنان نسبت به اجرای تمامی تعهدات هسته‌ای خود وفق برجام، وفادار بوده است. ما به احترام قطعنامه شورای امنیت، به اروپا فرصت دادیم … ولی متاسفانه فقط حرفهای زیبایی شنیدیم و شاهد اقدام مؤثری نبودیم. اینک بر همگان ثابت شده‌است که آمریکا به تعهدات خود پشت می‌کند و اروپا از اجرای تعهداتش ناتوان است… صبر ایران هم حدی دارد».

رییس جمهور ایران برعدم پایبندی آمریکا به برجام تاکید کرد: «ما را به مذاکره می‌خوانند در حالی که خود از مذاکره ‌گریزانند. ما با همین دولت فعلی آمریکا بر سر میز ۵+۱، در گفتگو بودیم، اما آن‌ها بر عهد سلف خویش، خط بطلان کشیدند. پاسخ ما به مذاکره تحت تحریم، نه می‌باشد. دولت و ملت ایران، یک سال و نیم زیر شدیدترین تحریم‌ها، استقامت‌کرده‌است و هرگز با دشمنی که می‌خواهد با سلاح فقر، فشار و تحریم ایران را به تسلیم وادار کند مذاکره نخواهد کرد. اگر پاسخ آری می‌خواهید... تنها راه برای گفتگو، بازگشت به تعهدات است. اگر هم نسبت به اسم برجام حساسیت دارید، به رسم آن بازگردید و لااقل به چارچوب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، متعهد باشید. تحریم‌ها را متوقف کنید تا راه گفتگو باز شود. اگر به حداقل‌ها قانع هستید، ما هم به حداقل‌ بسنده می‌کنیم. برجام، حداقل بود؛ چه برای شما و چه برای ما اما اگر بیشتر می‌خواهید، باید بیشتر هم بدهید».

Drew Angerer / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

آقای روحانی در ادامه سخنرانی خود به صحبت هفته گذشته آیت‌الله خامنه‌ای درباره امکان دیدار روسای جمهور آمریکا و ایران و نمایشی بودن عکس یادگاری اشاره‌ای داشت «اگر بر سر حرف خود هستید که فقط یک خواسته از ایران دارید و آن، عدم ساخت و بهر‌گیری از سلاح هسته‌ای است، این امر با نظارت آژانس و بالاتر، با فتوای رهبری، حاصل است. فقط کافی است به جای نمایش مذاکره، به واقعیت مذاکره بازگردید. عکس یادگاری آخرین ایستگاه مذاکره است، نه اولین ایستگاه».

آقای روحانی اقتصاد ایران در سال 2017 را در بالاترین نرخ رشد اقتصادی در جهان اعلام کرد: «ما در ایران، به رغم همه سنگ اندازی های دولت آمریکا به حرکت در مسیر رشد و سازندگی اقتصاد و جامعه ایران، ادامه داده ایم و می‌دهیم. اقتصاد ایران در سال ۲۰۱۷ بالاترین نرخ رشد اقتصادی در جهان را همراه با کاهش مستمر نرخ تورم، تجربه کرد».

TIMOTHY A. CLARY / AFP

روحانی علی‌رغم تمام فشارها و تحریم‌ها ایران را در مسیر رشد و ثبات گذشته اعلام کرد: «امروز هم، علی‌رغم التهابات ناشی از عوامل خارجی در یک سال و نیم گذشته، بار دیگر به مسیر رشد و ثبات بازگشته است. رشد تولید ناخالص داخلی ایران، بدون نفت، در ماه‌های اخیر، مجددا مثبت شده و تراز تجاری کشور، همچنان مثبت است. دکترین امنیتی جمهوری اسلامی ایران حفظ صلح و ثبات در خلیج فارس و تامین آزادی و امنیت کشتیرانی در  تنگه هرمز است. حوادث اخیر این امنیت را به شکل جدی در خطر قرار داده است. امنیت و صلح در خلیج فارس، دریای عمان و  تنگه هرمز را با مشارکت کشورهای این منطقه می‌توان تأمین کرد و جریان آزاد نفت و سایر منابع انرژی را تضمین نمود، به شرط آن که امنیت را چتری فراگیر در همه حوزه‌ها برای تمامی کشورها بدانیم».

حسن روحانی در ادامه هفتاد و چهارمین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل سران جهان را دعوت به «ائتلاف امید» و «ابتکار صلح هرمز» کرد: «همه کشورهایی که از تحولات خلیج فارس و تنگه هرمز متأثر می‌شوند را به «ائتلاف امید» یعنی «ابتکار صلح هرمز» دعوت می‌کنم. هدف «ائتلاف امید» ارتقای صلح، ثبات، پیشرفت و رفاه کلیه ساکنان حوزه تنگه هرمز، و تفاهم متقابل و روابط صلح آمیز و دوستانه میان آنان است.«ائتلاف امید» بر پایه اصول مهمی همچون پایبندی به اهداف و اصول ملل متحد، احترام متقابل، منافع متقابل،... از همه مهم‌تر دو اصل بنیادین عدم تجاوز و عدم دخالت در امور داخلی یکدیگر قرار دارد. حضور سازمان ملل متحد... در حمایت از ائتلاف امید نیز امری ضروری است».

Drew Angerer / GETTY IMAGES NORTH AMERICA / AFP

حسن روحانی حضور نظامی آمریکا در منطقه را دلیلی بر ناامنی منطقه اعلام کرد و به ناتوانی آمریکا در حل مسایل افغانستان و عراق و سوریه اشاره کرد: « امنیت منطقه ما با خروج نظامیان آمریکا تامین می‌شود و نه با سلاح و مداخله آنان. آمریکا پس از ۱۸ سال نتوانست اقدامات تروریستی را کاهش دهد، اما جمهوری اسلامی ایران فتنه داعش را به کمک ملت‌ها و دولت‌های همسایه، خاتمه داد. راه‌حل نهایی صلح و امنیت خاورمیانه دموکراسی در داخل و دیپلماسی در خارج است. امنیت را نمی‌توان خرید و توسط دولت‌های خارجی، تأمین کرد. صلح و امنیت و استقلال همسایگان ما، صلح و امنیت و استقلال خود ماست. راهحل صلح در جزیره‌العرب، امنیت در خلیج فارس و ثبات در خاورمیانه، را باید در درون خاورمیانه جستجو کرد و نه در بیرون آن.  مسائل منطقه ما بزرگ‌تر و مهم‌تر از آن است که آمریکا از عهده آن برآید. دولتی که نتوانسته حتی مسئله افغانستان و عراق و سوریه را حل کند و بانی اصلی افراطی‌گری، طالبانی‌گری و داعشی‌گری بوده‌است، هرگز قادر به حل معضلات پیچیده‌تر امروز نخواهد بود».

TIMOTHY A. CLARY / AFP

وی در توصیف بحران منطقه آن را به پرتگاه تشبیه کرد: «منطقه ما بر لبه پرتگاه ایستاده است. تا جایی‌که تنها یک اشتباه می‌تواند آتشی بزرگ را برافروزد. ما دخالت تحریک‌آمیز بیگانگان را تحمل نمی‌کنیم و به هرگونه تعرض به امنیت و تمامیت ارضی خویش، قاطعانه پاسخ خواهیم داد، اما راه جایگزین و مطلوب ما، همبستگی میان همه ملت‌های دارای منافع مشترک در خلیج‌فارس و منطقه هرمز است».

TIMOTHY A. CLARY / AFP

رئیس جمهور ایران سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل را با پیامی از طرف مردم ایران به پایان رساند :« بیایید به جای سرمایه‌گذاری در جنگ و خشونت‌، بر روی امید به یک آینده بهتر سرمایه‌گذاری کنیم. به عدالت برگردیم. به صلح، به قانون، به عهد و پیمان برگردیم و بالاخره به میز مذاکره بازگردیم».

TIMOTHY A. CLARY / AFP

در حاشیه حضور حسن روحانی و هیئت همراهش در مقر سازمان ملل دیدارها و گفت و گوهایی با تعدادی از سران کشورهای مختلف صورت گرفته است.

بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده، روحانی امروز با روسای جمهور ایرلند و عراق و همچنین نخست وزیر مالزی دیدار می‌کند. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نیز از دیگر افرادی است که قرار است با روحانی دیدار و گفت‌وگو کند.

طی دو روز گذشته، روحانی دیدارهایی با صدراعظم آلمان، نخست وزیران کشورهای انگلستان، ژاپن، پاکستان، اسپانیا و سوئد و روسای جمهور فرانسه و سوئیس داشته است.

در طی دیدار بسیار کوتاهی که به طور ناگهانی در سازمان ملل اتفاق افتاد حسن روحانی با امانویل مکرون و بورس جانسون نخست وزیر بریتانیا صحبت کوتاهی داشت. این گفت و گوی کوتاه در حالی رخ داد که این سه تن در محاصره کامل خبرنگاران بودند. 

مکرون خطاب به آقای روحانی بر دیدار روحانی و ترامپ تاکید کرد و با توجه به اینکه ترامپ به ایران سفر نخواهد کرد و آقای روحانی هم مشخص نیست سفری بعدی‌شان به آمریکا چه زمانی باشد، از او خواست تا از این  فرصت استفاده کنند تا این دیدار صورت بگیرد. در همین راستا بوریس جانسون هم خطاب به آقای روحانی گفت که با مکرون موافق است و گفت «شما باید در لبه استخر بایستی و در عین حال به داخلش بپری».