واکنش تند جامعه جهانی و نهادهای سازمان ملل متحد در برابر تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و برخورد دوگانه آنان با بحران اوکراین در یک سو و اقدام‌های غیرقانونی اسرائیل علیه شهروندان فلسطینی در نوار غزه، کرانه باختری و بیت‌المقدس در سوی دیگر، پرسش‌های بسیاری برای فلسطینان مطرح کرده است؛ ازجمله آن که چرا جامعه جهانی در قبال این دو بحران، مواضع متفاوتی اتخاذ کرده است و برخورد دوگانه‌ دارد.

انتشار کلیپی از «ریچارد بوید»، نماینده مجلس ایرلند، باعث برانگیخته شدن بیشتر خشم فلسطینی‌ها شد و پرسش‌های بی‌پاسخ بسیاری را مطرح کرد، به ویژه این‌که ریچارد بوید به صراحت بیان می‌کند که چرا جامعه بین‌المللی ظرف پنج روز از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین، تحریم‌هایی سنگینی را علیه ولادیمیر پوتین، رئیس ‌جمهوری روسیه، اعمال کرد، در حالی‌که به‌رغم گذشت چندین دهه از اشغال فلسطین از سوی اسرائیل و رفتار خشونت‌آمیز تل‌آویو علیه فلسطینیان که نقض آشکار حقوق بشر است، هیچ تحریمی علیه اسرائیل اعمال نمی‌شود.

انتقاد شدید از جامعه جهانی 

بوید گفت: «جامعه جهانی با فلسطینی‌ها به‌عنوان نژادی فرودست رفتار می‌کند و من متوجه شده‌ام که رهبران جهان هنگام توصیف اقدام‌های ولادیمیر پوتین لحن تندی دارند و صریح و درست سخن می‌گویند، اما در برابر جنایت‌های ضدبشری اسرائیل علیه فلسطینیان که از سوی نهادهای مدافع حقوق بشر مستند شده است، این شیوه، را به‌کار نمی‌گیرند.» او افزود: «هنگامی‌که اسرائیل در نبرد اخیر غزه و در روند اجرای طرح‌های سازماندهی‌شده قوانین آپارتاید در کرانه باختری، دست به اعمال خشونت‌آمیز و وحشیانه زد، هیچ رهبری حاضر نشد رویکرد غیرانسانی اسرائيل را تروریسم توصیف کند، و افزون برآن، نهادهای سازمان ملل متحد و رهبران کشورهای جهان هیچ‌گونه تحریمی علیه اسرائیل اعمال نکردند.»

ریچارد بوید در ادامه گفت: «تنها در عرض پنج روز از آغاز حمله روسیه به اوکراین، جهان تحریم‌های سنگینی علیه رئیس‌ جمهوری روسیه اعمال کرد، اما به‌رغم ۷۰ سال ظلم و ستم به فلسطینیان، رهبران جهان اقدام‌های مشابهی علیه اسرائیل اتخاذ نکرده‌اند و در این مدت، استدلال آن‌ها این بوده است که اعمال تحریم علیه تل‌آویو، نتیجه‌ای ندارد.»

البته ریچارد بوید تنها شخصیت غربی نیست که برخورد دوگانه جامعه جهانی در قبال مسئله فلسطین را مورد انتقاد قرار می‌دهد. جولی الیوت، نماینده پارلمان بریتانیا، نیز دوگانگی در روابط غرب با فلسطین و اوکراین را محکوم کرد و گفت: «جهان، روسیه را به دلیل اشغال اوکراین مجازات می‌کند، اما فلسطینی‌ها می‌پرسند که چرا برای پایان دادن به اشغال اسرائیل تصمیمی گرفته نمی‌شود، یا حداقل کسی فلسطین را به عنوان یک کشور مستقل به رسمیت نمی‌شناسد؟»

تناقض در رفتار جامعه جهانی که ریچارد بوید به آن اشاره کرد، علاوه بر برگزاری نشست‌های پی‌درپی شورای امنیت، مجمع عمومی سازمان ملل متحد، شورای حقوق بشر، و اعلامیه دادستان دیوان کیفری بین‌المللی مبنی بر لزوم آغاز تحقیقات در مورد وضعیت اوکراین، میزان سیاست دوگانه جامعه جهانی را در برابر بحرانی که مردم فلسطین در آن به سر می‌برند و رویکرد تبعیض‌آمیزی که نقض آشکار قوانین بین‌المللی است، به صراحت آشکار می‌کند.

فقدان عدالت و برابری

حسین حمایل، سخنگوی جنبش فتح، گفت: «در جریان عملیات نظامی اسرائیل علیه نوار غزه، شورای امنیت پس از برگزاری سه نشست، نتوانست قطع‌نامه‌ای تصویب کند که خواستار توقف تجاوز اسرائيل باشد.» او در ادامه افزود که در هیچ‌یک از نشست‌های مجمع عمومی سازمان ملل متحد، هیچ کشوری، کشتار کودکان غزه به‌دست ارتش اسرائیل را به عنوان اقدام تروریستی توصیف نکرد و مجازات و محکومیتی علیه تل‌آویو اعمال نشد. تحقیقات در مورد مسئله نقض حقوق بشر از سوی اسرائيل علیه شرکت‌کنندگان در راهپیمایی بازگشت، بیش از دو سال در دادگاه کیفری بین‌المللی به‌طول انجامید، بی‌آن‌که تصمیمی در مورد آن اتخاذ شود، اما دادستان دیوان بین‌المللی کیفری در عرض چند روز از آغاز جنگ، بررسی جنایت‌های روسیه در اوکراین را آغاز کرد.

حسین حمایل اظهار داشت: «آیا خون فلسطینی برای جامعه جهانی و نهادهای سازمان ملل متحد در رتبه دوم قرار می‌گیرد؟ و آیا بشریت بر اساس نژاد و رنگ طبقه‌بندی می‌شود؟» او تاکید کرد: «باید رهبران جهان در موضوع حق تعیین سرنوشت فلسطینیان، تصمیم‌گیری کند و در مورد پایان اجتناب‌ناپذیر اشغال سرزمین‌های فلسطینی و ایجاد کشور مستقلی برای فلسطینی‌ها، بی‌طرفانه و بر اساس معیارهای بین‌المللی حقوق بشر برخورد شود.»

سخنگوی جنبش فتح در ادامه گفت: «اتخاذ مواضع جدی و سریع سازمان‌ ملل متحد و نهادهای بین‌المللی در قبال بحران اوکراین، و خودداری از اتخاذ موضع قاطع در قبال جنایات اسرائیل که بیش از هفت دهه علیه مردم غزه، کرانه باختری، و بیت‌المقدس شرقی به طول انجامیده است، نشان‌دهنده برخورد دوگانه و نبود عدالت در نظم جهانی است.» او خاطرنشان کرد: «جامعه جهانی نمی‌خواهد در پیوند با مسئله فلسطین، حتی بر اساس ساده‌ترین قوانین بین‌المللی یا حقوق بشر تصمیمی اتخاذ کند، بنابراین، جامعه جهانی که قوانین بین‌المللی را در فلسطین اعمال نمی‌کند، حق ندارد در جای دیگری از جهان، از رعایت نشدن حقوق بشر سخن بگوید. شکی نیست که برخورد دوگانه در قبال فلسطین، به اعتبار نظام بین‌المللی به‌شدت صدمه می‌زند.»

طرف‌داری مغرضانه جامعه جهانی از اسرائیل

جنبش حماس نیز معتقد است که «جامعه جهانی همواره از اسرائیل طرف‌داری کرده است و تصمیمات آن مغرضانه و به سود اسرائیل بوده است، و علاوه بر آن، معیارهای بشردوستانه را همیشه نادیده می‌گیرد.» سهیل‌ الهندی، عضو دفتر سیاسی حماس، گفت: «موضوع تنها به برخوردهای دوگانه محدود نمی‌شود، زیرا به دلیل روابط و منافعی که آن‌ها را به هم پیوند می‌دهد، نظام جهانی پیوسته همدست اسرائیل است.» او افزود: «به‌‌رغم آن ‌که جنایات جنگی و جنایت‌های ضدبشری اسرائیل در نوار غزه از سوی سازمان‌های حقوق بشری معتبر مانند عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر مستندسازی شده است، جهان از اعمال تحریم‌ها علیه اسرائیل و آغاز تحقیقات خودداری می‌کند، و در حالی‌که فلسطینیان در تهیه و ارائه این پرونده‌ها موفقیت بسیاری داشته‌اند، سازمان ملل متحد از رسیدگی به این جنایات خودداری می‌کند.»

سهیل تاکید کرد: «حمایتی که اسرائیل از آن برخوردار است، علاوه بر معافیت رژیم اسرائیل از مجازات به دلیل همدستی جامعه جهانی با آن، رسیدگی نکردن به جنایت‌های جنگی آن به این دلیل ادامه دارد که ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا با هرگونه محکومیت اسرائيل مخالفت می‌کنند. اسرائیل هر روز قوانین بین‌المللی را نقض می‌کند و مرتکب جنایت علیه بشریت و جنایات جنگی، از جمله محاصره غزه و عملیات نظامی، شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری، و تحمیل نظام آپارتاید در بیت‌المقدس می‌شود، اما جامعه جهانی، حتی برای آن که خود را همدست با اسرائیل در جنایت علیه بشریت نشان ندهد، اقدامی برای جلوگیری از سیاست تبعیض‌نژادی اسرائيل اتخاذ نمی‌کند.»

از آغاز منازعه فلسطین و اسرائیل، سازمان ملل متحد حدود ۳۱۰ قطع‌نامه در مورد چالش‌ها و ناسازگاری‌ها بین دو طرف صادر کرده است و در برخی از موارد، اسرائیل را محکوم کرده و خواستار خروج آن از سرزمین‌های فلسطینی شده است. علاوه برآن، شورای امنیت سازمان ملل نیز ۱۳۱ قطع‌نامه در پیوند با مسئله فلسطین و اسرائيل صادر کرده است. با این حال، تا کنون هیچ یک از قطع‌نامه‌های یادشده اجرا نشده است.